Το σενάριο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΝΕΑ ΠΑΙΔΕΙΑ, ΤΕΥΧΟΣ 187-188 (σ. 194-207)
Ταυτότητα σεναρίου: Μελέτη αυτοτελούς λογοτεχνικού έργου
Λογοτεχνικό είδος: Νουβέλα
Η Τιμή και το Χρήμα
Συγγραφέας: Κωνσταντίνος Θεοτόκης
Τίτλος Σεναρίου: «της αγάπης αίματα»
Δημιουργός: Ελένη Κ. Παπαδοπούλου
Γνωστικό αντικείμενο: Ν.Ε. Λογοτεχνία
Τάξη: Β΄ Λυκείου
Θεματική περιοχή: Αγάπη και Έρωτας (Νέο Π.Σ.)
Εκτιμώμενη χρονική διάρκεια: 12 ώρες (10 δ.ώ. + 2 ώρες θεατρικό εργαστήριο)
Προαπαιτούμενες γνώσεις: Γνώσεις επεξεργαστή κειμένου (word), λογισμικού παρουσίασης διαφανειών (power point) , δημιουργίας podcast
Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές: Ιστορία, Πληροφορική, Λαογραφία, Θέατρο
Υλικοτεχνική υποδομή: βιντεοπροβολέας με ηχεία, tablets, κινητά και ακουστικά, φυλλομετρητής, επεξεργαστής κειμένου, φύλλα εργασίας, e-class , podcasts
Υποστηρικτικό υλικό: Ανέμη, Youtube (ταινία), Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου- Πλατφόρμα ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ ( https://biblionet.gr/ ), Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα (Ψηφίδες: Η πόλη στη λογοτεχνία), Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Πολύτροπη Γλώσσα, spotify
Συμβατότητα και συσχέτιση με Αναλυτικό Πρόγραμμα: Η διδασκαλία εκτενούς αυτοτελούς λογοτεχνικού έργου στην Β΄τάξη Λυκείου είναι συμβατή με το νέο Π.Σ. για την καλλιέργεια της δημιουργικής κριτικής σκέψης των μαθητών/-τριών και για λόγους αισθητικής απόλαυσης. Στο συγκεκριμένο έργο καλύπτεται η περιοχή διερώτησης γύρω από το ζήτημα «Τι είναι έρωτας και τι πραγματική αγάπη; Ποιες συμπεριφορές ή πράξεις δείχνουν ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει πραγματική αγάπη σε μία ερωτική σχέση; Σε ποιες αξίες θέλω να στηρίζεται η ερωτική μου σχέση;».
Είδος διδακτικής πρακτικής: Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, δημιουργική γραφή
Περιγραφή: Το συγκεκριμένο σενάριο διδασκαλίας υλοποιείται προκειμένου η σχολική τάξη να λειτουργήσει ως λέσχη ανάγνωσης και να γνωρίσει ένα μέρος της παλαιότερης ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής. Μέσω της αναγνωστικής απόλαυσης αλλά και της ερμηνευτικής προσέγγισης οι μαθητές/-τριες καλούνται να προβληματιστούν για καίρια ζητήματα της ανθρώπινης ύπαρξης (έρωτας, αγάπη) και να τοποθετηθούν σε ερωτήματα όπως «Τι είναι έρωτας και τι πραγματική αγάπη;». Αναμένεται η ανάγνωση να λειτουργήσει όχι μόνο ως αισθητική απόλαυση, ερμηνευτική διαδικασία αλλά και ως πρόκληση στην ηθική της ανάγνωσης με την επαναφορά των συναισθημάτων και τη θυμική ανταπόκριση των αναγνωστών/-τριών, καθώς η λογοτεχνία διαθέτει και ηθική διάσταση, εφόσον μας επιτρέπει να συμπάσχουμε με τους άλλους λόγω της ιδιαίτερης χρήσης της γλώσσας, η οποία απευθύνεται και στο νοητικό και στο θυμικό στοιχείο του ανθρώπου. Η μεικτή διδακτική στρατηγική (διαλογική, διερευνητική, ομοδοσυνεργατική, ανακαλυπτική), που επιλέγεται, αναμένεται να συμβάλει στη διαμόρφωση όχι μόνο μιας σχολικής αναγνωστικής κοινότητας αλλά και μιας κοινότητας ευαίσθητων πολιτών.
