Το ολοκαύτωμα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης

Ο ποιητής και πεζογράφος Γιώργος Ιωάννου κατέγραψε με τον δικό του ιδιαίτερο αφηγηματικό τρόπο όσα είδε και διαπίστωσε από τον διωγμό των Εβραίων της Θεσσαλονίκης από τους Γερμανούς και, όπως ομολογεί ο ίδιος, τα έγραψε μόνο για τους αθώους εκείνους και για κανέναν άλλο...

 Είναι χαρακτηριστικά τα αποσπάσματα από το πεζογράφημά του "Εν ταις ημέραις εκείναις" (σελ. 58-70 από τις εκδόσεις Κέδρος, 1984) που σταχυολογείται στον τόμο ''Η πρωτεύουσα των Προσφύγων"

•  Θα προσπαθήσω ώστε η κατάθεσή μου αυτή για το διωγμό και την εξόντωση των Εβραίων της Θεσσαλονίκης επί γερμανικής κατοχής να είναι ξερή —ξερή και στεγνή— χωρίς ιστορικές και φιλολογικές επεκτάσεις ή αμφίβολα ακούσματα. Και όλα αυτά από σεβασμό προς το φριχτό μαρτύριό τους, που μόνο το πένθος και την άκρα σοβαρότητα εμπνέει.   Δεν είναι, άλλωστε, πολλά, ούτε ιδιαιτέρως συνταραχτικά αυτά που έχω να πω εγώ για την υπόθεση, γιατί ήμουν τότε μικρό παιδί —φτωχός και περίκλειστος έφηβος— με βάσανα και προβλήματα, που τον κρατούσαν κιόλας σε απόσταση από τους άλλους. Πάντως, οι Εβραίοι στη Θεσσαλονίκη ήταν τόσο πολλοί και τόσο μπλεγμένοι με τη ζωή μας, ώστε όσο κλειστός και αν ήσουν ήταν αδύνατο να μην υποπέσει στην αντίληψή σου η συμφορά, που τους είχε βρει. 

• Η Θεσσαλονίκη για αρκετές ημέρες, όχι περισσότερες από μήνα, είχε πλημμυρίσει από κίτρινα κινούμενα άστρα. Πραγματικά ήταν πολύ καλομελετημένο το σημάδι. Διακρινόταν από πολύ μακριά. Ο συμμαθητής μας —στο Γ' Γυμνάσιο αρρένων— Μπεραχιάς ήρθε στο σχολείο φορώντας το άστρο του. Τα παιδιά, που δεν καταλαβαίνουν από τέτοια, είδαν το πράγμα από την εύθυμη πλευρά και άρχισαν να τον πειράζουν. Ήταν, άλλωστε, οι περισσότεροι παιδιά των πάνω συνοικιών της Θεσσαλονίκης, όπου είχε ελάχιστους Εβραίους, και ήταν ασυνήθιστοι στη θέα του άστρου. Εκτός αυτού ήταν παιδιά της εργατιάς, της φτωχολογιάς, κακομαθημένα, πεινασμένα, αρπακτικά, σκληρά παιδιά, με πολλή ζήλια μέσα τους προς την οικονομική άνεση. Ακόμη και εμένα με τυραννούσαν, γιατί ήμουν πιο συμμαζεμένος από αυτούς. Κάποια στιγμή, θυμάμαι, ένας τους έκανε ένα χάρτινο σταυρό, πήρε ρετσίνι από τα πεύκα της αυλής, και κόλλησε το σταυρό στη ράχη του Μπεραχιά, στο παλτό του. Ο καημένος ο Μπεραχιάς, είχε κάτι το μη παιδικό απάνω του, περπατούσε αργά με το άστρο μπροστά και το σταυρό στην πλάτη. Αλλά δεν μπορώ να πω ότι γινόταν καμιά καζούρα γύρω του. Ήταν ένα κακόγουστο αστείο, που είναι ζήτημα αν ο ίδιος το κατάλαβε. Σε λίγες μέρες έπαψε να έρχεται σχολείο. Ήταν ένα παιδί ψηλό, σιωπηλό, αργοκίνητο και πάρα πολύ ήσυχο. 

