Παρασκευή 29 Ιουλίου 2011

ΠΑΡΑΜΥΘΙ, η αρχετυπική αφήγηση για τη φιλία

 Το παραμύθι θεωρείται η αρχετυπική αφήγηση κάθε λαού. Η αφηγηματική τεχνική του λαϊκού παραμυθιού ενοφθαλμίζεται σχεδόν σε κάθε καλλιτεχνική-προσωπική αφήγηση. Σας παραπέμπω στη μελέτη του Ρώσου Vl. Propp, η τέχνη του παραμυθιού.

 Ένα αναπάντεχα ευχάριστο γεγονός με έκανε να προβληματιστώ για το θέμα της φιλίας. Ανέτρεξα στο Περί Φιλίας έργο του Αριστοτέλη, όπου βρήκα πολύ σημαντικές σκέψεις, ωστόσο με άγγιξε και με συγκίνησε ένα λαϊκό παραμύθι που σας το παραθέτω.

Μια φορά και ένα καιρό ήταν ένα παιδάκι που το καλύτερο παιχνίδι του ήταν να σκαρφαλώνει σε μια μηλιά στο δάσος.
Αλλά και η μηλιά ήταν ευτυχισμένη. Είχε ένα φίλο που του πρόσφερε τον ίσκιο της , τα μήλα και τα μεγάλα κλαδιά της για να σκαρφαλώνει το παιδάκι και να μένει αγκαλιασμένο επάνω της.

Καθώς περνούσαν όμως τα χρόνια το παιδάκι μεγάλωνε και έπαιζε όλο και λιγότερο με την μηλιά. Ώσπου κάποτε άργησε πολύ να φανεί.
Όταν τον είδε η μηλιά χάρηκε και του είπε.
-Έλα φίλε μου ανέβα στα κλαδιά μου.

-Μεγάλωσα πια είπε ο νέος δεν έχω όρεξη και είμαι και στεναχωρεμενος.

-Γιατί καλέ μου φίλε είπε η μηλιά.

-Χρειάζομαι χρήματα .

-Χρήματα δεν έχω αλλά κόψε τα μήλα μου και πούλησέ τα.
Ο νέος έκανε ό,τι του είπε η μηλιά .
Μετά από πολύ καιρό εμφανίστηκε πάλι ο νέος. Η μηλιά χάρηκε και του ζήτησε να παίξουν.

-Δεν μπορώ είμαι μεγάλος πια. Θέλω να παντρευτώ αλλά δεν έχω σπίτι.

-Δυστυχώς είπε η μηλιά σπίτι δεν μπορώ να σου δώσω. Το σπίτι μου είναι αυτό το λιβάδι. Αλλά μπορείς να κόψεις τα κλαδιά μου και να τα χρησιμοποιήσεις .

Ο νέος έκανε ό,τι του είπε η μηλιά.
Πέρασαν χρόνια μέχρι να εμφανισθεί πάλι ο νέος άνδρας .Η μηλιά τον είδε πάλι στεναχωρεμενο. Και ο νέος εξήγησε πως ήθελε να κάνει μια βάρκα να ψαρεύει για να θρέψει την οικογένεια του.
-Κόψε τον κορμό μου είπε η μηλιά και κάνε την βάρκα.

Ο άνδρας υπάκουσε και αυτή την φορά.

Πέρασαν παρά πολλά χρόνια ώσπου να εμφανισθεί πάλι ο άνδρας . Γέρος πλέον με άσπρη γενειάδα . Η μηλιά με το ζόρι τον γνώρισε.

-Πού είσαι φίλε μου τον ρώτησε .
-Η ζωή με κούρασε είπε ο άνδρας. Το μόνο που θέλω είναι να ηρεμήσω και να χαλαρώσω..
Η μηλιά τον κοίταξε με λύπηση.

-Φίλε μου δεν ξέρω αν έχω να σου δώσω κάτι. Σου έδωσα τους καρπούς μου , τα κλαδιά μου ,ακόμα και τον κορμό μου. Είμαι πια ένα ξερό κουφάρι. Αλλά αν θέλεις κάθισε κάτω και ακούμπησε την πλάτη σου επάνω μου να ξαποστάσεις...


απόδοση από την ντοπιολαλιά των χωριών του Βοΐου














Πέμπτη 28 Ιουλίου 2011

ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΤΣΟΣ 1911-1992

  Τελικά, το 1911 ήταν μια χρονιά ορόσημο. Εκτός από τη γέννηση του Ελύτη και την αποδημία του Παπαδιαμάντη, γεννήθηκε και ο Νίκος Γκάτσος. 100 χρόνια, λοιπόν, φέτος από τη γέννησή του.






Νίκος Γκάτσος 1911 – 1992

Ποιητής, στιχουργός και μεταφραστής, ο Νίκος Γκάτσος παραμένει μία ξεχωριστή περίπτωση για τα ελληνικά γράμματα. Με μία μόνο ποιη ή σύνθεση στο ενεργητικό του, την περίφημη και αξεπέραστη «Αμοργό», που έγραψε μεσούσης της Κατοχής, θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ποιητές μας.

Γεννήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1911, κατ' άλλους στις 30 Απριλίου 1915, στα Χάνια Φραγκόβρυσης (Κάτω Ασέα) Αρκαδίας. Τελείωσε το Δημοτικό στο χωριό του και το Γυμνάσιο στην Τρίπολη, όπου μυήθηκε στη λογοτεχνία και έμαθε μόνος του ξένες γλώσσες. Στη συνέχεια μετακόμισε με την οικογένειά του στην Αθήνα, όπου σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στις αρχές της δεκαετίας του '30 δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα στα περιοδικά «Νέα Εστία» (1931) και «Ρυθμός» (1933). Γνώριζε ήδη αρκετά καλά Αγγλικά και Γαλλικά και είχε μελετήσει τον Παλαμά, το Σολωμό, το δημοτικό τραγούδι, όπως και τις νεωτεριστικές τάσεις της ευρωπαϊκής ποίησης.

Το 1943 κυκλοφόρησε την ποιητική του σύνθεση «Αμοργός», που προκάλεσε έντονο ενδιαφέρον και του χάρισε περίοπτη θέση στο Πάνθεον των ελλήνων ποιητών. Λέγεται ότι το μακρύ αυτό ποίημα γράφτηκε μέσα σε μια νύχτα με το σύστημα της «αυτόματης γραφής», που χρησιμοποιούν οι σουρεαλιστές δημιουργοί. «Μνημειώδες έργο του νεοελληνικού ποιητικού λόγου» χαρακτήρισε την «Αμοργό» ο στενός φίλος του Μάνος Χατζιδάκις, «επειδή περιέχει βαθύτατα την ελληνική παράδοση, δεν την εκμεταλλεύεται, ενώ συγχρόνως περιέχει όλη την ευρωπαϊκή θητεία του Μεσοπολέμου». Με την «Αμοργό» κλείνει και ολοκληρώνεται ο πρώτος κύκλος του ελληνικού υπερρεαλισμού, που είχε ανοίξει με τον Νικήτα Ράντο, τον πρώιμο Ελύτη, τον Εμπειρίκο και τον Εγγονόπουλο.


