Σάββατο 3 Μαΐου 2014

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ 2014 ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ: ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ

 Οι πανελλαδικές εξετάσεις αρχίζουν. Παράλληλα με τις επαναλήψεις στα θεωρητικά του μαθήματος της νεοελληνικής γλώσσας (θεωρία και μεθοδολογία γραφής κειμένων στα διδαγμένα επικοινωνιακά πλαίσια, θεωρία του βιβλίου και σχεδιαγράμματα) είναι χρήσιμο να διαβάζουμε και να ασκούμαστε σε κείμενα γνήσιου επικοινωνιακού λόγου που διαθέτουν κι έναν επικαιρικό χαρακτήρα. Ως εκ τούτου, το κείμενο της Τασούλας Καραϊσκάκη από την Καθημερινή διαθέτει τα παραπάνω χαρακτηριστικά κι ενδείκνυται για επεξεργασία. Οι απαντήσεις του κριτηρίου είναι διαθέσιμες και θα αποστέλλονται σε όσους/-ες τις ζητήσουν. 

Καλή άσκηση!

 Α. ΚΕΙΜΕΝΟ

Ο στρεβλός ανθρωπισμός

 (…) Και τι σχέση έχει σήμερα ο ανθρωπισμός με την αξία και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου; Το πνευματικό κίνημα που κληροδοτήθηκε από τους Έλληνες και τους Λατίνους στους Ιταλούς της Αναγέννησης, ανανεώθηκε από τους Γάλλους Διαφωτιστές και τους Γερμανούς Φιλανθρωπιστές και Νεοανθρωπιστές του 18ου αι., εκσυγχρονίστηκε από τους μαρξιστές και τους υπαρξιστές του 20ού αι., στον 21ο αι. πέρασε ως ένας μάλλον θολός και ρευστός στόχος συχνά αντίρροπων ιδεολογιών. Ο ανθρωπισμός, σήμερα, δεν θέτει πλέον τον άνθρωπο στο επίκεντρο της μέριμνάς του. Δεν αποδέχεται τη βαριά ευθύνη που συνδέει τον έναν με τους άλλους ανθρώπους. Δεν πιστεύει στη συλλογική πάλη ενάντια στο «κακό».

 Οι ουμανιστές έδιναν ιδιαίτερη σημασία στα ήθη. Με την επικράτηση του ατομικισμού, οι ανιδιοτελείς εξέπεσαν, ακόμη και το ιστορικό δημιούργημα της δυτικής οικονομίας, ο πολυμήχανος επιχειρηματίας, αντικαταστάθηκε από τον κερδοσκόπο που εγκαταλείπει την παραγωγική δραστηριότητα για να επιδοθεί στο χρηματιστηριακό κέρδος. Και εδραιώθηκε η πεποίθηση ότι ο ανθρωπισμός είναι εκ γενετής γνώρισμα, δεν χρειάζεται να τον κατακτήσουμε, γεννιόμαστε άτομα• η γνώση δεν τροποποιεί τον ανθρωπισμό μας. Κεντρική αξία είναι το χρήμα και καταδικαστέο αλλά δομικό χαρακτηριστικό της κοινωνίας η διαφθορά.

 Που θεριεύει ανεμπόδιστη για έναν επιπλέον λόγο• εξαιτίας της αδιαφάνειας των κρατικών υπηρεσιών, που αποκλείει τις κοινωνίες από τη διαχείριση μεγάλων ζητημάτων. Αν όλοι είχαν τη δυνατότητα να γνωρίζουν τα πάντα για την ειρήνη, την ασφάλεια, το περιβάλλον, την οικονομία θα υπήρχε μικρότερη κρατική εξαπάτηση, πιο περιορισμένη επιχειρηματική παραπληροφόρηση, λιγότεροι λανθασμένοι οικονομικοί χειρισμοί. Και, εν προκειμένω, ανέγγιχτη βοήθεια προς πληγέντες.