  Η λογοτεχνική αποτύπωση της κτηνωδίας σε συνδυασμό με τις μαρτυρίες των ευάριθμων επιζώντων και την υπεύθυνη ιστορική έρευνα, δεν επιτρέπουν τη λήθη για ένα γεγονός που αμαύρωσε την ανθρωπότητα και τη στιγμάτισε για πάντα. Ελπίζουμε πως με ανάλογες συλλογικές αλλά και ατομικές καταδύσεις στη μνήμη, οι μαύρες σελίδες της ιστορίας δε θα επαναλαμβάνονται και οι άνθρωποι θα σταματήσουν να σκέφτονται τον πόλεμο και θα θέσουν στο επίκεντρο όλων των πράξεών τους τον Άνθρωπο , εκτελώντας το χρέος τους να λέγονται άνθρωποι.

Εικόνες και Κείμενα που ενσταλάζουν τον πόθο για ειρήνη...

Διαδίκτυο και ενημέρωση (Προτεινόμενο θέμα πανελλαδικών εξετάσεων 2017)

KEIMENO

1.  O τρόπος με τον οποίο διαβάζουμε ειδήσεις αλλάζει διαρκώς, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του 5ου ετήσιου Digital News Report του Ινστιτούτου Reuters για τη Μελέτη της Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που διενεργήθηκε σε 26 χώρες και σε δείγμα 50.000 ατόμων. Όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα, η απήχηση των τηλεοπτικών ειδήσεων αρχίζει να μειώνεται, ιδιαίτερα στις νεαρές ηλικιακές ομάδες, ενώ σε κρίση φαίνεται να βρίσκονται τόσο ο έντυπος Τύπος όσο και τα υπόλοιπα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης σε αρκετές από τις χώρες που μελετώνται. Αντιθέτως, όλο και περισσότεροι ενημερώνονται από το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

 2.  Οι δυναμικές αυτές είναι ακόμη πιο έντονες στην ελληνική κοινωνία, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της οποίας αλληλεπιδρούν με τις τεχνολογικές εξελίξεις, δημιουργώντας ένα αβέβαιο περιβάλλον για τα ελληνικά μέσα. Ειδικότερα, παρατηρούμε πολύ μεγάλη έλλειψη εμπιστοσύνης στις ειδήσεις και στους δημοσιογράφους, τους οποίους οι Έλληνες εμπιστεύονται σε μικρότερο βαθμό από ό,τι οι κάτοικοι όλων των άλλων χωρών του δείγματος. Παράλληλα, στη συντριπτική τους πλειονότητα θεωρούν πως τα μέσα ενημέρωσης δεν είναι ανεξάρτητα από αθέμιτες πολιτικές και επιχειρηματικές επιρροές. Η απαξίωση των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης συνοδεύεται με υψηλή χρήση του Διαδικτύου για ενημέρωση στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες. Όμως ο τρόπος με τον οποίο οι Έλληνες χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για ενημέρωση, όπως αποτυπώνεται στην έρευνα, δημιουργεί προκλήσεις για τη βιωσιμότητα και των διαδικτυακών μέσων ενημέρωσης.

 3.  Οι Έλληνες ενημερώνονται από τα κοινωνικά δίκτυα σε μεγαλύτερο βαθμό από τους κατοίκους άλλων χωρών, με πρώτη επιλογή το Facebook. Είναι ενδεικτικό πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το κύριο σημείο πρόσβασης των Ελλήνων στις ειδήσεις στο Διαδίκτυο και όχι οι ενημερωτικοί ιστότοποι όπως σε αρκετές άλλες χώρες. Παράλληλα, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιθυμούν να αυξήσουν τον χρόνο παραμονής των χρηστών στις πλατφόρμες τους, όπως για παράδειγμα το Facebook, το οποίο προωθεί την ανάγνωση άρθρων (instant articles) και την παρακολούθηση βίντεο μέσα στην πλατφόρμα του. Οι εξελίξεις αυτές ασκούν αυξανόμενες πιέσεις στην επισκεψιμότητα των ενημερωτικών ιστοτόπων.