Σκοποθεσία: Σκοπός του σεναρίου είναι η συγκρότηση υποστηρικτικού και ευέλικτου περιβάλλοντος μάθησης, με έμφαση στις διαδικασίες συνεργασίας προκειμένου οι μαθητές/-τριες να αναστραφούν με τα λογοτεχνικά κείμενα ως πολιτισμικά δημιουργήματα που προωθούν τον στοχασμό και τις βιωματικές εμπειρίες, ώστε να βελτιώσουν/εμπλουτίσουν τις αναγνωστικές και ερμηνευτικές τους στάσεις και δεξιότητες και να αποτυπώσουν σκέψεις, συναισθήματα και ανάγκες μέσα σε δικά τους πρωτότυπα κείμενα.
Γενικοί στόχοι σεναρίου:
- Να εξελιχθεί η σχολική τάξη σε λέσχη ανάγνωσης
- Να απολαύσουν οι μαθητές και οι μαθήτριες τη λογοτεχνική ανάγνωση
- Να ανιχνεύσουν τη σχέση του λογοτεχνικού κειμένου με την κοινωνία της εποχής του, τις ηθικές αναζητήσεις και το ψυχολογικό υπόβαθρο των δρώντων προσώπων
Ειδικοί στόχοι σεναρίου
- Να κατανοήσουν οι μαθητές/-τριες τα είδη του πεζού λόγου αναγνωρίζοντας το είδος της νουβέλας αντιδιαστέλλοντάς το από τη μικρή φόρμα και το μυθιστόρημα
- Να ερμηνεύσουν τις επιλογές του συγγραφέα (χαρακτήρες, πλοκή, εκφραστικά μέσα) και να αξιολογούν τη λειτουργία τους
- Να ενταχθούν σε ομάδες συνεργαζόμενοι/-ες για την ερμηνεία του κειμένου, επικοινωνώντας προφορικά μεταξύ τους και διατυπώνοντας γραπτώς τα αποτελέσματα της συνεργασίας τους
- Να γνωρίσουν τη λειτουργία μιας Λέσχης Ανάγνωσης ώστε να αποκτήσουν το κίνητρο να ενταχθούν στο μέλλον είτε σε μια πραγματική Λέσχη Ανάγνωσης.
- Να αξιοποιήσουν διαδικτυακά εργαλεία (ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ) και διαδικτυακά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα (Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα, Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο, Πόλεις και Λογοτεχνία)
Προσδοκώμενα αποτελέσματα:
- Να καλλιεργηθούν τα αναγνωστικά αισθητικά κριτήρια των μαθητών/-τριών και η λογοτεχνική ανάγνωση να τους προκαλέσει συγκίνηση
- Να διερωτηθούν για τον τρόπο με τον οποίο ο συγγραφέας μορφοποίησε και εξέφρασε τον κόσμο του
- Να καλλιεργήσουν το γλωσσικό τους αίσθημα και να αποκτήσουν επίγνωση των δυνατοτήτων τους στον γραπτό και προφορικό λόγο
- Να αισθανθούν την ανάγκη να προσφεύγουν στα λογοτεχνικά κείμενα πέραν της σχολικής τάξης με βάση τις δικές τους αναγνωστικές προτιμήσεις
- Να εξελιχθούν σε σκεπτόμενους αναγνώστες/-τριες, κοινωνικά εγγράμματους/-ες που μετέχουν στον κοινωνικό βίο με συνείδηση ευθύνης και σεβασμό στα δικαιώματα και στα έργα του ανθρώπου
- Να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση στην έκφραση προσωπικών ερμηνειών της λογοτεχνίας
Διδακτική μεθοδοδολογία: Στο παρόν σενάριο επιλέγεται η αναγνωστική ερμηνευτική, ως μέρος της θεωρίας της πρόσληψης. Πρωταρχικός στόχος είναι να καλλιεργηθεί ο διάλογος μεταξύ των μαθητών με τους τρόπους αναγνώρισης της πραγματικότητας που προτείνει το κείμενο ώστε να εκπαιδευθούν ως αναγνώστες. Στο πλαίσιο αυτό επιχειρείται ομαδοσυνεργατική προσέγγιση της αναγνωστικής εμπειρίας. Επίσης, προωθείται η ανακαλυπτική μάθηση καθώς οι μαθητές/-τριες ασκούνται στην επιλογή και στον έλεγχο του διαδικτυακού υλικού και συνεργάζονται αλληλεπιδρώντας για τη δημιουργία εργασιών. Οι γνώσεις οικοδομούνται με την αλληλεπίδραση των μελών της αναγνωστικής κοινότητας της τάξης. Κατά τη διαδικασία σύνθεσης των εργασιών τους οι μαθητές/-τριες αξιοποιούν προσωπικά αισθητικά κριτήρια και αναζητούν πιθανές ερμηνείες του κειμένου. Οι μαθητές/-τριες, ερευνούν, παράγουν λόγο, βρίσκονται στο επίκεντρο της μαθησιακής διαδικασίας ενώ ο/η εκπαιδευτικός λειτουργεί εμψυχωτικά, δημιουργώντας κλίμα εμπιστοσύνης και σεβασμού μεταξύ των μελών της σχολικής τάξης. Σε ελάχιστες περιπτώσεις, όπως η επεξήγηση του πεζογραφικού είδους της νουβέλας, η μεθοδολογία που επιλέγεται είναι αυτή του κατευθυνόμενου διαλόγου. Επίσης, στην παρουσίαση των εργασιών ο/η εκπαιδευτικός παρεμβαίνει με διευκρινιστικές ερωτήσεις προς την ομάδα και ερωτήματα προς συζήτηση προς το ακροατήριο.