 Θα ήταν λογικό να υποθέσει κανείς ότι τα ηθικά αισθήματα, η εντιμότητα, η αλληλεγγύη, θα γίνουν σταθεροί τρόποι ζωής όταν θα συντελούν στην επιβίωση των περισσοτέρων. Όμως αυτό προϋποθέτει έναν εξανθρωπισμό, ξένο προς τη σημερινή μας ταυτότητα. Απαιτεί την ολοκλήρωση των πραγμάτων όχι  αποκλειστικά μέσα στην οικονομία, αλλά και μέσα στον στοχασμό, τη φιλία, την αγάπη – το εξισωτικό τραγούδι της θεμελίωσης της κοινότητας των Ανθρώπων.

Τασούλα Καραϊσκάκη   http://www.kathimerini.gr/authors?id=33 (διασκευή)

Β. ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να παρουσιάσετε περιληπτικά το κείμενο, προκειμένου να δημοσιευτεί στο ιστολόγιο του σχολείου σας. (80-100 λέξεις)
(μονάδες 25)
Β1.  Για ποιους λόγους, σύμφωνα με τη συγγραφέα, ο ανθρωπισμός απομακρύνεται σήμερα από την αξιοπρέπεια του ανθρώπου;
(μονάδες 10)
Β2. α . Να βρείτε πέντε (5) λέξεις ή φράσεις ποιητικής λειτουργίας της γλώσσας στο κείμενο
(μονάδες 5)
       β.  Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η τελευταία παράγραφος του κειμένου;
(μονάδες 5)
Β3.   Να δώσετε μία συνώνυμη για καθεμία από τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου
(μονάδες 10)
Β4.  Το πνευματικό κίνημα που κληροδοτήθηκε από τους Έλληνες και τους Λατίνους στους Ιταλούς της Αναγέννησης, ανανεώθηκε από τους Γάλλους Διαφωτιστές και τους Γερμανούς Φιλανθρωπιστές και Νεοανθρωπιστές του 18ου αι., εκσυγχρονίστηκε από τους μαρξιστές και τους υπαρξιστές του 20ού αι.,: Να μετατρέψετε την παραπάνω σύνταξη στην αντίθετή της (από ενεργητική σε παθητική και αντίστροφα).
(μονάδες 5)
Γ.  Σε μια συζήτηση στρογγυλής τράπεζας που διεξάγεται στη δημοτική ενότητα της περιοχής σας, με θέμα την ενίσχυση του ανθρωπισμού  στη σημερινή εποχή της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, αναλαμβάνετε να παρουσιάσετε τη γραπτή εισήγησή σας, ως εκπρόσωπος του συμβουλίου των μαθητών των Λυκείων της περιοχής. Στην εισήγησή σας θα εξετάσετε τα αίτια της υποχώρησης των ανθρωπιστικών ιδανικών και θα προτείνετε στρατηγικές για την επανάκτησή τους αλλά και για την καλλιέργειά τους.  
                                                                                                        (μονάδες 40)
Έρευνα-Επεξεργασία κειμένου: Ελένη Παπαδοπούλου, φιλόλογος

3 σχόλια:

  1. Θεωρώ το κείμενο επίκαιρο και βατό, όπως και τις ερωτήσεις και συνολικά το θέμα πολύ καλό. Διατηρώ μία μικρή επιφύλαξη στην τελευταία ερώτηση παραγωγής λόγου και συγκεκριμένα ως προς τον όρο "στρατηγικές". Θα ήθελα να έχω τις δικές σας απαντήσεις. Ευχαριστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Πολύ ευχαρίστως να σας τις στείλω, μόνο που δεν είναι εφικτή η αποστολή σε έναν άγνωστο παραλήπτη. Αν εξακολουθείτε να επιθυμείτε τις απαντήσεις στείλτε μου μια έγκυρη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. εν συντομία το "πιάσατε" το φετινό θέμα! Συγχαρητήρια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή