Τρίτη 24 Μαρτίου 2015

Οι συλλογισμοί στα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη (1-5)




ΕΝΟΤΗΤΑ 1η (B1, 1-3): ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗ ΑΡΕΤΗ. ΤΑΙΡΙΑΖΕΙ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΜΑΣ Η ΗΘΙΚΗ ΑΡΕΤΗ;
1η προκείμενη: όσα υπάρχουν εκ φύσεως έχουν κάποιες ιδιότητες που δεν μπορούν να αλλάξουν με τον εθισμό, όσο κι αν κανείς προσπαθήσει («οὐθὲν γὰρ τῶν φύσει ὄντων ἄλλως ἐθίζεται»)
2η προκείμενη: η ανθρώπινη συμπεριφορά, τα ηθικά μας χαρακτηριστικά μεταβάλλονται και καλλιεργούνται με τον εθισμό, όπως αποδεικνύει και η ετυμολογία της λέξης «ηθική» («ἡ δ’ ἠθικὴ ἐξ ἔθους περιγίνεται»)
Συμπέρασμα: καμία ηθική αρετή δεν υπάρχει εκ φύσεως («οὐδεμία τῶν ἠθικῶν ἀρετῶν φύσει ἡμῖν ἐγγίνεται»)

ΕΝΟΤΗΤΑ 2η (B1,4), Η ΗΘΙΚΗ ΑΡΕΤΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΗΘΙΚΗ ΠΡΑΞΗ
Συνοπτική νοηματική απόδοση του συλλογισμού
1η προκείμενη: σε όσα υπάρχουν μέσα μας εκ φύσεως προηγείται η ύπαρξη και η δυνατότητα μιας ενέργειας και ακολουθεί η ενέργεια, η πραγμάτωση της δυνατότητας (δύναμις -> ενέργεια)
2η προκείμενη: στις ηθικές αρετές προηγείται η ενέργεια, ο εθισμός και η επανάληψη μιας πράξης και ακολουθεί η κατάκτησή τους (ενέργεια -> δύναμις).
Συμπέρασμα: οι ηθικές αρετές δεν υπάρχουν μέσα μας εκ φύσεως, αφού δεν ακολουθούν την πορεία όσων υπάρχουν μέσα μας εκ φύσεως.
ΕΝΟΤΗΤΑ 3 (Β1, 5-7)"ΑΛΛΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΕΣΗ ΗΘΙΚΗΣ ΑΡΕΤΗΣ ΚΑΙ ΗΘΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ"

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΦΡΑΣΗΣ: "Έτι έκ των αυτών και δια των αυτών και γίνεται πάσα αρετή και φθείρεται"
Τα ρήματα «γίνεται - φθείρεται» μας παραπέμπουν στο θεμελιώδες αντιθετικό ζεύγος της φιλοσοφικής σκέψης «γένεσις - φθορά». Για τον Αριστοτέλη, αυτή ήταν μια φυσική διαδικασία μονόδρομη: γένεση -> αύξηση -> τελείωση -> παρακμή -> φθορά. Αυτή, λοιπόν, η διαδικασία ακολουθείται και στις ηθικές αρετές. Κάθε αρετή για τους ίδιους λόγους και χρησιμοποιώντας τα ίδια μέσα γεννιέται και με την καλή εξάσκηση κατακτιέται, ενώ με την κακή εξάσκηση χάνεται.
ΕΝΟΤΗΤΑ 4 (Β1,7-8) : "ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ (ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ) ΖΩΗΣ ΜΑΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΕΤΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΑΡΕΤΗΣ."
Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΕΘΙΣΜΟΥ: «οὐ μικρὸν οὖν … μᾶλλον δὲ τὸ πᾶν.»
Ο Αριστοτέλης θεωρεί ότι ο εθισμός και η απόκτηση μόνιμων στοιχείων του χαρακτήρα μας έχει πολύ μεγάλη παιδαγωγική αξία. Γι΄ αυτό και εισάγει στην ενότητα αυτό το παιδαγωγικό του σχόλιο. Θεωρεί λοιπόν, ότι ο άνθρωπος πρέπει να συνηθίζει από μικρός σε ηθικές ενέργειες, για να φτάσει στην κατάκτηση των ηθικών αρετών. Μάλιστα, αυτή η διαδικασία πρέπει να ξεκινήσει από πολύ μικρή ηλικία, γιατί τότε συντελείται η διαμόρφωση της ηθικής του συνείδησης. Το φυσικό, οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον του παιδιού παίζει καθοριστικό ρόλο στη σωματική, συναισθηματική, ψυχική και πνευματική ανάπτυξή του. Επιπλέον, επειδή η διαδικασία αυτή απαιτεί πολύ χρόνο, κρίνεται σωστό να ξεκινήσει όσο γίνεται πιο γρήγορα. Οι παιδαγωγικές αυτές αντιλήψεις του Αριστοτέλη συμφωνούν με τις σύγχρονες και φαίνεται ότι έπαιξαν και παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της σύγχρονης αντίληψης για την αγωγή.

ΕΝΟΤΗΤΑ 5(Β3, 1-2) : Η ΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΑΡΕΤΗΣ ΣΥΝΕΠΑΓΕΤΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΒΙΩΝΟΥΝ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΟΥΝ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΑΤΕΧΟΥΝ ΤΙΣ ΗΘΙΚΕΣ ΑΡΕΤΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΜΙΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ:

Όσοι κατέχουν τις ηθικές αρετές
βιώνουν ευχάριστα συναισθήματα με την εκτέλεση μιας ηθικής πράξης και γι αυτό τις επιδιώκουν,
βιώνουν δυσάρεστα συναισθήματα με την εκτέλεση μιας μη ηθικής πράξης (η άποψη αυτή αφήνεται να εννοηθεί από τα συμφραζόμενα).
Όσοι δεν κατέχουν τις ηθικές αρετές
βιώνουν δυσάρεστα συναισθήματα με την εκτέλεση μιας ηθικής πράξης και γι αυτό τις αποφεύγουν,
βιώνουν ευχάριστα συναισθήματα με την εκτέλεση μιας μη ηθικής πράξης.

Δευτέρα 23 Μαρτίου 2015

Το bullying ξεκινάει από το Νηπιαγωγείο!

Αναδημοσίευση από την Καθημερινή




«Δεν καταλαβαίνω τι σχέση έχει το ένα με το άλλο. Δεν καταλαβαίνω τι με ρωτάτε». Ο διευθυντής του δημοτικού σχολείου Πλαγιάς Λέσβου, όπου στα τέλη Ιανουαρίου, μαθητές «κρέμασαν» έναν 9χρονο συμμαθητή τους από την μπασκέτα με αποτέλεσμα να πέσει και να σπάσει το χέρι του, ήταν κατηγορηματικός προχθές στο τηλέφωνο: «Εδώ είχαμε ένα ατύχημα. Ο,τι έγινε στα Ιωάννινα είναι άλλο πράγμα».

Για «ατύχημα που συνέβη σε μαθητή στον αύλειο χώρο», άλλωστε, είχε κάνει λόγο τότε και το υπουργείο Παιδείας, ανακοινώνοντας παράλληλα τη διενέργεια έρευνας, ενώ μόλις πριν από λίγες ημέρες ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών Π.Ε. Λέσβου το χαρακτήρισε σε ανακοίνωσή του «ατυχές συμβάν», εξαπολύοντας μύδρους εναντίον της ΕΔΕ «που ταλαιπωρεί βάναυσα εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές αναζητώντας ενόχους».