 4.  Οι Ελληνες χρήστες του Διαδικτύου δεν είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για την ενημέρωσή τους στο Ιντερνετ αλλά ούτε και να παρακολουθήσουν διαφημίσεις. Η Ελλάδα είναι στην κορυφή της χρήσης προγραμμάτων αποκλεισμού διαφημίσεων (ad blockers), η οποία στους νέους ξεπερνά το 60%. Επίσης, το ποσοστό των Ελλήνων που πληρώνει για να διαβάζει ειδήσεις διαδικτυακά είναι το χαμηλότερο από όλες τις χώρες του δείγματος.

  5. Παράλληλα, παρατηρούμε πως στο Διαδίκτυο το ενδιαφέρον διαχέεται σε μια πληθώρα νέων μέσων, γεγονός που συνδέεται και με την έλλειψη εμπιστοσύνης στα παραδοσιακά μέσα. Ενώ στις περισσότερες χώρες του δείγματος οι πρώτες σε χρήση ενημερωτικές ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο είναι οι ιστότοποι μέσων του παραδοσιακού τοπίου ενημέρωσης (εφημερίδες και τηλεοπτικοί σταθμοί), στην Ελλάδα παρατηρείται κατακερματισμός σε πολλά είδη δικτυακών τόπων. Εκτός από τους ιστοτόπους παραδοσιακών μέσων, στη λίστα με τους πρώτους σε χρήση ιστοτόπους περιλαμβάνονται μέσα που έχουν δημιουργηθεί από δημοσιογράφους που αναδείχθηκαν από τα κυρίαρχα παραδοσιακά μέσα, αλλά και ανώνυμα ιστολόγια που συχνά φιλοξενούν θεωρίες συνωμοσίας και ανυπόστατες ειδήσεις.

 6.  Τα ευρήματα αυτά είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά για τη βιωσιμότητα αλλά και την ποιότητα της ενημέρωσης στην Ελλάδα. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στις ειδήσεις, η πεποίθηση πως οι διαδικτυακές διαφημίσεις είναι ενοχλητικές, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση που έχει πλήξει και τους πολίτες αλλά και τα ίδια τα μέσα ενημέρωσης, έχουν συμβάλει στην καθιέρωση της κουλτούρας της δωρεάν διαδικτυακής ενημέρωσης. Οι τάσεις αυτές καταδεικνύουν την ανάγκη αναθεώρησης πολλών από τις υπάρχουσες πρακτικές προκειμένου τα ΜΜΕ να ανταποκριθούν σε ένα ολοένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Την ίδια στιγμή βέβαια, οι αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο διαβάζουμε ειδήσεις δεν συνεπάγονται και έλλειψη ενδιαφέροντος προς την ειδησεογραφία. Στο σύγχρονο τοπίο ενημέρωσης οι Έλληνες χρήστες του Διαδικτύου σχολιάζουν και κοινοποιούν ειδήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε υψηλότερο βαθμό απ’ ό,τι οι κάτοικοι των περισσότερων χώρων του δείγματος.

Η αναλυτική μελέτη για την Ελλάδα δημοσιεύθηκε στα ελληνικά από το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Reuters για τη Μελέτη της Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, και διατίθεται ηλεκτρονικά στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://www.jour.auth.gr/? p=7325.

Ο  Αντ. Καλογερόπουλος είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Ινστιτούτο Reuters για τη Μελέτη της Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Ο Ν. Παναγιώτου είναι επίκουρος καθηγητής, Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, ΑΠΘ.
Η Δήμητρα Δημητρακοπούλου είναι επίκουρη καθηγήτρια, Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, ΑΠΘ.

