Τετάρτη 25 Απριλίου 2018

Πώς τα πας με την απώλεια; (Μόνο τικ. Μονό)

 Η καλή φίλη και συνάδελφος Αλεξάνδρα Μυλωνά μοιράστηκε μαζί μας το 2015 μια ανέκδοτη δημιουργική της απόπειρα που αναδύει έντονα αρώματα από τη Θεσσαλονίκη μας αλλά κι από την ποντιακή παράδοση .



Τον Φεβρουάριο του 2018, το διήγημα συμπεριλήφθηκε στη Συλλογή Διηγημάτων από τις εκδόσεις Οροπέδιο  με τίτλο: Πώς τα πας με την απώλεια; σσ.43-51



 Η συγγραφέας Αλεξάνδρα Μυλωνά εργάζεται στο Καλλιτεχνικό Σχολείο Θεσσαλονίκης ως φιλόλογος και ηθοποιός-σκηνοθέτις.


  Μόνο τικ. Μονό


















Κυριακή 15 Απριλίου 2018

Μεσσιανισμός (Προτεινόμενο θέμα Νεοελληνικής Γλώσσας)




ΚΕΙΜΕΝΟ

Μεσσιανισμός

    Όταν η δημοκρατία λειτουργεί ομαλά, και το κοινωνικό σύνολο δεν επηρεάζεται από καμιά ψύχωση, η λογική γίνεται ο αποφασιστικός παράγων για την εκτίμηση των πολιτικών προγραμμάτων και για την επιλογή των οργάνων της διοικήσεως. Κατά σοφή δε οικονομία έχει γίνει δεκτό ότι η διάρκεια της τετραετίας είναι επαρκής, για να λειτουργήσει ορθολογικά η πολιτική κρίση των διοικούμενων. Ο μεσσιανισμός διεκδικεί την κατάργηση της κοινωνικής κρίσεως και αξιώνει την παράδοση άνευ όρων, μονοπωλώντας υπέρ ενός ατόμου και την κρίση και τα μέσα για την αντιμετώπιση και τη λύση των προβλημάτων της δημόσιας ζωής.

    Δύο είναι οι κύριες μορφές του μεσσιανισμού, ο μυστικιστικός και ο δικτατορικός. Για να ευνοηθεί ο μεσσιανισμός απαιτείται μειωμένη δύναμη αντιστάσεως της ορθής κρίσεως και όταν ο ψύχραιμος κοινωνικός ορθολογισμός υποχωρεί, τείνει να καταλάβει τις θέσεις που εκκενούνται, ο κοινωνικός μυστικισμός. Ο κοινωνικός μυστικισμός είναι κατάσταση συγγενική με τη μοιρολατρία υπό την έννοια μίας εκούσιας απαλλοτριώσεως της συλλογικής πολιτικής ευθύνης υπέρ του ενός. Στην περίπτωση του μυστικιστικού μεσσιανισμού το κοινωνικό σύνολο αυτοπαραδίδεται με τον δημοκρατικό οπλισμό του, ο οποίος ταχύτατα απορρίπτεται στα άχρηστα. Στην περίπτωση του δικτατορικού μεσσιανισμού το κοινωνικό σύνολο και οι θεσμοί του κατακτώνται με τη βία, αλλά η πρακτική συνέχεια και στις δύο περιπτώσεις είναι ταυτόσημη. Η δημοκρατία αποπνίγεται και στη θέση της υποκαθίσταται η δικτατορία. 

   Οι μεσσίες και οι δικτάτορες είναι πλασμένοι από την ίδια ύλη. Στην καλύτερη περίπτωση είναι σφετεριστές των δημοκρατικών δικαιωμάτων του λαού, στη χειρότερη και συνηθέστερη, είναι πολιτικοί τυχοδιώκτες. «Καλύτερη» πρέπει να θεωρηθεί η περίπτωση της αυτόβουλης από μέρους του λαού, εκχωρήσεως των δημοκρατικών του δικαιωμάτων – η χαρακτηριστικότερη περίπτωση κοινωνικής ψυχώσεως – οπότε έχουμε το φαινόμενο του κοινωνικού μυστικισμού στη νοσηρότερή του εκδήλωση. Η ψυχολογική ιδιοσυστασία των μεσσιών δε διαφέρει και πολύ από την ιδιοσυστασία των δικτατόρων. Αν οι μεσσίες εκμεταλλεύονται ή δημιουργούν την κοινωνική ψύχωση που ευνοεί την προβολή τους, ουσιαστικά δεν αποβλέπουν παρά στη μονοκρατορική άσκηση της εξουσίας, οποιαδήποτε κι αν είναι τα ενδιάμεσα στάδια για την κατάκτησή της. Οι υποψήφιοι δικτάτορες στον ίδιο αντικειμενικό σκοπό αποβλέπουν, μόνο που είναι πιο αδίστακτοι στην πραγμάτωση του σκοπού αυτού. Το γεγονός ότι η δημοκρατία παρέχει όλες τις δυνατότητες για την πολιτική επιβολή μίας προσωπικότητας, αρκεί για ν’ αφαιρέσει απ’ οποιαδήποτε  απόπειρα ανώμαλης ανόδου στην αρχή το ηθικό της έρεισμα, μετατάσσοντάς την στον πολιτικό τυχοδιωκτισμό. (…..) 