Διδακτικές στρατηγικές : Προκειμένου να επιτευχθούν οι προαναφερθέντες στόχοι επιλέγεται μεικτή διδακτική στρατηγική εποικοδομιστικής και κοινωνικοπολιτισμικής προσέγγισης μέσω συνεργατικών δραστηριοτήτων. Οι μαθητές- αναγνώστες / μαθήτριες/αναγνώστριες αλληλεπιδρούν με το κείμενο για να «χτίσουν» νόημα.
Οργάνωση διδασκαλίας
Στάδιο 1 (Δίωρο συνεχόμενο) : Προαναγνωστικό
1η ώρα
- Η ολομέλεια κρατά τα βιβλία που έχουν φέρει από τη βιβλιοθήκη του σπιτιού τους ή έχουν δανειστεί αντίτυπα από δανειστικές βιβλιοθήκες Για όσους/όσες δεν έχουν καταφέρει να βρουν το βιβλίο μπορούν να ανατρέξουν στην έκδοση του 1921 από την Ανέμη, που υπάρχει αναρτημένη στην e-class. Επίσης, διαβάζουν και την εισαγωγή από το σχολικό εγχειρίδιο καθώς και τη βιογραφία του Θεοτόκη και τις εκδόσεις των βιβλίων του από τη ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ. Οι μαθητές/-τριες τα ξεφυλλίζουν και κάποιοι/-ες αναλαμβάνουν να διαβάσουν το οπισθόφυλλο (5΄). Ακολουθεί ελεύθερος διάλογος για τις πρώτες εντυπώσεις (τίτλος, εικόνα εξωφύλλου, κείμενο οπισθόφυλλου, εισαγωγικά αποσπάσματα από το σχολικό βιβλίο) (15-20΄) ώστε να γίνει διερεύνηση των προσδοκιών που δημιουργούνται και αναζήτηση συνάφειας με τα βιώματά τους (10΄)
- Γνωριμία, μέσω καθοδηγούμενου διαλόγου, με το λογοτεχνικό είδος της νουβέλας συγκριτικά με εκείνο του μυθιστορήματος και του διηγήματος, με βάση την παρατηρητικότητα των μαθητών/-τριών και στις αναγνωστικές εμπειρίες τους. (10΄). Ο/ Η εκπαιδευτικός ενημερώνει την τάξη για την ανάρτηση στην eclass σχετικής με το έργο δικτυογραφίας την οποία μπορούν να συμβουλευθούν.
2η ώρα
- Γίνεται διαμοιρασμός Ημερολογίου Ανάγνωσης
-ο/η εκπαιδευτικός διαβάζει το εισαγωγικό σημείωμα- επιστολή του συγγραφέα στην κ. Δενδρινού
- Κατευθυνόμενος διάλογος σχετικά με το πληροφοριακό υλικό που δόθηκε μέσω του εισαγωγικού σημειώματος και του οπισθόφυλλου του βιβλίου, ώστε να εντοπισθεί πιθανή αλλαγή στον αρχικό ορίζοντα προσδοκιών τους (30΄ περίπου )
Στάδιο 2: Ανάγνωση (η πρώτη γνωριμία) ( Δίωρο συνεχόμενο)
- Ανάγνωση, με τρόπο θεατρικό, στην τάξη των πρώτων σελίδων (40΄).
- Συζήτηση για το πληροφοριακό υλικό που δίδεται (χώρος, χρόνος, πρόσωπα), την ατμόσφαιρα, τους ήρωες και τις σχέσεις τους, τις αφηγηματικές τεχνικές. (15΄)
- Ερωτήσεις σχετικά με το τι πιστεύουν οι μαθητές/-τριες ότι θα επακολουθήσει. (15΄)
- Οι μαθητές συμπληρώνουν το ημερολόγιο ανάγνωσης (15΄)
Στάδιο 3 (Δίωρο συνεχόμενο): Αναγνωστικό
1η δ.ώ.