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να αποδοθεί περιληπτικά το περιεχόμενο του κειμένου (100-120 λέξεις)

Β1. Να χαρακτηρίσετε με Σ ή Λ το περιεχόμενο των παρακάτω προτάσεων:

• οι Έλληνες εμπιστεύονται τις ειδήσεις και τους δημοσιογράφους σε μικρότερο βαθμό από ό,τι οι κάτοικοι όλων των άλλων χωρών 
• οι ενημερωτικοί ιστότοποι  είναι το κύριο σημείο πρόσβασης των Ελλήνων στις ειδήσεις στο Διαδίκτυο και όχι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως σε αρκετές άλλες χώρες
• στη συντριπτική τους πλειονότητα θεωρούν πως τα μέσα ενημέρωσης  είναι ανεξάρτητα από αθέμιτες πολιτικές και επιχειρηματικές επιρροές.
• Η απαξίωση των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης συνοδεύεται με υψηλή χρήση του Διαδικτύου για ενημέρωση στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες

Β2. Με ποιον/ους τρόπο/ους αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος του κειμένου;

Β3. Να σχολιάσετε τη συνοχή της πέμπτης παραγράφου

Β4. Να εντοπίσετε το είδος της σύνταξης (ενεργητική-παθητική) και να τη μετατρέψετε στην αντίθετή της:

• Οι τάσεις αυτές καταδεικνύουν την ανάγκη αναθεώρησης πολλών από τις υπάρχουσες πρακτικές προκειμένου τα ΜΜΕ να ανταποκριθούν σε ένα ολοένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. 
• Εκτός από τους ιστοτόπους παραδοσιακών μέσων, στη λίστα με τους πρώτους σε χρήση ιστοτόπους περιλαμβάνονται μέσα που έχουν δημιουργηθεί από δημοσιογράφους που αναδείχθηκαν από τα κυρίαρχα παραδοσιακά μέσα

Β5. Να δώσετε από μία συνώνυμη για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου

Γ. Σε ένα άρθρο που προορίζεται να δημοσιευθεί στη σχολική εφημερίδα, παρουσιάζετε τη μορφή της σύγχρονης ενημέρωσης, όπως αυτή υλοποιείται σήμερα από τα διαδικτυακά μέσα. Μέλημά σας είναι να παρουσιάσετε το είδος και το ύφος της ενημέρωσης αυτής και να διερευνήσετε το κατά πόσο οι πολίτες ενημερώνονται επαρκώς και σωστά, ώστε να καθίστανται ενεργοί πολίτες μέσα σ' ένα δημοκρατικό περιβάλλον. (500-600 λέξεις)

ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ: ΕΜΠΝΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ

 Ανθρώπινα Δικαιώματα θα μπορούσαν γενικά να ορισθούν ως εκείνα τα δικαιώματα που ενυπάρχουν στη φύση μας, που είναι έμφυτα και χωρίς τα οποία δεν μπορούμε να ζήσουμε ως ανθρώπινα όντα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες μας επιτρέπουν να αναπτύξουμε πλήρως και να χρησιμοποιήσουμε τις ανθρώπινες αρετές μας, τη νοημοσύνη μας, τα ταλέντα μας και τη συνείδησή μας και να ικανοποιήσουμε τις πνευματικές και άλλες ανάγκες μας. Αυτά βασίζονται πάνω στις αυξανόμενες απαιτήσεις της ανθρωπότητας για μια ζωή μέσα στην οποία η έμφυτη αξιοπρέπεια και η αξία κάθε ανθρώπου θα τυγχάνει σεβασμού και προστασίας. Η αποστέρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών δεν είναι μόνο μια ατομική και προσωπική τραγωδία αλλά επίσης δημιουργεί συνθήκες κοινωνικής και πολιτικής αναταραχής, ενσπείροντας τη βία και τη σύγκρουση μέσα και μεταξύ κοινωνιών και εθνών. Όπως δηλώνει η πρώτη πρόταση της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, ο σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια "αποτελεί τον ακρογωνιαίον λίθο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο".   http://edu09.pbworks.com

 Η φιλοσοφική διερεύνηση της σημασίας αλλά και της υπόστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποτέλεσε το βασικό κίνητρο για τη δημιουργία συνοπτικών κειμένων, στα οποία οι μαθητές  αποτύπωσαν τις σκέψεις και τους προβληματισμούς τους. Αφού προηγήθηκε η εννοιολογική οριοθέτηση και η κατηγοριοποίηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, οι μαθητές δημιούργησαν...

