Ο ποιητής και πεζογράφος Γιώργος Ιωάννου κατέγραψε με τον δικό του ιδιαίτερο αφηγηματικό τρόπο όσα είδε και διαπίστωσε από τον διωγμό των Εβραίων της Θεσσαλονίκης από τους Γερμανούς και, όπως ομολογεί ο ίδιος, τα έγραψε μόνο για τους αθώους εκείνους και για κανέναν άλλο...
Είναι χαρακτηριστικά τα αποσπάσματα από το πεζογράφημά του "Εν ταις ημέραις εκείναις" (σελ. 58-70 από τις εκδόσεις Κέδρος, 1984) που σταχυολογείται στον τόμο ''Η πρωτεύουσα των Προσφύγων"
- Θα προσπαθήσω ώστε η κατάθεσή μου αυτή για το διωγμό και την εξόντωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης επί γερμανικής κατοχής να είναι ξερή —ξερή και στεγνή— χωρίς ιστορικές και φιλολογικές επεκτάσεις ή αμφίβολα ακούσματα. Και όλα αυτά από σεβασμό προς το φριχτό μαρτύριό τους, που μόνο το πένθος και την άκρα σοβαρότητα εμπνέει. Δεν είναι, άλλωστε, πολλά, ούτε ιδιαιτέρως συνταραχτικά αυτά που έχω να πω εγώ για την υπόθεση, γιατί ήμουν τότε μικρό παιδί —φτωχός και περίκλειστος έφηβος— με βάσανα και προβλήματα, που τον κρατούσαν κιόλας σε απόσταση από τους άλλους. Πάντως, οι Εβραίοι στη Θεσσαλονίκη ήταν τόσο πολλοί και τόσο μπλεγμένοι με τη ζωή μας, ώστε όσο κλειστός και αν ήσουν ήταν αδύνατο να μην υποπέσει στην αντίληψή σου η συμφορά, που τους είχε βρει.
- Η Θεσσαλονίκη για αρκετές ημέρες, όχι περισσότερες από μήνα, είχε πλημμυρίσει από κίτρινα κινούμενα άστρα. Πραγματικά ήταν πολύ καλομελετημένο το σημάδι. Διακρινόταν από πολύ μακριά. Ο συμμαθητής μας —στο Γ' Γυμνάσιο αρρένων— Μπεραχιάς ήρθε στο σχολείο φορώντας το άστρο του. Τα παιδιά, που δεν καταλαβαίνουν από τέτοια, είδαν το πράγμα από την εύθυμη πλευρά και άρχισαν να τον πειράζουν. Ήταν, άλλωστε, οι περισσότεροι παιδιά των πάνω συνοικιών της Θεσσαλονίκης, όπου είχε ελάχιστους Εβραίους, και ήταν ασυνήθιστοι στη θέα του άστρου. Εκτός αυτού ήταν παιδιά της εργατιάς, της φτωχολογιάς, κακομαθημένα, πεινασμένα, αρπακτικά, σκληρά παιδιά, με πολλή ζήλια μέσα τους προς την οικονομική άνεση. Ακόμη και εμένα με τυραννούσαν, γιατί ήμουν πιο συμμαζεμένος από αυτούς. Κάποια στιγμή, θυμάμαι, ένας τους έκανε ένα χάρτινο σταυρό, πήρε ρετσίνι από τα πεύκα της αυλής, και κόλλησε το σταυρό στη ράχη του Μπεραχιά, στο παλτό του. Ο καημένος ο Μπεραχιάς, είχε κάτι το μη παιδικό απάνω του, περπατούσε αργά με το άστρο μπροστά και το σταυρό στην πλάτη. Αλλά δεν μπορώ να πω ότι γινόταν καμιά καζούρα γύρω του. Ήταν ένα κακόγουστο αστείο, που είναι ζήτημα αν ο ίδιος το κατάλαβε. Σε λίγες μέρες έπαψε να έρχεται σχολείο. Ήταν ένα παιδί ψηλό, σιωπηλό, αργοκίνητο και πάρα πολύ ήσυχο.
Η λογοτεχνική αποτύπωση της κτηνωδίας σε συνδυασμό με τις μαρτυρίες των ευάριθμων επιζώντων και την υπεύθυνη ιστορική έρευνα, δεν επιτρέπουν τη λήθη για ένα γεγονός που αμαύρωσε την ανθρωπότητα και τη στιγμάτισε για πάντα. Ελπίζουμε πως με ανάλογες συλλογικές αλλά και ατομικές καταδύσεις στη μνήμη, οι μαύρες σελίδες της ιστορίας δε θα επαναλαμβάνονται και οι άνθρωποι θα σταματήσουν να σκέφτονται τον πόλεμο και θα θέσουν στο επίκεντρο όλων των πράξεών τους τον Άνθρωπο , εκτελώντας το χρέος τους να λέγονται άνθρωποι.
Εικόνες και Κείμενα που ενσταλάζουν τον πόθο για ειρήνη...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου