Τρίτη 29 Μαΐου 2018

Προτεινόμενο Αδίδακτο Κείμενο (Αρχαία Ελληνικά)




Υπερείδης  Υπέρ Ευξενίππου 7-8

Στον Υπερείδη αποδίδονται αποσπάσματα από έξι λόγους. Σχεδόν ακέραιος  διασώθηκε μόνο ο Ὑπέρ Εὐξενίππου. O Ευξένιππος είχε εγείρει υποψίες για φιλομακεδονική στάση και βρέθηκε υπόλογος για κακή συμπεριφορά. Ο πιο σημαντικός λόγος του ρήτορα είναι ο Ἐπιτάφιος, τον οποίο ο ρήτορας απήγγειλε υπέρ των νεκρών του Λαμιακού πολέμου (322 π.Χ.).


  Ὑπὲρ τίνων οὖν οἴεσθε δεῖν τὰς εἰσαγγελίας γίγνεσθαι; τοῦτ᾽ ἤδη καθ᾽ ἕκαστον ἐν τῷ νόμῳ ἐγράψατε, ἵνα μὴ ἀγνοῇ μηδείς: ‘ἐάν τις,’ φησί, ‘τὸν δῆμον τὸν Ἀθηναίων καταλύῃ:’ — εἰκότως, ὦ ἄνδρες δικασταί: ἡ γὰρ τοιαύτη αἰτία οὐ παραδέχεται σκῆψιν οὐδεμίαν οὐδενὸς οὐδ᾽ ὑπωμοσίαν, ἀλλὰ τὴν ταχίστην αὐτὴν δεῖ εἶναι ἐν τῷ δικαστηρίῳ: —ἢ ‘συνίῃ ποι ἐπὶ καταλύσει τοῦ δήμου ἢ ἑταιρικὸν συναγάγῃ, ἢ ἐάν τις πόλιν τινὰ προδῷ ἢ ναῦς ἢ πεζὴν ἢ ναυτικὴν στρατιάν, ἢ ῥήτωρ ὢν μὴ λέγῃ τὰ ἄριστα τῷ δήμῳ τῷ Ἀθηναίων χρήματα λαμβάνων’: τὰ μὲν ἄνω τοῦ νόμου κατὰ πάντων τῶν πολιτῶν γράψαντες (ἐκ πάντων γὰρ καὶ τἀδικήματα ταῦτα γένοιτ᾽ ἄν), τὸ δὲ τελευταῖον τοῦ νόμου κατ᾽ αὐτῶν τῶν ῥητόρων, παρ᾽ οἷς ἔστιν καὶ τὸ γράφειν τὰ ψηφίσματα.

Παρατηρήσεις
  1. παραδέχεται, προδῷ, συνίῃ, συναγάγῃ: α) Να αντικατασταθούν χρονικά οι τύποι β) Να γραφεί το β΄ενικό της προστακτικής του ίδιου χρόνου
  2. τίνων, μηδείς, τις, οἷς, αὐτὴν: Να γράψετε τον ίδιο τύπο στον άλλο αριθμό
  3. ὢν, γράψαντες: Να αναγνωριστούν συντακτικά οι μετοχές και να αναλυθούν σε δευτερεύουσες πρότασεις.
  4. Ὑπὲρ τίνων οὖν οἴεσθε δεῖν τὰς εἰσαγγελίας γίγνεσθαι: Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση της πρότασης.
  5. ἵνα μὴ ἀγνοῇ μηδείς, ἐάν τις τὸν δῆμον τὸν Ἀθηναίων καταλύῃ, παρ᾽ οἷς ἔστιν καὶ τὸ γράφειν τὰ ψηφίσματα : Να χαρακτηριστούν συντακτικά οι προτάσεις.
  6. ἐάν τις πόλιν τινὰ προδῷ : Να αναγνωρισθεί ο υποθετικός λόγος (αφού εντοπισθεί η απόδοσή του) και να μετατραπεί έτσι, που να δηλώνει το πραγματικό και την απλή σκέψη του λέγοντος.
Αγαθή τύχη

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

   Για ποιες κατηγορίες πιστεύετε ότι πρέπει να ασκούνται εισαγγελίες; Την απάντηση την έχετε γράψει αναλυτικά στο νόμο, ώστε να τη γνωρίζουν όλοι. Όποιος, λέει ο νόμος, καταργήσει την εξουσία του δήμου των Αθηναίων (και πολύ σωστά, δικαστές, διότι αυτή η κατηγορία δεν επιδέχεται κανενός είδους καθυστέρηση, αλλά πρέπει να εισαχθεί στο δικαστήριο το συντομότερο δυνατόν), ή συνωμοτήσει για την κατάργηση των εξουσιών του δήμου, ή συγκροτήσει παράνομη ομάδα ή προδώσει κάποια συμμαχική πόλη, πλοίο, πεζό ή ναυτικό στράτευμα, καθώς και όποιος αγορητής από το βήμα της εκκλησίας του δήμου δωροδοκείται για να μη δίνει επωφελείς συμβουλές στο δήμο των Αθηναίων. Όλα τα προηγούμενα αναφέρονται σε όλους τους πολίτες (διότι αυτά τα αδικήματα μπορεί να διαπραχθούν από όλους), εκτός από το τελευταίο χωρίο του νόμου, που απευθύνεται μόνο στους ρήτορες, αφού αυτοί έχουν τη δυνατότητα να διατυπώνουν τα ψηφίσματα.


Κυριακή 20 Μαΐου 2018

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΙ ΕΛΕΝΗΣ





 Κύριε 
σού έφερα το πρόσφορο 
ζεστή ακόμα η σάρξ με σφραγίδα 
εδώ το χαρτονόμισμα να δώσεις κάτι στο κερί 
που σου διαβάζει οδυρμούς εν περιλήψει 
κι εδώ είναι το χαρτί με των ψυχών τα ονόματα. 
Όσα μπορείς αγίασον. 

 Για την Ελένη κυρίως ενδιαφέρομαι 
ήτανε κάποτε η μάνα μου. Τώρα δεν ξέρω 
τι συγχωνεύσεις έκανες 
αν σε κοινό αυλάκι ρέει 
το ίδιο αίμα με το ξένο 
αν το αδειάζεις ως απόβλητο 
εκεί που υδρεύονται οι πίστεις 
αν το επεξεργάζεσαι βαφή για τα τριαντάφυλλα 
βαφή για τον θυμό των άυλων πραγμάτων 
- να ρίχνεις καμιά στάλα από δαύτο 
στο μαύρο που ’ναι οι πληγές - αίμα δικό τους είναι. 

Ελένη. Να σ’ την δείξω μην την μπερδέψεις 
με άλλες έτσι που κατάργησες τα επίθετα 
κατάργησες τις ανομοιότητες. 
Μόνο διακριτικό που τους απέμεινε 
είναι πόσο τους ξέχασαν 
και πόσο ακόμα τους θυμούνται. 
Αλλά αυτό εσένα μάλλον σε μπερδεύει. 
Το έργο σου εσύ το αναγνωρίζεις 
απ’ το ευδιάκριτο εκείνο αδιακρίτως. 

Ελένη Ελένη - άσε τον Αθανάσιον 
τον έχω αναλάβει εγώ αυτόν 
τον αναπαύω εγώ αυτόν σε πουπουλένια κλάματα. 
Τη μάνα μου αγίασον. 

Έλα πιο κάτω να σ’ την δείξω. 
Είναι εκείνη η συρμάτινη φουρκέτα. 
Διχαλωτή αιωρείται σαν κεραίες 
σβησμένου αποτυπώματος μικρού σαλιγκαριού. 

Έτσι έζησαν τα λιγοστά μαλλιά της. 
Γυροφέρνοντας το σχήμα ενός κότσου 
ίδιος με ασθενικό σαλιγκαριού καβούκι 
που όλο ξεγλιστρούσαν και κατέρρεαν 
αδύναμοι οι κύκλοι του απ’ τη περιέλιξή τους. 
Και η φουρκέτα - συνέχισε μάνα για λίγο εσύ 
να τρέξω εγώ να πιάσω τον κρυφτούλη ήχο 
της πτώσης άφθαρτα όπως χτυπά 
επάνω στην πλακόστρωτη την πατρική επιφάνειά μου. 

Αυτή είναι, δες την καλά. 
Κοίτα μη μου αγιάσεις ξένη μάνα 
και γίνει η στοργική ορφάνια μου 
μετά από τόσα χρόνια μητριά μου.