Δικαίωμα στην εκπαίδευση

όμηρος του ίδιου σου του εαυτού. Φυλακισμένος σ' ένα μυαλό με μορφή υπογείου. Δίχως παράθυρα, δίχως πόρτες, δίχως εσοχή φωτός. Κι όμως! Μπορείς να δημιουργήσεις τα δικά σου παράθυρα, τις δικές σου πόρτες, το δικό σου φως. Και ο τρόπος είναι ένας, η εκπαίδευση! Χωρίς αυτήν είσαι καταδικασμένος σε ισόβια δεσμά!

Μαρίνα Τροκάνα

Δικαίωμα για ζωή

Το δικαίωμα του ανθρώπου για ζωή είναι το πρώτο και το πιο σημαντικό, αφού τα άλλα ακολουθούν μετά και βασίζονται σ' αυτό. Ο άνθρωπος για να εκφράζεται , να δημιουργεί και να εξελίσσεται πρέπει να ζει. Μπορεί να ακούγεται κοινότοπο, αλλά για κάποιους, δυστυχώς, δεν είναι. Το δικαίωμα της ζωής υπάρχει αδιακρίτως φύλου, ηλικίας, κοινωνικής ομάδας, φυλής, χρώματος ή θρησκείας. Κανένας δεν μπορεί να το αφαιρέσει από έναν άλλον άνθρωπο.

Άννα Σαλτιέλ

Δικαίωμα να πιστεύω σε ό,τι θέλω

Κανένας δεν μπορεί να σε καταπιέσει να πιστέψεις σε κάτι που δεν θέλεις, αφού αυτό που πιστεύεις είναι απλώς μια ιδέα και δεν αφορά κανέναν, εκτός από τον εσώψυχο εαυτό σου.

Βασιλική Χαβαλέ

Δικαίωμα ελεύθερου λόγου

Όλοι πρέπει να έχουν το δικαίωμα να μιλάνε ελεύθερα. Να μπορούν να πουν τις απόψεις τους χωρίς κανένας να τους το απαγορεύει, εγκλείοντάς τους στη φυλακή ή να μην τους αφήνει να εκφραστούν. Γιατί τότε δεν το έχουν όλοι αυτό το δικαίωμα;

Ελίζα Σιδέρη

Πρωτοχρονιάτικο μήνυμα

     

Ένα διαχρονικό πρωτοχρονιάτικο μήνυμα 120 χρόνων βγαλμένο από τη γραφίδα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ακρόπολις ανήμερα της Πρωτοχρονιάς του 1896. Ο κοσμοκαλόγερος των ελληνικών γραμμάτων είναι πάντα επίκαιρος και αδιαμφισβήτητα μοντέρνος! 

Καλή χρονιά!