Από τότε έως τον θάνατό του, ο Γκάτσος δημοσίευσε μόνο τρία ποιήματα: «Ελεγείο» (1946), «Ο Ιππότης και ο θάνατος» (1947) και το «Τραγούδι του παλιού καιρού» (1963). Τη λυρική του φλέβα ο Νίκος Γκάτσος τη διοχέτευσε στους στίχους τραγουδιών, καταργώντας συχνά τα όρια ποίησης και στιχουργίας. Το έργο του είναι εντυπωσιακό σε ποσότητα και ποιότητα. Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Δήμος Μούτσης, ο Λουκιανός Κηλαηδόνης και άλλοι συνθέτες μελοποίησαν στίχους του, που τραγουδήθηκαν από δημοφιλείς καλλιτέχνες και έγιναν μεγάλες επιτυχίες («Αθανασία», «Της γης το χρυσάφι», «Ρεμπέτικο», «Αρχιπέλαγος», «Πήρες το μεγάλο δρόμο», «Πορνογραφία», «Λαϊκή Αγορά», «Η Μικρή Ραλλού», «Μια γλώσσα, μια πατρίδα», «Αν θυμηθείς τ' ονειρό μου», «Η νύχτα», «Στον Σείριο υπάρχουνε παιδιά», «Αντικατοπτρισμοί», «Το κατά Μάρκον», «America, America», «Χάρτινο το Φεγγαράκι», «Πάει ο καιρός» κ.ά.).


Σπουδαίο είναι και το μεταφραστικό του έργο, το οποίο δοκιμάστηκε επί σκηνής. Μετέφρασε για λογαριασμό του Εθνικού Θεάτρου, του Θεάτρου Τέχνης και του Λαϊκού Θεάτρου, Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα («Ματωμένος Γάμος», «Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα»), Αύγουστο Στρίνμπεργκ («Ο Πατέρας»), Ευγένιο Ο' Νηλ («Ταξίδι μακριάς ημέρας μέσα στη νύχτα»), Λόπε ντε Βέγκα («Φουέντε Οβεχούνα») και Τενεσί Ουίλιαμς («Λεωφορείο ο Πόθος»).

Ο Νίκος Γκάτσος πέθανε στην Αθήνα στις 12 Μαΐου 1992 και τάφηκε στη γενέτειρά του.



Εργογραφία



«Όλα τα τραγούδια» (εκδόσεις Πατάκη): Περιλαμβάνει το σύνολο των τραγουδιών του Νίκου Γκάτσου, γνωστά και ανέκδοτα.

«Αμοργός» (Εκδόσεις Πατάκη)

Τετάρτη 27 Ιουλίου 2011

ΛΑΤΙΝΙΚΑ

URBI ET ORBI...

Και για όσους ξεκίνησαν την προετοιμασία τους στα Λατινικά, σας προσφέρω ένα κριτήριο αξιολόγησης, που θα σας βοηθήσει να ελέγξετε τις γνώσεις που αποκομίσατε μέχρι τώρα. Οποιος/α θέλει μπορεί να μου στείλει τις απαντήσεις στην προσωπική  μου ηλεκτρονική διεύθυνση(sambrin1971@yahoo.gr).

Για να δείτε το κριτήριο κάντε κλικ  εδώ

Κυριακή 24 Ιουλίου 2011

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ ΙΙ

Πολύπλευρη προσωπικότητα ο Ελύτης διακρίθηκε και στην τέχνη του κολάζ (συνεικόνες η νεοελληνική μετάφραση). Παραθέτω ορισμένα χαρακτηριστικά δείγματα της τέχνης του.





ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ (1911-1996)

Γεννήθηκε τη χρονιά που πέθανε ο Παπαδιαμάντης.
Γιορτάζουμε φέτος τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. 

Η Τοιχογραφία

Έχοντας ερωτευθεί και κατοικήσει αιώνες μέσ' στη

θάλασσα έμαθα γραφή και ανάγνωση
Ώστε τώρα να μπορώ σε μεγάλο βάθος πίσω τις

γενιές απανωτές όπως αρχίζει ένα βουνό προτού τε-

λειώσει το άλλο


Nα κοιτάζω Kαι μπροστά πάλι το ίδιο :

Tο βαθύ σκούρο μπουκάλι και η νέα στο μπράτσο

Eλένη με το πλάι επάνω στον ασβέστη



Nα γεμίζει κρασί της Παναγίας το μισό το σώμα

της φευγάτο κιόλας στην Aσία την αντικρυνή



Kαι το κέντημα όλο μετατοπισμένο μέσ' στον ου-

ρανό με τα διχαλωτά πουλιά τα κιτρινάκια και

τους ήλιους.


(από το Tο Φωτόδεντρο και η Δέκατη Tέταρτη Oμορφιά, Ίκαρος 1971)









ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ

ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ
(Πρωτότυπο κείμενο)
ΑΔΟΛΕΣΧΙΑΣ


Ἡ δὲ ἀδολεσχία ἐστὶ μὲν διήγησις λόγων μακρῶν καὶ ἀπροβουλεύτων, ὁ δὲ ἀδολέσχης τοιοῦτός ἐστιν, [2] οἷος, ὃν μὴ γινώσκει, τούτῳ παρακαθεζόμενος πλησίον πρῶτον μὲν τῆς αὑτοῦ γυναικὸς εἰπεῖν ἐγκώμιον· εἶτα ὃ τῆς νυκτὸς εἶδεν ἐνύπνιον, τοῦτο διηγήσασθαι· εἶθ' ὧν εἶχεν ἐπὶ τῷ δείπνῳ, τὰ καθ' ἕκαστα διεξελθεῖν. [3] εἶτα δὴ προχωροῦντος τοῦ πράγματος λέγειν, ὡς πολὺ πονηρότεροί εἰσιν οἱ νῦν ἄνθρωποι τῶν ἀρχαίων, καὶ ὡς ἄξιοι γεγόνασιν οἱ πυροὶ ἐν τῇ ἀγορᾷ, καὶ ὡς πολλοὶ ἐπιδημοῦσι ξένοι, καὶ τὴν θάλατταν ἐκ Διονυσίων πλόϊμον εἶναι, καὶ εἰ ποιήσειεν ὁ Ζεὺς ὕδωρ πλεῖον, τὰ ἐν τῇ γῇ βελτίω ἔσεσθαι, καὶ ὃ ἀγρὸν εἰς νέωτα γεωργήσει, καὶ ὡς χαλεπόν ἐστι τὸ ζῆν, καὶ ὡς Δάμιππος μυστηρίοις μεγίστην δᾷδα ἔστησεν, καὶ πόσοι εἰσὶ κίονες τοῦ Ὠιδείου, καὶ Χθὲς ἤμεσα, καὶ Τίς ἐστιν ἡμέρα τήμερον; [4] κἂν ὑπομένῃ τις αὐτόν, μὴ ἀφίστασθαι, [καὶ] ὡς Βοηδρομιῶνος μέν ἐστι τὰ μυστήρια, Πυανοψιῶνος δὲ τἀπατούρια, Ποσιδεῶνος δὲ [τὰ] κατ' ἀγροὺς Διονύσια. [5] Ἀδολεσχία εἶναι ἡ μανία νὰ λέγῃ κανεὶς πολλὰ καὶ ἀπερίσκεπτα [1]. Ἰδοὺ δὲ τί λογῆς ἄνθρωπος εἶναι ὁ ἀδολέσχης. Καθίζει κοντὰ εἰς ἄγνωστον πρὁσωπον καὶ ἀρχίζει πρῶτον νὰ ἐγκωμιάζῃ τὴν γυναῖκά του, ἔπειτα τοῦ διηγεῖται τὸ ὄνειρον ποὺ εἶδε τὴν προηγουμένην νύκτα, κατόπιν περιγράφει τὸ δεῖπνόν του καὶ ἀναφέρει ἕνα ἕνα τὰ φαγητὰ ποὺ εἶχεν εἰς τὸ τραπέζι του, ἔπειτα ἀπὸ λόγο σὲ λόγο λέγει ὅτι οἱ σημερινοὶ ἄνθρωποι εἶναι περισσότερον πονηροὶ ἀπὸ τοὺς παλαιούς, ὅτι τὸ σιτάρι εἰς τὴν ἀγοραν εἶναι ἀκριβό, ὅτι πολλοὶ ξένοι εὑρίσκονται εἰς τὴν πόλιν, ὅτι μετὰ τὰ Διονύσια [2] εἶναι πλεύσιμος ἡ θάλασσα [3], ὅτι, ἂν βρέξῃ περισσότερον, θὰ γίνουν τὰ σπαρτὰ καλύτερα, ὅτι τὸν ἐρχόμενον χρόνο θὰ καλλιεργήσῃ τὸν ἀγρόν του, ὅτι ἡ ζωὴ κατήντησε δύσκολος, ὅτι ὁ Δάμιππος κατὰ τὰ μυστήρια [4] ἤναψε μεγίστην λαμπάδα· — προσέτι ἀναφέρει πόσαι εἶναι αἱ στῆλαι τοῦ ᾨδείου [5] καὶ ὅτι τὸν μῆνα Βοηδρομιῶνα τελοῦνται τὰ (Ἐλευσίνια) μυστήρια, τὸν Πυανοψιῶνα τὰ Ἀπατούρια [6], τὸν Ποσιδεῶνα τὰ κατ' ἀγροὺς Διονύσια· καὶ (ἐξακολουθεῖ) “χθὲς πῆρα ἐμετικόν” [7], “τί ἡμέρα εἶναι σήμερα;” καὶ ἂν κανεὶς ὑποφέρῃ τὴν φλυαρίαν του εἶναι ἱκανὸς νὰ μὴ ξεκολλήσῃ ἀπὸ κοντά του.