- Ανάγνωση επεισοδίου podcast, από το Kosmobook, από την ενότητα που σταματήσαμε από την ανάγνωση του βιβλίου. (35΄)
- Οι μαθητές/-τριες εκφράζουν τις, μέχρι στιγμής, εντυπώσεις τους για τους ήρωες, το σκηνικό και την πλοκή, διερευνούν τα κίνητρα των πράξεων ενώ η τάξη αναλαμβάνει να διαβάσει εντός προκαθορισμένου, από τον /τη διδάσκοντα/-ουσα, σαφούς χρονικού ορίου ολόκληρο το έργο, είτε από τα βιβλία που έχουν ανά χείρας είτε από το αρχείο της Ανέμης που είναι αναρτημένο στην e-class, είτε να ακούσουν το σχετικό podcast, ώστε να εργαστούν κατόπιν ομαδοσυνεργατικά με βάση τα ενδιαφέροντά τους. (15΄).
2η δ.ώ.
Χωρισμός της τάξης σε ομάδες με συγκεκριμένη υπόδηση ειδικού ρόλου, ώστε το κείμενο να τύχει κριτικής ανάγνωσης προκειμένου κατά τη διάρκειά της να διερευνηθούν συγκεκριμένες πτυχές του κειμένου (20΄). Ο/Η εκπαιδευτικός εμψυχώνει, θέτει ερωτήματα και ενθαρρύνει προς την αναζήτηση του υλικού ( π.χ. έμφαση σε ποιοτικά κριτήρια αναζήτησης στοιχείων στο διαδίκτυο) και τα συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα ολοκλήρωσης των ενεργειών.
Στάδιο 4 (Δίωρο συνεχόμενο ): Μεταναγνωστικό
Χρήση των tablets του σχολείου για χρήση των ομάδων της τάξης
- Συνολική παρουσίαση των εργασιών που έχουν προηγούμενα αναρτηθεί στην eclass (η σχολική τάξη τα έχει ήδη διαβάσει ασύγχρονα) και στην ολομέλεια της τάξης (15΄). Διαμοιρασμός των φύλλων εργασίας ανά ομάδα και ανάγνωσή τους (5΄). Οι εργασίες θα δοθούν ανά ομάδα. Οι ομάδες εργάζονται με τη βοήθεια των tablets (επεξεργαστής κειμένου, μηχανές αναζήτησης), ετοιμάζουν το υλικό τους (25΄) και το παρουσιάζουν στην τάξη (25΄). Ακολουθεί σύντομος διάλογος με βάση τις απορίες ή τα σχόλια των μαθητών/-τριών (5΄) και συμπλήρωση των φύλλων αυτοαξιολόγησης και ετεροαξιολόγησης (περίπου 10΄)
Κοινό θέμα όλων των ομάδων η διερώτηση αν ήταν σωστή η τελική επιλογή της Ρήνης να αφήσει τον Αντρέα και να φύγει μακριά του.
-Ομάδα «Ψυχολόγοι»:
Η ομάδα αναλαμβάνει τη διερεύνηση ενδοοικογενειακών σχέσεων, κινήτρων, συναισθηματικών μεταπτώσεων πρωταγωνιστών αλλά και δευτεραγωνιστών. Ποια τα νέα ηθικά διλήμματα που προκύπτουν με την εξέλιξη της πλοκής; Ποια η στάση των προσώπων; Υπάρχει αλλαγή και γιατί; Η τελική εργασία θα γραφεί σε word και θα ανέβει στην e-class σε καθορισμένο χρόνο.
- Ομάδα «Δημοσιογράφοι»:
Η ομάδα αναλαμβάνει να κάνει επιλογή στοιχείων της πλοκής που θα μπορούσαν να αποτελέσουν υλικό για δημοσιογραφικό κείμενο («ρεπορτάζ») και συγγραφή των σχετικών κειμένων (ενημερωτικά άρθρα από τους μαθητές και τις μαθήτριες της ομάδας) που θα ανέβουν στον τοίχο της eclass σε συγκεκριμένο χρονικό όριο.