Οταν τα φώτα της δημοσιότητας σβήνουν και η προσοχή του κοινού στρέφεται αλλού, το πρόβλημα «εξαφανίζεται». Bullying; Ποιο bullying; «Αυτό θα συμβεί και στα Γιάννενα» διακινδυνεύει την πρόβλεψη ο ψυχολόγος κ. Παναγιώτης Σιαπέρας, με πολύχρονη εμπειρία στο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού. «Αφού όλοι θα στοχοποιήσουν όλους, το θέμα θα ξεχαστεί και η ζωή θα συνεχιστεί». Ομως, ανεξάρτητα από τις εξάρσεις της επικαιρότητας, το πρόβλημα όχι μόνο είναι εδώ, αλλά σύμφωνα με τους ειδικούς εμφανίζεται ενισχυμένο τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της επέλασης της κρίσης στις οικογένειες.

Το εννιάχρονο παιδί κοίταξε τον πατέρα του και του είπε πολύ σοβαρά: «Μπαμπά μην ανησυχείς, εάν με στριμώξουν κι άλλο, έχω βρει τρύπα στα κάγκελα και θα φύγω». Το παιδί πηγαίνει στην Τετάρτη Δημοτικού σε δημόσιο σχολείο του Χαλανδρίου. Είναι ένα από τα πέντε παιδιά που έχουν στοχοποιηθεί από τους συμμαθητές τους και υφίστανται αδιανόητα καψόνια. Προχθές, ο αρχηγός της ομάδας τού έριξε μπουνιά στο πρόσωπο, με αποτέλεσμα να του προκληθούν εκδορές στα μάτια από τα γυαλιά. Πρόσφατα, οι θύτες -εάν μπορούν να χαρακτηριστούν έτσι εννιάχρονα παιδιά- χτύπησαν τον μικρότερό του αδερφό, μαθητή της Δευτέρας, «για να του δείξουν». Ηδη, ένα από τα πέντε παιδιά αναγκάστηκε να αλλάξει σχολείο. «Και τα υπόλοιπα λένε ότι εάν μπορούσαν θα έφευγαν ευχαρίστως» λέει στην «Κ» ο κ. Θεολόγος Μποσδάς, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ενωσης Γονέων Χαλανδρίου. «Εκτός από τις βίαιες επιθέσεις, υπάρχουν και απειλές ή άλλου είδους χειριστικές συμπεριφορές. Για παράδειγμα θα πουν “αν δεν με καλέσεις στο πάρτι θα πω και στους άλλους να μην έρθουν” ή “για να μη μιλήσεις, θα σου δώσω να φας αυτά τα μπισκότα”. Είναι απίστευτο αν σκεφτεί κανείς ότι μιλάμε για μαθητές της τετάρτης δημοτικού!».

Οσο κι αν ακούγεται αδιανόητο, το bullying έχει ξεκινήσει ήδη από το νηπιαγωγείο. «Είναι σαν να κληρονομείται», λέει ο κ. Μποσδάς. «Ξεκινάει για κάποιους λόγους μια επιθετική συμπεριφορά στον πιο αδύναμο από τον πρώτο καιρό στο σχολείο και συνεχίζεται και στις επόμενες τάξεις. Στην Α΄ Δημοτικού, το συγκεκριμένο παιδί έμεινε μια εβδομάδα με νάρθηκα στον αυχένα από χτύπημα με μπουκάλι νερού». Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος, έπειτα από κινητοποίηση των γονέων, στο σχολείο υλοποιείται πρόγραμμα «διαχείρισης θυμού».