[Παρασείσαντα δὴ δεῖ τοὺς τοιούτους τῶν ἀνθρώπων καὶ διαράμενον ἀπαλλάττεσθαι, ὅστις ἀπύρευτος βούλεται εἶναι· ἔργον γὰρ συναρκεῖσθαι τοῖς μήτε σχολὴν μήτε σπουδὴν διαγινώσκουσιν.]

ΑΠΟΔΟΣΗ (Δαυίδ Εμμανουήλ)
Ἀδολεσχία εἶναι ἡ μανία νὰ λέγῃ κανεὶς πολλὰ καὶ ἀπερίσκεπτα [1]. Ἰδοὺ δὲ τί λογῆς ἄνθρωπος εἶναι ὁ ἀδολέσχης. Καθίζει κοντὰ εἰς ἄγνωστον πρὁσωπον καὶ ἀρχίζει πρῶτον νὰ ἐγκωμιάζῃ τὴν γυναῖκά του, ἔπειτα τοῦ διηγεῖται τὸ ὄνειρον ποὺ εἶδε τὴν προηγουμένην νύκτα, κατόπιν περιγράφει τὸ δεῖπνόν του καὶ ἀναφέρει ἕνα ἕνα τὰ φαγητὰ ποὺ εἶχεν εἰς τὸ τραπέζι του, ἔπειτα ἀπὸ λόγο σὲ λόγο λέγει ὅτι οἱ σημερινοὶ ἄνθρωποι εἶναι περισσότερον πονηροὶ ἀπὸ τοὺς παλαιούς, ὅτι τὸ σιτάρι εἰς τὴν ἀγοραν εἶναι ἀκριβό, ὅτι πολλοὶ ξένοι εὑρίσκονται εἰς τὴν πόλιν, ὅτι μετὰ τὰ Διονύσια [2] εἶναι πλεύσιμος ἡ θάλασσα [3], ὅτι, ἂν βρέξῃ περισσότερον, θὰ γίνουν τὰ σπαρτὰ καλύτερα, ὅτι τὸν ἐρχόμενον χρόνο θὰ καλλιεργήσῃ τὸν ἀγρόν του, ὅτι ἡ ζωὴ κατήντησε δύσκολος, ὅτι ὁ Δάμιππος κατὰ τὰ μυστήρια [4] ἤναψε μεγίστην λαμπάδα· — προσέτι ἀναφέρει πόσαι εἶναι αἱ στῆλαι τοῦ ᾨδείου [5] καὶ ὅτι τὸν μῆνα Βοηδρομιῶνα τελοῦνται τὰ (Ἐλευσίνια) μυστήρια, τὸν Πυανοψιῶνα τὰ Ἀπατούρια [6], τὸν Ποσιδεῶνα τὰ κατ' ἀγροὺς Διονύσια· καὶ (ἐξακολουθεῖ) “χθὲς πῆρα ἐμετικόν” [7], “τί ἡμέρα εἶναι σήμερα;” καὶ ἂν κανεὶς ὑποφέρῃ τὴν φλυαρίαν του εἶναι ἱκανὸς νὰ μὴ ξεκολλήσῃ ἀπὸ κοντά του.


[Παρασείσαντα δὴ δεῖ τοὺς τοιούτους τῶν ἀνθρώπων καὶ διαράμενον ἀπαλλάττεσθαι, ὅστις ἀπύρευτος βούλεται εἶναι· ἔργον γὰρ συναρκεῖσθαι τοῖς μήτε σχολὴν μήτε σπουδὴν διαγινώσκουσιν.] (Πρέπει λοιπὸν νὰ φεύγῃ κανεὶς μὲ τα τέσσαρα [8] μακρυὰ ἀπὸ τοιούτους ἀνθρώπους, ἂν δὲν θέλῃ νὰ πάθῃ πυρετόν διότι δὲν εἶναι εὔκολον πρᾶγμα νὰ ὑποφέρῃ τὴν συναναστροφὴν ἀνθρώπων ποὺ δὲν διακρίνουν πότε ἔχεις ἐργασίαν καὶ πότε καιρὸν διαθέσιμον).



Σάββατο 23 Ιουλίου 2011

ΑΧΕΡΟΝΤΑΣ ΠΟΤΑΜΟΣ







Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι στον Αχέροντα βρίσκονταν οι πύλες του Κάτω Κόσμου. Εδώ οδηγούσε τις ψυχές ο Ερμής, τις οποίες στη συνέχεια παραλάμβανε ο βαρκάρης-Χάροντας για να τις περάσει απέναντι, στην Αχερουσία Λίμνη, στα έγκατα της οποίας βρισκόταν το υποχθόνιο βασίλειο του Πλούτωνα-Άδη και της Περσεφόνης.

Φτάνοντας στο τέλος της διαδρομής θα σιγουρευτείς για τους λόγους που σκαρφίστηκαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι μια τόσο όμορφη ιστορία. Τα πεινασμένα και ζηλόφθονα μάτια των νεκρών έπρεπε να χορτάσουν ομορφιά και να ταξιδέψουν με τις ωραιότερες τελευταίες εικόνες στο μυαλό τους ώστε να μην φύγουν βαρυγκωμώντας.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ 1851-1911

100 χρόνια από τον θάνατό του.
 Τίποτα πιο αντιπροσωπευτικό από το αυτοβιογραφικό του σημείωμα.

«Εγεννήθην εν Σκιάθω την 4ην Μαρτίου του 1841. Εβγήκα από το ελληνικόν σχολείον εις τα 1863 αλλά μόνον το 1867 εστάλην εις το Γυμνάσιον Χαλκίδος όπου ήκουσα την α΄ και την β΄ τάξιν. Την γ΄ τάξιν εμαθήτευσα εις Πειραιά. Είτα διέκοψα τας σπουδάς μου και έμεινα εις την πατρίδα. Κατά Ιούλιον του 1872 επήγα εις το Άγιον Όρος όπου έμεινα ολίγους μήνας. Το 1873 ήλθα εις Αθήνας και φοίτησα εις την δ΄ του Βαρβακείου. Το 1874 ενεγράφην εις την φιλοσοφικήν σχολήν όπου ήκουα κατ’ εκλογήν ολίγα μαθήματα φιλολογικά κατ’ ιδίαν δε ησχολούμην εις τας ξένας γλώσσας. Μικρός εζωγράφιζα Αγίους, είτα έγραφα στίχους και εδοκίμαζα να συντάξω κωμωδίας. Το 1868 επεχείρησα να γράψω μυθιστόρημα. Το 1879 εδημοσιέυθη η «Μετανάστις» έργον μου εις τον «Νεολόγον» Κωνσταντινουπόλεως. Το 1881 εν θρησκευτικόν ποιημάτιον εις το περιοδικόν Σωτήρα. Το 1882 εδημοσιεύθη «οι Έμποροι των Εθνών» εις το «Μη Χάνεσαι» αργότερα έγραψα περί τα εκατόν διηγήματα, δημοσιευθέντα εις διάφορα περιοδικά και εφημερίδας.»

Εργα του συγγραφέα διαθέσιμα σε μορφή e-book μπορείτε να διαβάσετε στην ιστοσελίδα








Πέμπτη 21 Ιουλίου 2011

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΙΘΑΚΗ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ

Ο Όμηρος γνώριζε πολύ καλά την Ιθάκη. Αναφέρει πολλές φορές ότι είναι βραχώδες νησί, "γιδότοπος" χωρίς ευρύχωρους δρόμους και λιβάδια, όπως πράγματι είναι η σημερινή Ιθάκη και όχι η Λευκάδα ή η Κεφαλλονιά. Επίσης, ότι στην μέση της υψώνεται βουνό το οποίο ονομάζεται Νήριτο, το οποίο ονομάζεται έτσι ακόμη και σήμερα. Μεγαλύτερη απόδειξη όμως αποτελεί η αναφορά στην δ΄ και στην ο΄ ραψωδία όπου αναγράφεται ρητά ότι ανάμεσα από την Σάμη (της Κεφαλληνίας) και την Ιθάκη υπάρχει θαλάσσιο στενό και ένα μικρό νησί η Αστερίδα, γεγονός το οποίο αποκλείει την περίπτωση η ομηρική Ιθάκη να ταυτίζεται με την Λευκάδα, αφού μεταξύ Σάμης και Λευκάδας δεν παρεμβάλλεται κανένα στενό! Ακόμη περιγράφεται με ακρίβεια το λιμάνι του Φόρκυνος, το οποίο μάλλον ταυτίζεται με τις σημερινές "Φρίκες", καθώς και ο δρόμος από το λιμάνι ως την πολη, ο οποίος ήταν ανηφορικός όλο πέτρες και στροφές (ραψωδίες ξ και ρ), όπως πράγματι είναι και σήμερα. Όλα τα παραπάνω έρχονται σε συμφωνία με την αρχαιολογική ανακάλυψη του ανακτόρου.


Τρίτη 19 Ιουλίου 2011

ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ

ΑΛΚΜΑΝ,89

εύδουσι δ’ ορέων κορυφαί τε καί φάραγγες

πρώονές τε καί χαράδραι

φύλα τ’ ερπέτ’ όσα τρέφει μέλαινα γαία

θήρές τ’ ορεσκώοι καί γένος μελισσάν

καί κνώδαλ’ εν βένθεσσι πορφυρέας αλός.

εύδουσι δ’ οιωνών φύλα τανυπτερύγων.





Φαράγγια, λόφοι και βουνά,χαράδρες,δες, κοιμούνται


και τα ερπετά της μαύρης γης καθόλου δεν κουνιούνται.


Των μελισσών το γένος δες, στον ύπνο που εγλυκάθη,


τα κήτη μες στης θάλασσας της σκοτεινής τα βάθη,


των μακροφτέρουγων πουλιών το σμήνος που εβουβάθη

Καληνύχτα με αρχαία λυρικά ποιήματα

ΣΑΠΦΩ

Δέδυκε μεν α Σελάνα και Πληιάδες,

μέσαι δε νύκτες, παρά δ’ έρχεται ώρα,

εγώ δε μόνα καθεύδω.
Μετάφραση

Η σελήνη έχει δύσει και η Πούλια έχει λειώσει-


τα μεσάνυχτα με βρίσκουν μόνη εγώ να ‘χω ξαπλώσει.

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ-ΕΚΦΡΑΣΗ

Η προετοιμασία για τις πανελλήνιες εξετάσεις είναι μία απόλυτα στοχευμένη διαδικασία που πρέπει να δρομολογείται νωρίς και να εκτελείται με συνέπεια και μεθοδικότητα. Ειδικά, στο μάθημα της Έκθεσης επιβάλλεται η αναστροφή με κείμενα δοκιμιακού χαρακτήρα , ο προβληματισμός αλλά και η δημιουργική γραφή με αφόρμηση τα παραπάνω κείμενα.

Ιδού ένα κείμενο για τον Τουρισμό

Δευτέρα 18 Ιουλίου 2011

Από τη Λευκάδα... (Καλοκαίρι 2011)

Ἡ Ἀγράμπελη


Λέγ᾿ ἡ ἀγράμπελη μυριανθισμένη,

στὸν ἄγριο πλάτανο ποὺ τὴ θωρεῖ

καὶ μὲ τὸν ἴσκιο του συχνοδιαβαίνει

πάντοτ᾿ ἐπάνω της, βράδυ κι αὐγή:



«- Δένδρο περήφανο, μέσ᾿ τὸν ἀγέρα

τὰ φύλλα, οἱ κλῶνοι σου θρασομανοῦν·

βρίσκεις στενόχωρη τώρα τὴ σφαῖρα;

Τ᾿ ἄστρα τὰ σύγνεφα δὲ σὲ χωροῦν;



»Τρέχει στὴ ρίζα σου νεράκι κρύο

βυζαίνεις ἄκοπα τὴν καταχνιά,

κι ἐμένα ζήλεψες σὺ τὸ θηρίο,

γιατί μ᾿ ἐπότιζε λίγη δροσιά;



»Τί θέλεις πλάτανε, τί μοῦ γυρεύεις;

Διῶξε τὸν ἴσκιο σου κι εἶμαι μικρή.

Τ᾿ ἄνθη μου ἐπάγωσαν, μὴν τὰ παιδεύεις,

ἄσ᾿ τον τὸν ἥλιο μου νὰ τὰ χαρεῖ...»



«- Ξανθή μου ἀγράμπελη, τί μὲ φοβᾶσαι;

Θέλεις νὰ σέρνεσαι πάντα ὀρφανή,

μονάχη σου ἔρημη τὴ νύχτα νἆσαι,

νἄχεις κρεβάτι σου λιθάρια, γῆ;



»Τ᾿ ἄνθη ζευγάρωσε μὲ τὴν ἀνδρειά μου,

γένου βασίλισσα κι ἐγὼ θρονί,

στηλώσου ἐπάνω μου..., στὴν ἀγκαλιά μου

κάθε ἄλλο λούλουδο θὰ σὲ φθονεῖ...»



Τὴν ἐξεγέλασε τ᾿ ἄγριο πλατάνι,

τὴν ἐπερίπλεξε μέσ᾿ τὰ κλαριά....

Τί κρῖμα, πὤδωκες, ξανθὸ βοτάνι,

γιὰ λίγο ψήλωμα τὴν παρθενιά!