ΟΙΩΝΟΣ

   Το εκήρυξεν ο θείος Όμηρος προ ετών τρισχιλίων: Εις οιωνός άριστος!...
   Εύρεν ευκαιρίαν να βάλη εις στο στόμα του Έκτορος  όλην την αηδίαν όσην του ενέπνεαν κατά βάθος οιωνοί και οιωνοσκόποι, καίτοι λογω του επικού αξιώματος ήτο αναγκασμένος, ο θεσπέσιος, να περιγράφη μετά μεγάλης σοβαρότητος όλας τας τελετάς και τας ασκήσεις των θυσιών, και των οιωνών και των μαντευμάτων.
   Και ο Κάτων, ο άκαμπτος Ρωμαίος, είπε χίλια χρόνια ύστερον: Si augur, augurem...
   Δηλαδή εάν οιωνοσκόπος συναντήση οιωνοσκόπον δεν ημπορεί να κρατήση τα γέλια...
   Μόνοι αληθείς οιωνοί είναι τα πράγματα. Πλην αν υπάρχωσιν άλλοι συμβολικοί, εναέριοι ή επίγειοι οιωνοί, έρχονται επικουρικώς μόνο, δια να ανοίξουν τα όμματα των τυφλών, όσοι δεν βλέπουν τα πράγματα.
   Αφού αιτήσω συγγνώμην δια το βάναυσον και όχι πολύ κόσμιον ίσως του συμβόλου ενταύθα, θα (σας) διηγηθώ έναν οιωνόν.
    Ένα καιρόν, δύο νέοι,  εκ των οποίων ο είς μοι ετύγχανε, ίνα είπω κατά Πλάτωνα, "εγγύτατα γένους ων και εν τω αυτώ οικών" έκαμναν τον έρωτα εις μίαν νέαν, ήτις δεν είχεν είδησιν του πράγματος. Διότι είχεν ίσως τόσους λατρευτάς, όσας χιλιάδας προίκα. Δεν είχεν καιρόν η ιδία με τας αβράς και τρυφεράς χείρας της, και με τους μεγάλους τακερούς οφθαλμούς της να μετρήση ούτε τον σωρόν της μιας ούτε την αγέλην των άλλων.
   Ίσως οι δύο, περί ων ο λόγος, δεν ήσαν τόσον υγιώς προικοθήραι, όσον νοσηρώς αισθηματικοί. Η κόρη ήτο χαριεστάτη. Μετείχεν καλών αισθημάτων και δεν ήτο άμοιρος καλής αγωγής. Εξαιρέσει της οιήσεως και του ξιπασμού των νεοπλούτων ήτο κατά τα άλλα άμεμπτος. Αδιαφορον όμως.
   Εν δειλινόν ή μιαν εσπέραν, δεν ενθυμούμαι καλά, φθινοπώρου αρχομένου,  οι δύο νέοι εκάθηντο υπαίθριοι, χωριστά ο καθείς, έξωθεν ζυθοπωλείου, και εκοίταζαν αντικρύ τον εξώστην της. Επερίμενον πότε να  φανή. Ήλπιζον να πέση επ' αυτούς η ματιά της η ποθεινή.
   Το ελάχιστον τυχαίον βλέμμα της, ήσαν ικανοί να το εκλάβουν ως σκόπιμον και σημαντικόν, ως πλάττον την ευτυχίαν δι' αυτούς. Μωρότεροι του Ναρκίσσου, κατωπτρίζοντο, όχι εις το φεύγον ρεύμα του ρύακος, αλλά εις το αεικίνητον βλέμμα της κόρης.
   Η κόρη εξήλθεν. Εκοίταξεν εδώ, εκοίταξεν εκεί, ίσαξε τα μαλλιά της, έρριψε βλέμμα εις τους δύο νέους, τους αφήκε να την κοιτάζουν και να χάσκουν, και προσήλωσε το όμμα εις εν αόρατον υψηλόν σημείον της πόλεως, ή του ορίζοντος, εις εν κωδωνωστάσιον ή εις εν νέφος. Πού αλλού;
   Εν τοσούτω εκείνοι την εθώπευον, την έτρωγον, την έλειχον, την επιπίλιζον, ενετρύφων  με το βλέμμα και ήσαν οικτρώς ευτυχείς.
   Όσον και οι έγκλειστοι των υγιεινών οίκων.
   Τέλος ο εις απέσπασε το όμμα.
   Ίσως του ήλθεν αμυδρά η συναίσθησις του κωμικού.