- Ομάδα «Γλωσσολόγοι»:
Έρευνα για το γλωσσικό ιδίωμα των κατοίκων της Κέρκυρας και δημιουργία ενός λεξιλογίου με ιδιωματικές λέξεις αλλά και παροιμιώδεις φράσεις και τη σημασία τους, αντλημένες από το σύνολο του έργου. Δημιουργία λογισμικού παρουσίασης ppt που θα αναρτηθεί στην eclass του μαθήματος.
https://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/studies/dialects/thema_b_5_2/index.html
- Ομάδα «Ιστορικοί»
Μελέτη των ιστορικών γεγονότων που παρουσιάζονται στη νουβέλα και εξέταση των επιδράσεών τους στην εσωτερική πολιτική του νεοελληνικού κράτους και στη ζωή των ανθρώπων των αστικών κέντρων και της υπαίθρου.
http://www.ime.gr/chronos/13/gr/domestic_policy/index.html
-Ομάδα «Λαογράφοι»
Η ομάδα αναλαμβάνει να διερευνήσει μέσα στη νουβέλα ήθη και έθιμα των κατοίκων της περιοχής Μαντουκίου της Κέρκυρας και να τα συσχετίσει με τα σημερινά, καταγράφοντας επιβιώσεις, μετασχηματισμούς ή και υποχωρήσεις.
https://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/education/urban/index.htm
Στάδιο 5 (Δίωρο συνεχόμενο)
Στην τάξη, χρήση του διαδραστικού πίνακα.
-Παρακολούθηση αποσπασμάτων από την ταινία της Τόνιας Μαρκετάκη, «Η τιμή της αγάπης» (40΄)
-ανταλλαγή απόψεων για τη σύγκριση ανάμεσα στο βιβλίο και την κινηματογραφική του απόδοση (10΄) και στη συνέχεια σύνταξη μιας ευσύνοπτης κριτικής της ταινίας, από κάθε ομάδα χωριστά, και ανάρτησή της στην e-class (Εργασίες) (35΄).
Στάδιο 6 (Δίωρο συνεχόμενο): Θεατρικό εργαστήριο
Στα οργανωμένα εργαστήρια, με διάφορες θεατρικές τεχνικές, δημιουργούνται οι προσδοκώμενες ευνοϊκές συνθήκες, για να βιώσουν οι μαθητές καταστάσεις, υποδυόμενοι ρόλους, να διερευνήσουν σχετικά προβλήματα και να παραγάγουν λόγο βιωματικό, προφορικό και γραπτό. Στα εργαστήρια οι μαθητές, δουλεύοντας σε ομάδες, δημιουργούν μέσω της θεατρικής τέχνης, ένα φανταστικό κόσμο μέσα στον οποίο από τη μια ασκούνται στον επικοινωνιακό λόγο, καθώς καλούνται να προσαρμόσουν τον λόγο τους ανάλογα με την επικοινωνιακή περίσταση, ενώ από την άλλη παράγουν στοχαστικό λόγο εκφράζοντας ελεύθερα σκέψεις και συναισθήματα. Μετά την ολοκλήρωση του εργαστηρίου, οι μαθητές προχωρούν στον αναστοχασμό γράφοντας ποικίλα κείμενα που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με το θέμα που επεξεργάστηκαν στο εργαστήριο. Το συγκεκριμένο εργαστήριο έχει σχεδιαστεί με τη συνεργασία της φιλολόγου και θεατροπαιδαγωγού Άβρας Αυδή με τη μέθοδο του Εκπαιδευτικού Δράματος (Drama in Education), ενώ παράλληλα αξιοποιούνται στοιχεία και τεχνικές από το Θέατρο του Καταπιεσμένου του Αουγκούστο Μποάλ, όπως το Θέατρο των Εικόνων και το Θέατρο της Αγοράς. Φροντίσαμε να υπάρχει ποικιλία, όσον αφορά τη δυσκολία οργάνωσης και εμψύχωσης των ομάδων. Στο παρών θεατρικό εργαστήριο γίνεται μια επέκταση της ζωής και της σχέσης του Αντρέα και της Ρήνης στο σήμερα και μία προσομοίωση στη ζωή και στη σχέση των σύγχρονων ηρώων, του Πέτρου και της Ζωής. Στο τέλος, διανέμεται φύλλο εργασίας με ομαδικές και ατομικές εργασίες δημιουργικής γραφής. Οι ομάδες δημιουργούν τα κείμενά τους, επιστολές και σελίδες ημερολογίου, που αφορούν στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων και στον σχολιασμό αξιών που διέπουν την ερωτική σχέση. Δίνεται ως ατομική εργασία στο σπίτι η δημιουργία μικροδιηγήματος (έως 400 λέξεις) με θέμα τη μελλοντική ζωή των ηρώων, μετά τις αξιακές επιλογές τους.