Φτωχὴ κι ἀνύπανδρη στὴν ἐρημιά σου

μοὔτανε τ᾿ ἄνθη σου κρυφὴ χαρά·

Τώρα θ᾿ ἁρπάζουνε τὴ μυρωδιά σου

τὰ νέφη κι ὁ ἄνεμος ποὖσαι κυρά.

Από τη Λευκάδα... (Καλοκαίρι 2011)

Αριστοτέλης Βαλαωρίτης




1824 - 1879



Αξιόλογος, για την εποχή του, ποιητής, με σημαντική παράλληλη πολιτική δραστηριότητα, ο Αριστοτέλης - Μόσχος Βαλαωρίτης γεννήθηκε στη Λευκάδα την 1η Σεπτεμβρίου του 1824. Γόνος οικογένειας με έντονη αγωνιστική δράση κατά τα επαναστατικά χρόνια (αρματολοί της Δ. Ελλάδας), ζει τα πρώτα παιδικά του χρόνια στην αγγλοκρατούμενη Λευκάδα, απολαμβάνοντας τα προνόμια που του εξασφάλιζαν οι ανθηρές ναυτιλιακές και εμπορικές επιχειρήσεις του πατέρα του, Ιωάννη Βαλαωρίτη.



Παρακολουθεί τα πρώτα του μαθήματα στην Ιόνιο Ακαδημία με δασκάλους επιφανείς, όπως τον Ι. Οικονομίδη καί τον Κ. Ασώπιο, ενώ τις εγκύκλιες σπουδές του θα τις συμπληρώσει στην Ευρώπη, στην Ιταλία καταρχήν, στην Ελβετία κατόπιν, γιά να καταλήξει στο Παρίσι, όπου εγγράφεται στη Νομική Σχολή (1844). Δεν θα ολοκληρώσει, ωστόσο, εκεί τις πανεπιστημιακές του σπουδές, καθώς κάποια προβλήματα υγείας θα τον αναγκάσουν να επιστρέψει στη Λευκάδα για ένα χρονικό διάστημα. Το πτυχίο του θα το πάρει καί θα ανακηρυχθεί διδάκτωρ του δικαίου από το πανεπιστήμιο της Πίζας στην Ιταλία (1848).



Ακολουθεί μια περίοδος ταξιδιών στην Ευρώπη και γνωριμίας με ποικίλα επαναστατικά κινήματα της περιόδου. Στα 1852 ο Βαλαωρίτης παντρεύεται την Ελοίζα Τυπάλδου, με την οποία ένα χρόνο αργότερα (1853) θα επιστρέψει στη Λευκάδα, όπου το ζεύγος θα εγκατασταθεί οριστικά. Από το γάμο του απέκτησε επτά παιδιά, από τα οποία όμως ο ποιητής θα θρηνήσει τρεις κόρες που πεθαίνουν σε νεαρή ηλικία, ενώ δεν θα προλάβει να δει καί το θάνατο του ενός από τους δύο γιους του, του Αιμίλιου (1882).



Με την εγκατάσταση του στη Λευκάδα, το 1853, ο Βαλαωρίτης συντάσσεται με την φιλελεύθερη παράταξη των ριζοσπαστικών, ως ένθερμος υποστηρικτής της ένωσης της Επτανήσου με την κυρώς Ελλάδα. Τέσσερα χρόνια αργότερα (1857) εκλέγεται βουλευτής της Ιονίου Βουλής και ήδη από την πρώτη αγόρευση του αφήνει να διαφανεί το πάθος του καί η ρητορική του δεινότητα. Εκτοτε, ως και το 1864, οπότε και επιτυγχάνεται η ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, ο Βαλαωρίτης επιδεικνύει εντονότατη πολιτική δράση.



Ιδρύει κομιτάτο στη Λευκάδα, εργάζεται με πάθος για την απελευθέρωση της Ηπείρου, εκλέγεται, το 1864, πρώτος πληρεξούσιος της Λευκάδας στη Β' Εθνοσυνέλευση Αθηνών, ενώ το 1865 καί το 1868 εκλέγεται βουλευτής με το κόμμα του Αλ.Κουμουνδούρου. Η νοθεία στις εκλογές του 1868, όμως, καθώς και άλλα πολιτικά γεγονότα της περιόδου θα τον απομακρύνουν οριστικά από την ενεργό πολιτική δράση.



Τα υπόλοιπα, λιγοστά, χρόνια της ζωής του τα αφιερώνει στην ποίηση. Κορυφαία στιγμή του η 25η Μαρτίου 1872, οπότε απαγγέλει ποίημα του κατά την τελετή των αποκαλυπτηρίων αγάλματος του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε και καθιερώνεται στη συνείδηση του ευρέος κοινού ως εθνικός ποιητής. Ο θάνατος θα τον βρει στις 24 Ιουλίου 1879, σε ηλικία μόλις 56 ετών, προτού προλάβει να ολοκληρώσει το μείζον ποιητικό του έργο τον Φωτεινό .



Hδη από το 1847, όντας φοιτητής, ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης τυπώνει την πρώτη του ποιητική συλλογή, τα Στιχουργήματα , πρωτόλεια οπωσδήποτε ποιήματα, τα οποία δεν δίνουν ουσιαστικά το λογοτεχνικό του στίγμα. Δέκα χρόνια αργότερα, το 1857, θα έρθει η δεύτερη έκδοση του τα Μνημόσυνα , μιά συλλογή δώδεκα ποιημάτων ελεγειακού τόνου και ύφους, με θέμα τους θανάτους προσφιλών προσώπων συνυφασμένους με την τουρκική καταπίεση που γνώρισε η Ελλάδα, ποιημάτων που προδίδουν τη ρομαντική τάση του ποιητή φορτισμένη, όμως, με το εθνολατρικο στοιχείο. Ο εθνικός χαρακτήρας της ποίησης του θα παγιωθεί στο πρώτο μεγάλο συνθετικό του ποίημα την Κυρά Φροσύνη , έμμετρο σύνθεμα με θεατρική δομή, που εκδίδεται το 1859. Στο έργο αυτό, παρασυρμένος ίσως ο ποιητής από το πάθος του να εκφράσει (μέσα από το γνωστό περιστατικό του πνιγμού της ηπειρώτισας Φροσύνης, επειδή δεν ανταποκρίθηκε στον έρωτα του Αλή Πασά) όλο το δράμα του καταπιεζόμενου έθνους, αποδεικνύεται μάλλον κακός, συγκεντρώνοντας σ' ένα βαρυφορτωμένο σύνολο ακραίες ρομαντικές σκηνές και υιοθετώντας ένα λόγο ρητορικό, σχεδόν επιδεικτικό.



Καλύτερη τύχη έχουν τα εκτενή ποιητικά του συνθέματα Αθανάσης Διάκος και Αστραπόγιαννος , που γράφονται την περίοδο 1865 - 1866 καί τυπώνονται το 1867 μαζί. Επικεντρωμένος και πάλι στην ηρωική έκφραση ενός εθνικού ιδεαλισμού, ο Βαλαωρίτης χειρίζεται επαρκέστερα τα μέσα του, αλλά δεν αποφεύγει κι εδώ τις υπερβολές.



Το πιο μεγαλόπνοο, όμως, έργο του, τον Φωτεινό , ο ποιητής δεν προφταίνει να το ολοκληρώσει. Επεξεργάστηκε μονάχα τα τρία πρώτα "άσματα", τα οποία, ωστόσο, λειτουργούν ως επαρκές δείγμα μιας ποιητικής ωριμότητας, που δεν πρόφτασε, δυστυχώς, να λάβει τελική μορφή.