Τις τελευταίες ημέρες, με αφορμή την τραγική είδηση με τον αδόκητο χαμό του 20χρονου Βαγγέλη Γιακουμάκη, τα τηλέφωνα χτυπούν συνέχεια στην Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων της Ασφάλειας Αττικής. «Ενώ πέρυσι όλη τη χρονιά είχαμε χειριστεί ελάχιστα περιστατικά, μόλις 3-4, μόνο χθες μας καταγγέλθηκαν δύο περιστατικά. Το ένα μάλιστα αφορούσε σπρώξιμο από τις σκάλες ενός παιδιού που κατέληξε με επιγονατίδα» λέει στην «Κ» η τμηματάρχης Εποπτείας Ανηλίκων, Αστυνόμος Α΄ κ. Γεωργία Πατρωνούδη. «Βλέπουμε ότι με αφορμή αυτό που έγινε στα Γιάννενα, ο κόσμος μιλάει περισσότερο, έχουμε κινητοποιηθεί». Γενικά όμως, το bullying σπάνια φτάνει στις αστυνομικές αρχές, αφού συνήθως αντιμετωπίζεται -ή όχι- εντός του σχολικού πλαισίου. «Σε μας φτάνουν συνήθως τα περιστατικά που δεν μπορούν να επιλυθούν στο σχολείο. Οπως για παράδειγμα η υπόθεση που χειριστήκαμε πέρυσι με ένα παιδάκι στο δημοτικό που συνεχώς του έκλεβαν το χαρτζιλίκι. Ή εκείνη στην οποία δύο κορίτσια δέχονταν απειλές από συμμαθητές ότι θα ανεβάσουν φωτογραφίες τους στο Διαδίκτυο». Στην περίπτωση του σχολείου στο Χαλάνδρι οι γονείς των «θυτών» εμφανίζουν πλήρη άρνηση να αποδεχθούν ή έστω να συζητήσουν το πρόβλημα. Σύμφωνα με την κ. Πατρωνούδη, πρόκειται για πάγια συμπεριφορά. «Εμείς επικοινωνούμε συχνά με τα σχολεία και παροτρύνουμε τους διευθυντές να μιλήσουν με τις οικογένειες, αλλά οι περισσότεροι γονείς είναι αρνητικοί στο να δεχθούν ότι τα παιδιά τους εμπλέκονται σε τέτοια πράγματα». Οπως λέει, τα τελευταία χρόνια, το φαινόμενο παρουσιάζει έξαρση. «Από την εμπειρία μου πιστεύω ότι υπάρχουν αρκετά περιστατικά σχολικής βίας. Το φαινόμενο έχει επιδεινωθεί στην κρίση, αφού οι γονείς τρέχουν να βγάλουν τα προς το ζην, η παρουσία τους είναι ελάχιστη στο σπίτι, ενώ δεν διατηρούν επαφή με το σχολείο παρά μόνο εάν πρόκειται να πάρουν βαθμούς. Ομως είναι σημαντικό να ενδιαφέρονται εκτός από τις επιδόσεις των παιδιών τους και για τη συμπεριφορά τους».

Πολύ συχνά άλλωστε οι θύτες υφίστανται bullying στο σπίτι τους. «Κάποιος που υφίσταται κακομεταχείριση από τον πατέρα του εύκολα θα το καθρεφτίσει στους συμμαθητές του», καταλήγει ο κ. Σιαπέρας.

Ο χαβαλές που εκτροχιάζεται

Ολα ξεκινάνε από μια πλάκα. «Τα περισσότερα περιστατικά αφορούν παιδιά που δεν μπόρεσαν να ελέγξουν τον χαβαλέ που εκτροχιάστηκε» λέει στην «Κ» ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος κ. Μάνος Σφακιανάκης. Η υπηρεσία του έχει πραγματοποιήσει συνολικά 250 ημερίδες σε όλη τη χώρα και 5.000 ομιλίες μέσω τηλεδιάσκεψης σε σχολεία για την πρόληψη του bullying, καθώς ο σχολικός εκφοβισμός έχει βρει πρόσφορο έδαφος στο ηλεκτρονικό πεδίο. «Πολύ συχνά τα παιδιά χάνουν τον έλεγχο του προφίλ τους στα κοινωνικά δίκτυα. Κάποιος συμμαθητής τους κλέβει τα στοιχεία και ανεβάζει γι’ αυτούς υλικό, όπως χαρακτηρισμούς για άλλους μαθητές. Την επόμενη μέρα, τα παιδιά πάνε σχολείο και βρίσκουν όλη την τάξη εναντίον τους».