Πιθανές επεκτάσεις-προσαρμογές του σεναρίου
Τα 4 στάδια παραμένουν ως έχουν και υλοποιούνται μέσω των δυνατοτήτων της χρήσης της eclass (δημιουργία «ομάδων χρηστών», δημιουργία «εργασιών», χρήση «πολυμέσων», προσθήκης κατηγοριών «συζητήσεων») . Το 5ο στάδιο του θεατρικού εργαστηρίου μπορεί να αντικατασταθεί με την παρακολούθηση της ομώνυμης θεατρικής παράστασης του 2ου Λυκείου Ν. Ιωνίας
https://www.youtube.com/watch?v=EXq2EJ6bscg
Αξιολόγηση
Η αξιολόγηση πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια όλων των σταδίων της διδασκαλίας τόσο ατομικά όσο και ομαδικά και ολοκληρώνεται με την παράδοση των φύλλων εργασίας και των φύλλων αυτό/ετεροαξιολόγησης.
Κριτήρια αξιολόγησης των μαθητών/-τριών είναι:
- Επικοινωνιακές δεξιότητες γραπτού και προφορικού λόγου (5)
- Πληρότητα, δημιουργικότητα, φαντασία απαντήσεων (5)
- Συνεργατικότητα, προθυμία, κριτική συμμετοχή στην παρουσίαση των άλλων (5)
- Δημιουργική αξιοποίηση δυνατοτήτων ηλεκτρονικού περιβάλλοντος (5)
Ο/Η εκπαιδευτικός αυτοαξιολογείται πριν/κατά μετά την υλοποίηση του σεναρίου σχετικά με την επίτευξη των στόχων, την αποτελεσματικότητα των δραστηριοτήτων που επέλεξε, τη διαχείριση του χρόνου, την ενθάρρυνση/διασφάλιση της συμμετοχής και της συνεργασίας όλων των μαθητών/-τριών, τη δημιουργία συνθηκών διαφοροποίησης σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες κάθε μαθητή/-τριας καθώς και τη διακριτική αλλά και ουσιαστική καθοδήγηση της μαθητικής κοινότητας.
Ο/Η εκπαιδευτικός ετεροαξιολογείται από άλλο/η εκπαιδευτικό που μπορεί να παρακολουθήσει τα στάδια υλοποίησης του σεναρίου.
Βιβλιογραφία- Δικτυογραφία
Αποστολίδου, Β. (2012). Η λογοτεχνία στα νέα περιβάλλοντα των ΤΠΕ. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
Ιακωβίδου Σ. (2020).Inter-esse Θέματα και ερμηνευτικές προσεγγίσεις στη Νεοελληνική Λογοτεχνία. Αθήνα: Gutenberg
Κιοσσές, Σ., Χατζημαυρουδή, Ε. (2020). Η Λογοτεχνία στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Ερμηνευτική, κριτική και δημιουργική προσέγγιση των λογοτεχνικών κειμένων. Αθήνα: Κριτική
Ματσαγγούρας, Η. (1998). Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία. Αθήνα: Γρηγόρης
Νικολαϊδου, Σ. (επιμ). (2016). Η δημιουργική γραφή στο σχολείο. Αθήνα: Μεταίχμιο
Φρυδάκη, Ευ. (2002). Η θεωρία της λογοτεχνίας στην πράξη της διδασκαλίας . Αθήνα: Κριτική
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών Ανέμη
Το podcast στην εκπαίδευση στο Onassis Education https://classroom.onassis.org/course/view.php?id=134
Πολύτροπη Γλώσσα (Κ.Ε.Γ.) , Θεατρικό εργαστήριο
Παράρτημα
Δικτυογραφία (στην eclass για χρήση των μαθητών/-τριών)
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών Ανέμη
Podcast Kosmobook https://open.spotify.com/episode/6CLo2zKBggJusjHy9Wos5G?si=lAfT8c6TRU2P6jTiSY83PA&utm_source=native-share-menu
Κερκυραϊκό γλωσσικό ιδίωμα: https://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/studies/dialects/thema_b_5_2/index.html
Ψηφίδες, οι πόλεις στη λογοτεχνία, Κέρκυρα: https://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/education/urban/browse.html?urb=17
Ιστορικά γεγονότα της περιόδου 1897-1922: http://www.ime.gr/chronos/13/gr/domestic_policy/index.html
Η τιμή της αγάπης (αποσπάσματα της ταινίας)
Θεατρική παράσταση 2ου ΓΕ.Λ. Ν. Ιωνίας:
https://www.youtube.com/watch?v=EXq2EJ6bscg
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ (Στάδια 1-2)
Αφού διαβάσετε το εισαγωγικό σημείωμα-επιστολή του Θεοτόκη, το οπισθόφυλλο του βιβλίου και το εισαγωγικό σημείωμα του σχολικού εγχειριδίου, να συμπληρώσετε τον πίνακα με λέξεις-κλειδιά που θα αξιοποιήσετε κατά τη διάρκεια της ανάγνωσής σας. Να συμβουλεύεστε αυτό το ημερολόγιο κατά την εκπόνηση των εργασιών σας.