   Το βλέμμα του έπεσε χαμαί εις την γην. Την στιγμήν εκείνην, υπήρχεν εκεί υπό τον εξώστην μία μεγάλη λευκή υπερήφανος σκύλα. Ωραία σκύλα, γένους εκλεκτού.
   Η σκύλα εχαμήλωνε κάτω την κεφαλήν και έψαχνε και εζήτει τροφήν.
   Όπισθεν της ουράς της ίσταντο δύο μικρά οικτρά κυνάρια.
   Τα δύο κυνάρια εμάχοντο μεταξύ των, έγρυζον, έτριζον τους οδόντας, και εζήτουν πότε το εν,  πότε το άλλο, (και πάλιν αιτώ την συγγνώμην σας) να επιβώσι της σκύλας.
   Αλλά δεν έφθαναν.
   Τα νώτα της σκύλας ήσαν πολύ υψηλά.
   Θα τους εχρειάζετο σκαλωσιά δια να αναβώσιν.
   Η μεγάλη εύμορφη σκύλα ούτε που εγύριζε να τα ιδεί τα δύο κυνάρια, εξηκολούθη να ψάχνει και δεν ηνοχλείτο ποσώς από τας παιδιάς ούτε από τας επιχειρήσεις των.
   Ούτε τα ενεθάρρυνεν ούτε τα απεθάρρυνεν. Προφανώς είχε πεποίθησιν εις τα υψηλά νώτα της.
   Τα δύο κυνάρια εξηκολούθουν να μάχωνται, να γρύζουν, να δαγκάνωνται, εωσότου την ιδίαν στιγμήν έφθασε μέγας μαύρος σκύλος.
   Ο μαύρος σκύλος εγαύγισεν μεγαλοπρεπώς, έδειξε τους οδόντας, εφυγάδευσε τα δύο κυνάρια, και έμεινε κύριος του πεδίου, εκρέμασε την γλώσσαν, ωργίασε, εγαύγισε... και γαυγίζει ακόμη.
   Το σύμβολον ήτο έυγλωττον. Ο οιωνός ωμίλει αφ' εαυτού.
   Ο νέος ο εις ο ''εγγύτατα και εν τω  αυτώ οικών" το εννόησεν, έφυγε, και ακόμη φεύγει διότι δεν ήτο ικανός να τα βγάλει πέρα με τον μαύρον σκύλον. Ο άλλος δεν εβράδυνε να ακολουθήση.
   Αλλά τι εχρειάζετο ο οιωνός;
    Μήπως δεν ήσαν τα πράγματα; Μήπως δεν ήτο η δυασαναλογία του πλούτου και της κοινωνικής θέσεως, το ύψος των νώτων;
   Ομοίως και παντού αλλού.
   Τι χρειάζεται ο οιωνός; Μήπως δεν είναι τα πράγματα;
   Εις οιωνός άριστος. Αλλά τις έβαλε εις πράξιν την συμβουλήν του θειοτάτου αρχαίου ποιητού; Εκ της παρούσης ημών γενεάς τις ημύνθη περί πάτρης;
   Ημύνθησαν οι άστοργοι πολιτικοί, οι εκ περιτροπής μητρυιοί του ταλαιπώρου ωρφανισμένου Γένους, του "στειρεύοντος πριν και του ητεκνωμένου δεινώς σήμερον";
   Άμυνα πέρί πάτρης δεν είναι οι σπασμωδικαί, κακομελέτητοι και κακοσύντακτοι επιστρατείαι, ουδέ τα σκωριασμένης επιδεικτικότητος θωρηκτά. Άμυνα περί πάτρης θα ήτο η ευσυνείδητος λειτουργία των θεσμών, η εθνική αγωγή, η χρηστή διοίκησις, η καταπολέμησις του ξένου υλισμού και του πιθηκισμού, του διαφθείραντος το φρόνημα και του εκφυλίσαντος σήμερον το έθνος, και η πρόληψις της χρεοκοπίας. Τις ημύνθη περί πάτρης;
    Καί τι πταίει η γλαυξ η θρηνούσα επί των ερειπίων; Πταίουν οι πλάσαντες  τα ερείπια. Και τα ερείπια τα έπλασαν οι ανίκανοι κυβερνήτες της Ελλάδος.
   Και σήμερον νέον έτος άρχεται. Και πάλιν τι χρειάζονται οι οιωνοί; Οιωνοί είναι τα πράγματα.
   Μόνον ο λαός λέγει "κάθε πέρσι και καλλίτερα".