Είναι σημαντικό -τονίζει ο ίδιος- να μην ποινικοποιηθεί το παιχνίδι και η χαρά των παιδιών. «Δεν πρέπει να φτάσουμε στο σημείο να ονομάζουμε bullying εάν ένα παιδάκι στραβοκοιτάξει ένα άλλο. Το bullying είναι επαναλαμβανόμενο και έχει σχέση με την αίσθηση του παιδιού που το υφίσταται, που στην αρχή νιώθει μια απειλή, η οποία στη συνέχεια του προκαλεί φόβο, τρόμο, ταραχή. Αυτά είναι τα πρώτα στάδια. Η κορύφωση είναι αυτό που είδαμε στα Γιάννενα».

Σύμφωνα με τον ψυχολόγο-εργοθεραπευτή κ. Π. Σιαπέρα, είναι σημαντικό καταρχήν οι γονείς να διατηρούν καλή επαφή με τους εκπαιδευτικούς. «Απαιτείται επίσης καλή επικοινωνία με το παιδί. Αν δεν έχεις εγκαταστήσει σωστά κανάλια επικοινωνίας, δεν θα μπορέσεις να μάθεις τι συμβαίνει».

ΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ
http://www.kathimerini.gr/

Δευτέρα 2 Μαρτίου 2015

Η περιγραφή μίας καρικατούρας

Εργασίες για την ενότητα της Περιγραφής  από την έκφραση-έκθεση Α΄Λυκείου




Στην εικόνα απεικονίζεται ο γερμανός φυσικός Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο οποίος έχει γίνει γνωστός σε όλους μας για την θεμελίωση της θεωρίας της σχετικότητας.

  Το πρώτο χαρακτηριστικό του που τράβηξε την προσοχή μου στην συγκεκριμένη φωτογραφία είναι τα σκοτεινά του μάτια. Λόγω της ασπρόμαυρης ανάλυσης πάνω από τα βλέφαρά του, έχει σχηματιστεί μία έντονη σκούρη σκιά που τονίζει το μελαγχολικό, απλανές και ταυτόχρονα ειρωνικό του βλέμμα, όπως επίσης τις βαθιές χαραγματιές που έχουν αφήσει τα χρόνια στο κάτω μέρος των ματιών του.

  Επίσης λόγω της επεξεργασίας που έχει υποστεί η φωτογραφία, η περιοχή των ματιών έχει στενέψει, φαρδαίνοντας με αυτόν τον τρόπο το ρυτιδιασμένο μέτωπό του και δίνοντας έμφαση στην μεγάλη του μύτη. Δεξιά και αριστερά από τα ρουθούνια του εμφανίζονται δύο βαθιές ρυτίδες που καταλήγουν στο καλοκουρεμένο και υπερβολικά μεγάλο του μουστάκι, που κρύβει κάθε ίχνος των χειλιών του, αφήνοντας μόνο ένα μικρό μέρος του τετράγωνου σαγονιού του να φαίνεται. Τέλος τα άσπρα του φουσκωτά και μακριά μαλλιά είναι χτενισμένα προς τα πίσω εφαρμοσμένα στο περίεργο σχήμα που χει πάρει το κεφάλι του Αϊνστάιν, ενώ μερικές τρίχες στο κάτω μέρος δίπλα από τα σφιγμένα του μάγουλα πετάνε δίνοντας την αίσθηση των επιμελώς ατημέλητων μαλλιών.

  Γύρω από το πρόσωπό του υπάρχει παντού σκοτάδι, ενώ το μόνο που μπορούμε εύκολα να διακρίνουμε είναι η θολωμένη άσπρη εικόνα – πιθανώς των χεριών του – τα οποία κρατάνε έναν καρυοθραύστη με μία καρό μπάλα, η οποία έχει σχεδόν σπάσει, αφού τα ραγίσματα πάνω της είναι φανερά.

  Γενικά είναι μία εικόνα που έχει υποστεί πολλές επεξεργασίες, από το σχήμα του προσώπου, μέχρι το χρώμα της. Όμως αυτό είναι που την κάνει πιο ενδιαφέρουσα και τραβάει την προσοχή όσων την βλέπουνε αφού χρειάζεται αρκετή ώρα για να την παρατηρήσεις καλά.

Ελευθερία Παπαδοπούλου