ΤΟΠΟΣ ΔΡΑΣΗΣ
ΧΡΟΝΟΣ
ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΙΤΛΟΣ
ΠΡΟΣΩΠΑ ΑΞΙΕΣ ΑΓΑΠΗ
ΕΡΩΤΑΣ
ΣΥΜΦΕΡΟΝ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ
ΕΝΤΑΞΗ ΣΕ ΚΕΙΜΕΝΙΚΟ ΕΙΔΟΣ
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Στάδιο 4)
Ομάδα Ψυχολόγοι
1. Αφού διαβάσετε τη νουβέλα, να εστιάσετε στα τρία αποσπάσματα και να συζητήσετε με την ομάδα σας τα κίνητρα της συμπεριφοράς των προσώπων της νουβέλας και στη συνέχεια να δημιουργήσετε έναν πίνακα (στον επεξεργαστή κειμένου) με τα πρόσωπα, τη συμπεριφορά τους και τα κίνητρά τους.
2. Να εντοπίσετε στα διαλογικά μέρη του έργου τα συναισθήματα της Ρήνης για τον Αντρέα στην αρχή της γνωριμίας τους και στο τέλος.
3. Άξιζε, τελικά, η απόφαση της Ρήνης να θυσιάσει την αγάπη της; Να τεκμηριώσετε προφορικά την απάντησή σας και να την ανακοινώσετε στην ολομέλεια.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Στάδιο 4)
Ομάδα Δημοσιογράφοι
1. Στη νουβέλα συμβαίνουν διάφορα περιστατικά σε δημόσιους χώρους. Να κάνετε ένα ρεπορτάζ για κάποιο από αυτά τα περιστατικά και στη συνέχεια να γράψετε ένα άρθρο (100-120 λέξεις) για την ηλεκτρονική εφημερίδα που εργάζεστε. Η ηλεκτρονική εφημερίδα είναι ο Τοίχος της e-class.
2. Υποθέστε ότι συναντάτε τον Αντρέα στην αγορά της Κέρκυρας και του παίρνετε συνέντευξη. Να καταγράψετε τον υποτιθέμενο διάλογο και στη συνέχεια να δημιουργήσετε ένα επεισόδιο podcast στην εφαρμογή Anchor. Να ανεβάσετε το podcast στο spotify, ώστε να είναι προσβάσιμο στην ολομέλεια.
3. Άξιζε, τελικά, η απόφαση της Ρήνης να θυσιάσει την αγάπη της; Να τεκμηριώσετε προφορικά την απάντησή σας και να την ανακοινώσετε στην ολομέλεια.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Στάδιο 4)
Ομάδα Γλωσσολόγοι
1. Αφού μελετήσετε στην Πύλη της Ελληνικής Γλώσσας το σχετικό άρθρο με τα χαρακτηριστικά του Επτανησιακού ιδιώματος https://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/studies/dialects/thema_b_5_2/index.html να καταγράψετε λέξεις και παροιμιώδεις φράσεις από το σύνολο του έργου και να δημιουργήσετε ένα λεξιλόγιο.
2. Να δημιουργήσετε μία παρουσίαση (ppt) με χαρακτηριστικές Κερκυραϊκές λέξεις και φράσεις με τις σημασίες τους. Να εντάξετε μέσα στις διαφάνειες και φωτογραφικό υλικό από την Κέρκυρα.
3. Άξιζε, τελικά, η απόφαση της Ρήνης να θυσιάσει την αγάπη της; Να τεκμηριώσετε προφορικά την απάντησή σας και να την ανακοινώσετε στην ολομέλεια.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Στάδιο 4)
Ομάδα Ιστορικοί
1. Επισκεφτείτε το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού στην ενότητα Εσωτερική Πολιτική της περιόδου 1897-1922 http://www.ime.gr/chronos/13/gr/domestic_policy/index.html. Να δημιουργήσετε μία χρονογραμμή με τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα της περιόδου.
2. Με αξιοποίηση των στοιχείων τόσο από τη νουβέλα όσο και από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού να εξετάσετε τις επιδράσεις των ιστορικών γεγονότων της περιόδου στη ζωή των ανθρώπων, ειδικά της υπαίθρου. Το κείμενό σας να είναι ιστορική αφήγηση μέχρι 150 λέξεις.