ΣΥΛΛΟΓΕΣ - ΠΟΙΗΜΑΤΑ



Η κυρά Φροσύνη

Αθανάσιος Διάκος

Θανάσης Βάγιας

Αστραπόγιαννος

Ο ανδριάς του αοίδιμου

Γρηγορίου του Ε΄

Ο Φωτεινός

Στιχουργήματα

Μνημόσυνα

Κυριακή 17 Ιουλίου 2011

Ποιος ήταν ο Δημοσθένης Βουτυράς;



ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΣ (το βιογραφικό του)

Ο Δημοσθένης Βουτυράς είναι ένας από τους σημαντικότερους λογοτέχνες του 20ου αιώνα με επιβλητικό έργο σε όγκο και ποιότητα. Ο λογοτέχνης αυτός έχει άμεσους δεσμούς με την πόλη του Μεσολογγίου, αφού η μητέρα του Θεώνη Παπαδή ή Παπαγιάννη ήταν Μεσολογγίτισσα και ο ίδιος έζησε ένα μέρος από τα παιδικά του χρόνια στο Μεσολόγγι. Ο δεσμός της οικογένειας Βουτυρά με το Μεσολόγγι ανανεώθηκε με το γάμο της κόρης του με τον Μεσολογγίτη τραπεζικό υπάλληλο Ανδρέα Κυριακόπουλο.


Ο Δημοσθένης Βουτυράς γεννήθηκε στις 25-3-1872 στο πλοίο με το οποίο ταξίδευαν οι γονείς του για την Κωνσταντινούπολη, όπου έμειναν τρία χρόνια. Στη συνέχεια η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στο Μεσολόγγι μέχρι που ο πατέρας του, λίγα χρόνια αργότερα, διορίσθηκε συμβολαιογράφος στον Πειραιά.

Μια σοβαρή αρρώστια, επιληψία με συχνές κρίσεις, καθόρισε την πορεία της ζωής του. Τον ανάγκασε να σταματήσει τη φοίτησή του στο Γυμνάσιο και να γίνει αυτοδίδακτος. Η φοβερή του θέληση να νικήσει τις συνέπειες της αρρώστιας του τον οδήγησε στη συγγραφική εργασία, όπου έβρισκαν διέξοδο οι πόθοι του και διοχέτευε τη μεγάλη ζωτικότητα που τον χαρακτήριζε. Πριν αφιερωθεί ολοκληρωτικά στη λογοτεχνία ο πατέρας του χρεοκόπησε και αυτοκτόνησε και η περιουσία του κατασχέθηκε, γι' αυτό ο Δημοσθένης αναγκάστηκε να εργασθεί σε σκληρές χειρωνακτικές εργασίες. Έτσι γνώρισε τη ζωή και την ψυχολογία των ανθρώπων του μόχθου και της βιοπάλης. Η γνώση αυτή και το έμφυτο ταλέντο του τον ανάδειξαν σε εισηγητή του ρεαλιστικού διηγήματος στην Ελλάδα.

Ο Βουτυράς είναι από τους πρώτους λογοτέχνες των αρχών του 20ου αιώνα που έγραψε κοινωνικό διήγημα. Σ' όλα τα διηγήματά του ασχολείται με κοινωνικά θέματα και οι ήρωές του είναι άνθρωποι από τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα. Η εκμετάλλευση των εργαζομένων στις πρώτες εργατικές φάμπρικες, οι νέες κοινωνικές συνθήκες που δημιουργούνταν στην Ελλάδα στις αρχές του εικοστού αιώνα, η απανθρωπιά και η δυστυχία της καπιταλιστικής κοινωνίας καυτηριάζονται μέσα από το έργο του.

Όλοι οι κοινωνικοί θεσμοί, κράτος, θρησκεία, εκπαίδευση, δικαιοσύνη, και ο πόλεμος έγιναν αντικείμενο κριτικής και σάτιρας στο έργο του. Κτυπώντας το άδικο και παράλογο, ξεσκεπάζοντας τις πληγές της κοινωνίας που στηρίζεται στην εκμετάλλευση ο Βουτυράς, πότε έμμεσα και πότε άμεσα, πρόβαλε την ανάγκη της αλλαγής και μάλιστα της επαναστατικής κοινωνικής αλλαγής. Με το έργο του Δημοσθένη Βουτυρά η νεοελληνική πεζογραφία υποπτεύεται και αρχίζει να συνειδητοποιεί την ύπαρξη του κοινωνικού προβλήματος με τη μορφή που το αντιλαμβανόμαστε σήμερα. Το γεγονός αυτό κάνει τον Βουτυρά αντιπρόσωπο μιας ολόκληρης εποχής. Το έργο του διαβάστηκε με πάθος και διαπαιδαγώγησε χιλιάδες αναγνώστες με τις ανθρωποκεντρικές ιδέες που προέβαλε. Οι ιδέες αυτές αποτέλεσαν για μεγάλο χρονικό διάστημα πνευματική τροφή για το προοδευτικό κίνημα της χώρας μας.

Επίσης, ο Δημοσθένης Βουτυράς θεωρείται ως συγγραφέας των αποτυχημένων της ζωής. Χρεοκοπημένοι μικροαστοί, μικροϋπάλληλοι, απλοϊκοί άνθρωποι του λαού χτυπημένοι από τη φτώχεια και τη δυστυχία, άτομα με ψυχικά τραύματα αποτελούν τους ήρωες του διηγηματογράφου. Ο συγγραφέας, άτομο με σοβαρά προβλήματα υγείας και έχοντας νοιώσει στο πετσί του πολλές αποτυχίες στη ζωή, φαίνεται να διάκειται ευνοϊκά προς τους ανθρώπους εκείνους που βιώνουν τον κοινωνικό ρατσισμό και να επιδιώκει με την προβολή και τη δικαίωσή τους, τη δικαίωση τής ίδιας του ζωής και των αντιλήψεών του.

Ως άνθρωπος ο Δημοσθένης Βουτυράς υπήρξε φωτεινή φυσιογνωμία. Ο Κώστας Βάρναλης έγραψε την επομένη του θανάτου του (17 Απριλίου 1958): "Βράχος ταλέντου, εργατικότητας, πίστης και ήθους. Βράχος ριζωμένος στην ελληνική ζωή. Ακατάλυτος κι ασάλευτος. Ασάλευτος και στις αγάπες και στα μίση του στα πάθη και στις αδυναμίες του. Ασάλευτος και στο κουράγιο του… Μόνο το λαό αγαπούσε. Μόνο το λαό μελετούσε. Και το λαό ζωντάνευε κι απαθανάτιζε στα έργα του".

Στο γράψιμό του ο Βουτυράς είχε καταπληκτική ευχέρεια. Ονομάσθηκε "ο άνθρωπος-διήγημα" κι ο ίδιος δήλωνε ότι μπορούσε να τυλίξει όλη τη γη με διηγήματα.

Ο Βουτυράς δεν πρόσεχε ιδιαίτερα τη γλώσσα της γραφής του, ούτε τον ενδιέφεραν τα εξωτερικά λογοτεχνικά γνωρίσματα. Τα διηγήματά του όμως έχουν εσωτερική συνοχή, λογική συνέπεια και δράση των προσώπων, πλούσιο και πηγαίο αίσθημα, σπάνια παρατηρητικότητα, γνήσια ποιητική αίσθηση, δυνατές εικόνες, μεταφορές και παρομοιώσεις. Για όλες αυτές τις αρετές του έργου του ο Βουτυράς θεωρείται ένας από τους καλύτερους Έλληνες πεζογράφους .

Πρωτοεμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα το 1901 με το μεγάλο του αντιπολεμικό διήγημα Ο Λαγκάς. Από το 1901 μέχρι το 1950, που δημοσιεύθηκε το τελευταίο του διήγημα με τίτλο Αργό ξημέρωμα, δημοσίευσε 30 τόμους διηγημάτων με περισσότερα από 400 διηγήματα. Τα κυριότερα είναι: Παπάς ειδωλολάτρης (1920), Οι αλανιάρηδες (1921), Το γκρέμισμα των Θεών (1922), Ο θρήνος των βοδιών (1923), Αριστοκρατική γειτονιά (1924), Μέσα στους ανθρωποφάγους (1927), Στους άγνωστους θεούς (1927), Ύστερα από εκατομμύρια χρόνια (1932), Ο έρωτας στους τάφους (1943) καθώς και τα μυθιστορήματα Το σπίτι των ερπετών (1933) και Τρικυμίες (1945).

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΣ

Ανάσταση νεκρών





Το διήγημα αυτό είναι ένα φανταστικό αφήγημα με το οποίο επιχειρείται μια κριτική σάτιρα των σύγχρονων κοινωνικών θεσμών. Η υπόθεση δίνει στον Βουτυρά την ευκαιρία να σατιρίσει τη γραφειοκρατία, τον κομματισμό και πολλές άλλες πληγές της ελληνικής κοινωνίας. Το σατιρικό αυτό ευθυμογράφημα είναι από τα πιο καυστικά που γράφτηκαν για να σατιρίσουν την κακομεταχείριση των αρχαίων συγγραφέων στην Ελλάδα. Ο Βουτυράς "ανασταίνει" και φέρνει ζωντανούς στην Αθήνα της εποχής του τον Όμηρο, τον Σοφοκλή, τον Αισχύλο, τον Ευριπίδη, τον Αριστοφάνη, τον Περικλή και τον Φειδία. Σε μια σειρά από επεισόδια ο συγγραφέας σατιρίζει τη νοοτροπία του επίσημου κράτους απέναντι στους αρχαίους καθώς και τους θεσμούς του σύγχρονου κράτους που είναι πολιτικά και πολιτιστικά, ριζικά αντίθετοι με την ουσία του αρχαίου πολιτισμού. Τους βάζουν πρώτα στην έκθεση για να τους δει ο λαός, να τους κάνουν θέαμα για να μαζέψουν χρήματα. Μα ο λαός δε μπόρεσε να τους δει, γιατί ο λαός κρατιέται μακριά από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, που χρησιμοποιείται μόνο σαν επίδειξη για τους ξένους . Ύστερα από λίγες μέρες άρχισε επίθεση εναντίον τους. Η κοινωνία μας δεν σας πολυχρειάζεται γράφουν οι στήλες του Τύπου, ενώ τους γνωρίζουν ότι τα βιβλία τους δε διδάσκονται στα Γυμνάσια. Κάτω από αυτές τις συνθήκες οι επτά αρχαίοι έλληνες συγγραφείς αποφάσισαν να πάνε στον Υπουργό Παιδείας να του ζητήσουν να διοριστούν καθηγητές στα γυμνάσια μια που η διδασκαλία των Ελληνικών είναι το κυριότερο μάθημα. Ύστερα από μια σειρά επεισοδίων γεμάτα χιούμορ και ειρωνεία ο συγγραφέας δείχνει την ασέβεια του εκπροσώπου του κράτους απέναντι στους μεγάλους αρχαίους συγγραφείς και υπαινίσσεται την ασέβεια γενικά των εκπροσώπων του κράτους απέναντι στους πολίτες. Ακολουθεί μικρό απόσπασμα:



"Παρακάλεσα τότε τον κύριον υπουργόν, του είπον την δεινήν θέσιν σας, κ' έτσι δεν είναι; Μια μικρή θέση γι' αυτούς τους ανθρώπους, ότι πρέπει να βρεθεί! Κ' εδέχτηκε ευτυχώς, να σας διορίσει δημοδιδασκάλους, και μάλιστα, πρώτο τον κύριο Όμηρο… Να και ιδού και το χαρτί σου, κύριε Όμηρε. Θα πας σ' ένα χωριουδάκι της Δυτικής Μακεδονίας! Και μετά οι άλλοι σε άλλα, σε τέτοια χαριτωμένα χωριουδάκια της Μακεδονίας και της Ηπείρου. Πάλι καλά. Μα εσείς κύριε Αριστοφάνη, γιατί δεν θέλετε να διοριστείτε;

- Εγώ προτιμώ νάμαι ελεύθερος!

- Α, ναι, έχετε δίκαιο! Και ίσως θα έχετε κάνει σκέψεις να γράψτε καμμιά επιθεώρηση, έ; Και να σας πω, αυτό σας συμβουλεύω να κάνετε! Επιθεώρηση, επιθεώρηση!… Μια ξεκαρδιστική επιθεώρηση δίνει χρήμα, χρήμα! Και πιστεύω, είμαι υπερβέβαιος, ότι θα έχετε μεγάλη επιτυχία! Ξεκαρδιστική όμως, σκανδαλιάρικη! Ξέρετε εσείς! Ο κόσμος αγαπητέ μου κύριε Αριστοφάνη, θέλει το σκανδαλιάρικο σήμερα, θέλει και να γελάσει. Τι να τα κάνει τα σοβαρά! Γέλια, γέλια!… Είναι η εποχή του γέλωτος σήμερα!… Μάλιστα! του γέλωτος, του γέλωτος!… Κάτι άλλο ήθελα να σας πω… α, το θυμήθηκα! Μας επαρουσιάστηκε και μια μεγάλη δυσκολία για τον διορισμόν σας, ένα μεγάλο εμπόδιο! Είσθε χριστιανοί; Αυτό λίγο έλειψε να καταστρέψει το μέλλον σας!…

- Ευτυχώς όμως, έτυχε να έρθει ο αρχιεπίσκοπος, ο άγιος Μητροπολίτης Παχούμης, κι αυτός έρριξε με τα σοφά του λόγια το εμπόδιο!. Είπε αυτός στον κύριο υπουργό ότι όλοι οι εν τω Άδη έχουν βαπτιστεί προ χρόνων πολλών, και μάλιστα απ' αυτόν τον ίδιον τον κύριον ημών Ιησούν Χριστόν όταν κατέβη εις τον Άδην να κηρύξει…

- Για τον Φειδία έγινε τίποτα; τον διέκοψε ο Αριστόφανης.

- Διά τον κύριον Φειδία; Δυστυχώς! Ουδέν! Αν θέλει όμως δύναται να εγγραφεί ως μαθητής εις το πολυτεχνείον διά να αποκτήσει προσόντα, όταν λάβει το δίπλωμά του. Λοιπόν, κύριοι, πιστεύω, θα μείνατε ευχαριστημένοι! Ο κύριος υπουργός, αν και κακοδιάθετος, εφάνη πολύ καλός, και αυτό που σας έκανε είναι κάτι.

Και ο γενικός γραμματέας σηκώθηκε λέγοντας τα τελευταία λόγια.

Αυτοί τον χαιρέτησαν και φύγανε. Το ραβδί του γέρο-Όμηρου ακούστηκε στις πλάκες, έξω απ' το γραφείο του γενικού γραμματέα, κ' έπειτα στη σκάλα την ξυλένια…".

Άσπρη Λέξη

Ξέρετε ότι...


η έκφραση "δικηγόρος του διαβόλου" έχει τις ρίζες της στην παράδοση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Κατά την διαδικασία αγιοποίησης ενός προσώπου, ορίζεται δικηγόρος ως εκπρόσωπος του διαβόλου για να υποστηρίξει την αντίθετη άποψη.
 