 Κική Δημουλά, Η εφηβεία της λήθης, 1994




Σάββατο 12 Μαΐου 2018

Θέμα Προσομοίωσης για την κακοποίηση των ζώων (Πανελλαδικές 2018)

ΚΕΙΜΕΝΟ  

Άνθρωπος και ζώα: απροσδόκητα οφέλη

   Η σχέση του ανθρώπου με τα ζώα ανάγεται σε πολλά χρόνια πριν, ίσως περισσότερα από 50.000. Αναφερόμενοι στα δημοφιλέστερα κατοικίδια της σύγχρονης εποχής, τα δεδομένα δείχνουν ότι ο σκύλος εξημερώθηκε πριν από περίπου 35.000 χρόνια, ενώ η γάτα 9.500 χρόνια πριν. Οι λόγοι που οδήγησαν τον άνθρωπο να επιθυμεί τη συντροφιά των ζώων σχετίζονταν με την επιβίωσή του στη γη: ο σκύλος ήταν ένας χρήσιμος βοηθός για διάφορες εργασίες, η γάτα ένας απαραίτητος σύμμαχος εναντίον των τρωκτικών, τα αιγοπρόβατα πηγή τροφής και ένδυσης. Σήμερα τα κατοικίδια μπορεί να έχουν χάσει σε ένα μεγάλο βαθμό την αρχική τους λειτουργία, αλλά αυτό δεν έχει μειώσει την ανάγκη του ανθρώπου να βρίσκεται σε επαφή μαζί τους. Σύμφωνα με τη World Society for the Protection of Animals το 2008 υπολογίζεται ότι συμβιώνουν στο σπίτι μαζί με ανθρώπους 342 εκατομμύρια σκύλοι σε 93 χώρες και 281 εκατομμύρια γάτες σε 81 χώρες. Η διάδραση όμως του ανθρώπου με τα ζώα δεν περιορίζεται μόνο στα κατοικίδια. Ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων εργάζονται με ζώα, αφού παγκοσμίως υπολογίζεται ότι υπάρχουν 1,5 δισεκατομμύριο βοοειδή, 2 δισεκατομμύρια αιγοπρόβατα και 20 δισεκατομμύρια πουλερικά.

  Μία από τις σημαντικότερες έννοιες στη μελέτη της σχέσης του ανθρώπου με τα ζώα αποτελεί ο όρος του δεσμού, ο οποίος τοποθετείται την περίοδο της εξημέρωσης των διαφόρων ειδών. Η ισχύς του δεσμού επέτρεψε στα ζώα από κατοικίδια, να θεωρούνται μέλη της οικογένειας του ατόμου. Σύμφωνα με την Αμερικανική Κτηνιατρική Εταιρία «ο δεσμός μεταξύ ανθρώπου και ζώου είναι μια αμφίδρομα ωφέλιμη και δυναμική σχέση, που επηρεάζεται από συμπεριφορές απαραίτητες για την υγεία και την ευεξία και των δύο. Αυτή συμπεριλαμβάνει, αλλά δεν περιορίζεται, συναισθηματικές, ψυχολογικές και σωματικές αλληλεπιδράσεις ανθρώπων, ζώων και περιβάλλοντος».

   Η σχέση του ανθρώπου με τα ζώα, όπως προαναφέρθηκε, έχει ξεπεράσει τα στενά όρια της χρησιμότητας για την επιβίωση. Στη σύγχρονη εποχή ο άνθρωπος εξακολουθεί να επωφελείται από τη συνύπαρξη με τα άλλα μέλη της πανίδας, χρησιμοποιώντας ορισμένα από αυτά για θεραπευτικούς σκοπούς. Η θεραπεία με ζώα σύμφωνα με τη Delta Society (μία από τις μεγαλύτερες μη κερδοσκοπικές οργανώσεις για τη θεραπεία με ζώα στην Αμερική) ορίζεται ως «η κατευθυνόμενη παρέμβαση κατά την οποία ένα ζώο που πληροί συγκεκριμένα κριτήρια, αποτελεί μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας». Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει ειδικά εκπαιδευμένα ζώα και επαγγελματίες που εργάζονται ως συνθεραπευτές. Η θεραπεία μέσω ζώων εστιάζεται στη βελτίωση της ανθρώπινης σωματικής, νοητικής, συναισθηματικής και κοινωνικής λειτουργίας και για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται σκύλοι, γάτες, άλογα, γαϊδούρια, δελφίνια, πουλιά, ψάρια, ινδικά χοιρίδια και κουνέλια. Ο ρόλος των ζώων στο θεραπευτικό πλαίσιο περιγράφεται από τα οφέλη που έχουν ήδη προαναφερθεί για τα κατοικίδια. Επιπρόσθετα όμως, μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτες για τη συζήτηση μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου. Επίσης, η παρουσία τους συνεισφέρει ώστε το μέρος όπου πραγματοποιείται η παρέμβαση να φαίνεται λιγότερο απειλητικό και περισσότερο δελεαστικό, αφού τα περιβάλλοντα που εμπλέκουν ζώα είναι περισσότερο φιλικά και άνετα σε νέους θεραπευόμενους, προσφέροντας την αίσθηση ασφάλειας και ζεστασιάς.