3. Άξιζε, τελικά, η απόφαση της Ρήνης να θυσιάσει την αγάπη της; Να τεκμηριώσετε προφορικά την απάντησή σας και να την ανακοινώσετε στην ολομέλεια.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Στάδιο 4)
Ομάδα Λαογράφοι
1. Έχοντας αντλήσει πληροφορίες από την καθημερινή ζωή στην Κέρκυρα μετά την περιήγησή σας στις Ψηφίδες (οι πόλεις στη λογοτεχνία) https://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/education/urban/browse.html?urb=17.Να αναζητήσετε μέσα στη νουβέλα συνήθειες, πεποιθήσεις και αξίες των κατοίκων του Μαντουκίου. Να παρουσιάσετε προφορικά στην ολομέλεια τα πορίσματά σας. Βρίσκετε ομοιότητες με τις σημερινές;
2. Να περιγράψετε τη δομή της οικογένειας του Τρίνκουλου και της Επιστήμης και να σχολιάσετε τα πρότυπα των δύο γονέων (έως 150 λέξεις)
3. Άξιζε, τελικά, η απόφαση της Ρήνης να θυσιάσει την αγάπη της; Να τεκμηριώσετε προφορικά την απάντησή σας και να την ανακοινώσετε στην ολομέλεια.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Στάδιο 6)
(Θεατρικό εργαστήριο)
Ο Πέτρος και η Ζωή είναι ένα σύγχρονο ζευγάρι. Ο Πέτρος έχει φύγει από το πατρικό του, δεν εργάζεται και είναι ερωτευμένος με τη Ζωή. Η Ζωή ζει με τους γονείς της, που δεν εγκρίνουν τη σχέση της με τον Πέτρο. Ο Πέτρος της προτείνει να φύγει από το σπίτι της και να πάνε να συγκατοικήσουν σε ένα άλλο σπίτι.
Α. Ομαδικές εργασίες
• Σύνταξη επιστολής (Ο Πέτρος μέσω μιας επιστολής προσπαθεί να πείσει τη Ζωή να φύγει μαζί του)
Να λάβετε υπόψη σας τις παρακάτω ερωτήσεις:
- Σε τι αποσκοπεί ο Πέτρος με το γράμμα;
- Ποια μέσα χρησιμοποιεί για να πείσει τη Ζωή;
- Τι είδους άνθρωπος είναι;
• Σύνταξη σελίδας ημερολόγιο (Η Ζωή γράφει μια σελίδα στο ημερολόγιό της αφού έχει λάβει κι έχει διαβάσει την επιστολή του Πέτρου)
Να λάβετε υπόψη σας τις παρακάτω ερωτήσεις:
- Ποια είναι τα συναισθήματα και οι σκέψεις της Ζωής;
- Ποιοι είναι οι δισταγμοί της;
- Ποιο είναι το δίλημμά της;
Β. Ατομική εργασία (στο σπίτι)
Να δημιουργήσετε ένα μικροδιήγημα έως 400 λέξεις
Να λάβετε υπόψη σας τις παρακάτω ερωτήσεις:
- Τι απέγιναν η Ζωή και ο Πέτρος μετά από δέκα χρόνια;
- Ποιες επιλογές έκαναν στη ζωή τους;
- Ποιες αξίες καθόρισαν αυτές τις επιλογές;
ΦΥΛΛΟ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΟΜΑΔΑ:
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:
1. Ποια πιστεύετε ότι είναι τα σημεία της εργασίας της ομάδας σας που βοήθησαν τη σχολική τάξη να ενταχθεί καλύτερα στην ατμόσφαιρα του κειμένου;
2. Ποια πιστεύετε ότι ήταν τα σημεία της ομαδικής εργασίας σας που χρειάζονταν περισσότερη επεξεργασία και τι θα αλλάζατε;
3. Πώς θα αξιολογούσατε τη δική σας συμμετοχή στην ομάδα σας;
ΦΥΛΛΟ ΕΤΕΡΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΟΜΑΔΑ:
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:
1. Ποια ομάδα εργασίας πιστεύετε ότι ξεχώρισε για το υλικό που παρουσίασε και ποια θεωρείτε ότι ήταν τα δυνατά σημεία της παρουσίασής της;
2. Ποια ομάδα, κατά την άποψή σας, είχε την πιο «αδύναμη» παρουσίαση και τι θα τη συμβουλεύατε να αλλάξει;
3. Τι θα προτείνατε να λάβουν υπόψη τους όλες οι ομάδες σε επόμενη εργασία τους, ώστε να βελτιωθεί ακόμη πιο πολύ το τελικό αποτέλεσμα;
Καλή επιτυχία!