Για τον ορισμό περισσότερων λέξεων και την ερμηνεία γνωστών φράσεων περιηγηθείτε στην ιστοσελίδα της Άσπρης Λέξης  http://www.asprilexi.com/

Τετάρτη 6 Ιουλίου 2011

ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ!

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΛΑΣΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ


ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΚΡΙΔΗΣΚανένας λαός δεν αγάπησε και δεν επίστεψε τόσο στον άνθρωπο όσο ο αρχαίος ελληνικός.

Περισσότερο από κάθε άλλο λαό ο αρχαίος ελληνικός καταφάσκει τον άνθρωπο, τον πιστεύει δυνατό όχι ν' απαρνηθεί τον εαυτό του, αλλά να τον ξεπεράσει. Κι από την εξαίσια αυτή πίστη κινημένος πλάθει πλήθος μυθικές μορφές με το λόγο και με τη σμίλη και με το πινέλο, μορφές που παλεύουν για την τελείωση, μορφές πλαστικές, ζωντανές, αναστημένες πάνω στο μάρμαρο, στο απλό αγγειογράφημα, στο στίχο μέσα, στο ιστορικό έργο, στο φιλοσοφικό διάλογο.

Όποιος κλείνει τη δύναμη να υποτάξει τη ζωή στο μύθο και όχι το μύθο στη ζωή αξίζει αλήθεια να τον μακαρίζει κανείς. Όμως όχι γιατί είναι να περάσει μια ζωή ήρεμη, άπονη, ευτυχισμένη, όπως ορίζει την ευτυχία ο όχλος. Ακριβώς για το αντίθετο, γιατί βαστάει ν' αγωνιστεί και να πονέσει.

Σε μια φυγόμυθη εποχή, όπως αυτή που περνάμε σήμερα, η αρχαία δημιουργία είναι ένα μορφωτικό αγαθό αναντικατάστατο. Την πίστη στο δικό της μυθικό άνθρωπο, αυτή δε ζητάμε να μας τη χαρίσει. Να μας βοηθήσει όμως να κερδίσουμε ξανά την πίστη σ' ένα μύθο ανθρώπου, να μάθουμε και πάλι να πονούμε για την τελείωσή μας, αυτό είναι που θέλουμε.

Ο νέος άνθρωπος που μπαίνει στη ζωή, αγνός κι αδιάφθορος καθώς είναι, δεν μπορεί παρά θα κλείνει στην ψυχή του το μύθο ενός ανθρώπου καλύτερου. Όμως είναι φυσικό να μην έχει και τόσην αντοχή, όση χρειάζεται για να κρατήσει το μύθο αυτόν αλώβητο μπροστά στη σκληρότητα της ζωής. Το πιο μεγάλο στήριγμα τέτοιες ώρες θα του σταθεί η πίστη του αρχαίου Έλληνα στον άνθρωπο. Εδώ βρίσκεται η δικαίωση της κλασσικής παιδείας. Η κλασσική παιδεία δε ζητάει ν' ασκήσει μιαν ειδική ικανότητα του ανθρώπου, όπως να πούμε τα μαθηματικά ασκούν το λογικό. Εκείνο που θέλει είναι να φέρει το νέο σ' επαφή μ' ένα πλήθος ψυχές δυνατές και μεγάλες και έτσι να του δυναμώσει τη χαρά και την πίστη στον άνθρωπο, κι ακόμα να κρατήσει ζωντανό μπροστά του το όραμα ενός μυθικού ανθρώπου, αν είναι η ζωή του νέου αυτού να έχει κάποιο σκοπό και να μην παραδέρνει ακυβέρνητη, χωρίς να ξέρει για πού τραβάει.

Περισσότερο από κάθετί έχουμε ανάγκη από φωτισμένους δασκάλους, δασκάλους που θα έχουν αγαπήσει τον άνθρωπο κι ακόμα ζήσει μέσα τους πρώτα τη σημασία της ελληνικής παιδείας και που θα θελήσουν να θεμελιώσουν ύστερα ένα νεοελληνικό γυμνάσιο πραγματικά ανθρωπιστικό.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΚΡΙΔΗΣ(βιογραφικό σημείωμα)

Δευτέρα 4 Ιουλίου 2011

ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑ

Γιώργος Γραμματικάκης
Η γοητεία της αντιύλης


Τον Νοέμβριο του 2010, και ύστερα από πέντε χρόνια εντατικών προσπαθειών, μια ομάδα ερευνητών στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών -το γνωστό μας CERN- είχε ένα μεγάλο επίτευγμα: Δημιούργησε και παγίδευσε 38 άτομα αντιύλης, που επέζησαν στην μοναξιά τους δύο δέκατα του δευτερολέπτου. Δεν ήταν η πρώτη φορά, που παράγονται τεχνητά άτομα αντιύλης. Συνήθως όμως εξαϋλώνονται ακαριαία, επειδή έρχονται σε επαφή με τη συμβατική ύλη.

Είναι αλήθεια ότι ο απλός άνθρωπος θεωρεί την αντιύλη ως μια οντότητα εξωτική. Ισως επειδή με την ύλη και τα υλικά πράγματα αισθάνεται δεμένος με ποικίλους τρόπους -συχνά διόλου σοφούς!- η αντιύλη φαντάζει στο μυαλό του ως η πεμπτουσία της διαφυγής και του φανταστικού. Για την επιστήμη, εντούτοις, η λέξη δεν έχει ιδιαίτερη φόρτιση, ούτε κρύβει κάποιο μυστήριο. Η συμβολή της, όμως, στη θεμελίωση της φυσικής υπήρξε πράγματι δεσπόζουσα. 

Παρασκευή 1 Ιουλίου 2011

Posted by Picasa

ΕΝΑΣ ΜΕΓΑΛΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ



ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ

 
(απόσπασμα από τον "Ηρωϊκό Τρόπο Ζωής")



"Η ζωή είν' ένας διαρκής αγών, μία αδιάκοπος, χωρίς τέρμα και χωρίς σταμάτημα, μάχη εναντίον της φύσεως, εναντίον των άλλων ανθρώπων, εναντίον του εαυτού μας... Ο ηρωικός 'Ανθρωπος αποτελεί ο ίδιος κέντρον του εαυτού του, ελεύθερος εις την απομόνωσίν του, αριστοκρατικός με την απόστασιν εις την οποίαν κρατεί τους άλλους, απτόητος με το θάρρος της προσωπικής του γνώμης και της προσωπικής του ευθύνης, υπερήφανος μέσα εις το άβατον τέμενος της μοναξιάς του. Δι' αυτό δεν καταδέχεται να φθονεί, μήτε να παραβγαίνει με τους άλλους· δεν χρειάζεται να βεβαιώνει εις τον εαυτό του μ’ αυτό το μέσον, με την εξωτερικήν αναγνώρισίν του δηλαδή, την υπεροχήν του... Γνωρίζει, ότι σημασίαν δεν έχει το περιεχόμενον των ιδεών ενός ανθρώπου, αλλ' η ψυχική δύναμις με την οποίαν τας κατέκτησε και τας κατέχει, όχι το τι πιστεύεις, αλλά το πώς πιστεύεις ό,τι πιστεύεις... Υπερήφανος είναι, όχι εγωιστής. Δι' αυτό σπαταλά τον εαυτό του. Η ευτυχία του είναι να δαπανά, ακριβέστερον ακόμη: να δαπανάται".

Ιωάννης Συκουτρής (βιογραφικό σημείωμα)