   Ο μεσσιανισμός είναι παραγωγός και παράγωγο των ψυχώσεων. Μπορεί, δηλαδή, και να επηρεάσει την κοινωνική ψυχολογία αλλά και να αναδυθεί ως συνέπεια της ομαδικής υστερίας, σαν αντίδοτο σ’ ό,τι η υστερία αυτή προεξοφλεί ως απειλή ή ως κίνδυνο. Η εμφάνιση του μεσσιανισμού, εκτός του ότι ανταποκρίνεται σε νοσηρές κοινωνικές ή πολιτικές καταστάσεις, προϋποθέτει και μία ροπή του κοινωνικού συνόλου που χαρακτηρίζει πρακτικές κοινωνικές ανάγκες που πειθαρχούν στη δική τους λογική που ακολουθεί μια κοίτη καθορισμένη από την ιστορική πορεία της ανθρωπότητας: πουθενά δεν έχει σημειωθεί αντιστροφή του ρεύματος. Ό,τι δίνει την εντύπωση αντιστροφής είναι μονάχα ευφυής σκηνογραφία η οποία όμως δεν αντέχει στην πρώτη δυνατή ριπή. Οι μεσσιανισμοί είναι επικινδυνότατες παρενθέσεις στην ομαλή πολιτική ζωή των λαών, ακριβώς διότι, για να ασκήσουν τη γοητεία τους, χρειάζονται την παραπλανητική σκηνογραφία που θολώνει πρόσκαιρα την ορθή κοινωνική κρίση. Αλλά μέσα σ’ αυτό το πρόσκαιρα υπάρχει μεγάλος χώρος για την περιπέτεια. 

Χουρμούζιος, Αιμίλιος. Η περιπέτεια μιας γενεάς : Κοινωνικοπολιτικά δοκίμια / Αιμ. Χουρμούζιου. - Αθήνα : Εκδόσεις των Φίλων, 1976, σ. 224. 

ΘΕΜΑΤΑ

Α.  Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου (90-110 λέξεις)
                                                                                                                                       Μονάδες 25
Β1. Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 70-80 λέξεων το νόημα της παρακάτω περιόδου: «Οι μεσσιανισμοί είναι επικινδυνότατες παρενθέσεις στην ομαλή πολιτική ζωή των λαών, ακριβώς διότι, για να ασκήσουν τη γοητεία τους, χρειάζονται την παραπλανητική σκηνογραφία που θολώνει πρόσκαιρα την ορθή κοινωνική κρίση.»
                                                                                                                                       Μονάδες 10

Β2. α) Με ποιον/ποιους τρόπους αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος του κειμένου;
                                                                                                                                        Μονάδες 7

       β)  Να εντοπίσετε και να καταγράψετε στο τετράδιό σας τρεις διαρθρωτικές λέξεις της τελευταίας παραγράφου
                                                                                                                                        Μονάδες 3
Β3. α) Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: αξιώνει, υποκαθίσταται, σφετεριστές, έρεισμα, νοσηρές
                                                                                                                                        Μονάδες 5

      β) Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις: ταυτόσημη, αντικειμενικό, αφαιρέσει, πρόσκαιρα, συλλογικής
                                                                                                                                         Μονάδες 5
Β4. α) Να εντάξετε το παραπάνω απόσπασμα στο κειμενικό είδος, όπου ανήκει,  με τεκμηριωμένο τρόπο
                                                                                                                                         Μονάδες 2,5
     β) Να μεταφέρετε από το κείμενο από το κείμενο στο τετράδιό σας δύο φράσεις με ποιητική χρήση γλώσσας.
                                                                                                                                         Μονάδες 2,5
Γ.  Σ΄ένα άρθρο 500 λέξεων που θα δημοσιευθεί στο περιοδικό του σχολείου σας να αναφερθείτε α) στους παράγοντες που ευνοούν την επικράτηση του μεσσιανισμού σε μια κοινωνία και β) στους τρόπους θωράκισης ανθρώπων και λαών απέναντι σε κάθε πρακτική με μεσσιανικό χαρακτήρα.
                                                                                                                                           Μονάδες 40


Έρευνα-Επιμέλεια Κριτηρίου: Ελένη Παπαδοπούλου, Φιλόλογος ΜΑ-Εκπαιδευτικός