  Συμπερασματικά, τα οφέλη από την ύπαρξη ζώων στη ζωή του ανθρώπου είναι πλέον καταγεγραμμένα και κοινά αποδεκτά. Την επόμενη φορά που θα σκεφτούμε την υιοθεσία ενός κατοικίδιου μπορούμε να λάβουμε υπόψη μας τα προαναφερθέντα στοιχεία, ώστε να πάρουμε την καταλληλότερη απόφαση. Δεν πρέπει να λησμονούμε, όμως, ότι ένα ζώο συντροφιάς θα έχει ανάγκη τη φροντίδα μας για όλη τη ζωή του, κατά τη διάρκεια της οποίας θα μας προσφέρει στιγμές ξεκούρασης, διασκέδασης, ξεγνοιασιάς γεμάτες συναισθήματα (χαρά, ανακούφιση, θλίψη κ.ά.).

Μάριος Παγκράτης, Ψυχολόγος MSc 
(διασκευασμένο κείμενο από τον ιστότοπο: http://www.mariospagkratis.gr/anthropos-kai-zoa.html

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να συντάξετε την περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις
                                                                                                                             25 μονάδες
Β2. Να βρείτε δύο τρόπους και δύο μέσα πειθούς στο κείμενο
                                                                                                                               4 μονάδες
Β1. Να αναπτύξετε σε 70-80 λέξεις το νόημα του παρακάτω αποσπάσματος του κειμένου: «ο δεσμός μεταξύ ανθρώπου και ζώου είναι μια αμφίδρομα ωφέλιμη και δυναμική σχέση, που επηρεάζεται από συμπεριφορές απαραίτητες για την υγεία και την ευεξία και των δύο.»
                                                                                                                             10 μονάδες
Β3. Να δώσετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: διάδραση, ευεξία, εστιάζεται, δελεαστικό, ζεστασιάς.
                                                                                                                              5 μονάδες
Β4. Να βρείτε τα δομικά μέρη και το είδος της τρίτης παραγράφου του κειμένου: « Η σχέση του ανθρώπου με τα ζώα… ασφάλειας και ζεστασιάς»
                                                                                                                              6 μονάδες
Β5. Να μεταφέρετε τις παρακάτω περιόδους στο άλλο είδος σύνταξης (από ενεργητική σε παθητική και το αντίστροφο) :
Α. Η σχέση του ανθρώπου με τα ζώα, όπως προαναφέρθηκε, έχει ξεπεράσει τα στενά όρια της χρησιμότητας για την επιβίωση.
Β. Ο ρόλος των ζώων στο θεραπευτικό πλαίσιο περιγράφεται από τα οφέλη που έχουν ήδη προαναφερθεί για τα κατοικίδια.
                                                                                                                               10 μονάδες
Γ. Η κακοποίηση των ζώων είναι μια μορφή βίας που ασκείται από τον άνθρωπο παράλληλα με τις άλλες της μορφές. Αναλαμβάνετε να συντάξετε ένα άρθρο για την ηλεκτρονική εφημερίδα της τάξης σας με το οποίο θα παρουσιάζετε χαρακτηριστικές εκφάνσεις του φαινομένου και θα προτείνετε τρόπους δραστικής αντιμετώπισής του.
                                                                                                                               40 μονάδες

Έρευνα-Επιμέλεια: Ελένη Κ. Παπαδοπούλου, φιλόλογος

Τετάρτη 2 Μαΐου 2018

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ (ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ)




Αναδημοσίευση από το 48ο τεύχος του περιοδικού Fractal

http://fractalart.gr/apo-ti-syggrafi-stin-taxi/
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Από τη (συγ)γραφή στην τάξη: δημιουργικές συναντήσεις,  αμφίδρομες σχέσεις με τη διαμεσολάβηση των ΤΠΕ

ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, φιλόλογος, ΜΑ- εκπαιδευτικός Δ.Ε.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΜΥΛΩΝΑ, φιλόλογος, ΜΑ Θεατρολογίας, συγγραφέας