   Ας ευχηθώμεν το ερχόμενον έτος να μην είναι χειρότερον από το έτος το φεύγον.

Εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ 1/1/1896

Ένα ανθρωπιστικό μήνυμα...

 Μπορεί να έμοιαζε με κακόγουστο αστείο αλλά όπως αποδείχτηκε, δεν ήταν ούτε αστείο, ούτε κακόγουστο. Ο ναζισμός παρόλη την ιδεοληπτική του γελοιότητα, κατόρθωσε να γοητεύσει ένα ολόκληρο έθνος, που ήταν βυθισμένο στην απόγνωση. Και είχε ως αποτέλεσμα εκείνο το κακόγουστο αστείο, σύντομα να μετατραπεί σε εφιάλτη που έσπειρε τον τρόμο και το θάνατο σε ολόκληρη την Ευρώπη.

 Ο Τσάρλι Τσάπλιν ξεκίνησε την παραγωγή του Μεγάλου δικτάτορα» το 1937, όταν διαπιστώνοντας τη φυσική του ομοιότητα με τον Αδόλφο Χίτλερ και μαθαίνοντας τις παρανοϊκές πολιτικές του απόψεις, αποφάσισε να τον πολεμήσει με τον τρόπο του. Την εποχή εκείνη λίγοι είχαν πάρει στα σοβαρά το γερμανό δικτάτορα, μάλιστα στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες χώρες της Δύσης, μάλλον τον αντιμετώπιζαν θετικά, αφού ως βασικό τους εχθρό θεωρούσαν τη Σοβιετική Ένωση. Αργότερα ο Τσάπλιν μαθαίνοντας σε όλη τους την έκταση τα αποτελέσματα της ναζιστικής θηριωδίας, δήλωσε πως δε θα μπορούσε να αστειευτεί με τη φονική της παράνοια. Η πρεμιέρα της ταινίας έγινε στις 15 Οκτωβρίου του 1940 και η προβολή της απαγορεύτηκε, όπως ήταν φυσικό, στη Γερμανία και τις κατεχόμενες χώρες, την Ιταλία του Μουσολίνι και την Ισπανία του Φράνκο.

 Το σενάριο του Τσάπλιν είναι βασισμένο σε μία «παρεξήγηση» που έχουμε δει και σε άλλες ταινίες: την ομοιότητα δύο ανθρώπων. Στο «Μεγάλο δικτάτορα» οι δύο άνθρωποι που μοιάζουν σα δύο σταγόνες νερό, είναι ο Αντενόιντ Χίνκελ, ηγέτης της Τομανίας, και ένας ταπεινός εβραίος κουρέας. Παρακολουθούμε τις παράλληλες πορείες των δύο ανδρών, μέχρι τη στιγμή που ο κουρέας, από παρεξήγηση, παίρνει τη θέση του Χίνκελ και βγάζει ένα συγκλονιστικό λόγο με τον οποίο ο σκηνοθέτης καταθέτει ξεκάθαρη την άποψή του εναντίον του ναζισμού και του φασισμού και υπέρ της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης. Η ομιλία αυτή αποτελεί την κορύφωση της ταινίας και είναι μία από τις σκηνές που έχουν περάσει στην κινηματογραφική ανθολογία. Λέει, μεταξύ άλλων, ο κουρέας: «(…) αυτή τη στιγμή, η φωνή μου φτάνει στα αυτιά εκατομμυρίων ανθρώπων, απελπισμένων γυναικών, παιδιών, που είναι θύματα ενός συστήματος που ξέρει μόνο να βασανίζει και να φυλακίζει αθώους ανθρώπους. Σε αυτούς που με ακούνε, λέω: Μην απελπίζεστε. Η τωρινή μας δυστυχία δεν είναι παρά το πέρασμα της πλεονεξίας και της σκληρότητας εκείνων που φοβούνται την πρόοδο του ανθρώπου. (…) Στο όνομα της δημοκρατίας, ας χρησιμοποιήσουμε αυτή τη δύναμη, ας ενωθούμε! Ας αγωνιστούμε για ένα καινούργιο κόσμο, με ευκαιρίες και δουλειά για όλους, μέλλον για τους νέους, ασφάλεια για τους ηλικιωμένους. (…) Ας αγωνιστούμε για ένα κόσμο δικαίου, όπου η επιστήμη και η πρόοδος θα φέρουν ευτυχία σε όλους!(…)».

 «Ο μεγάλος δικτάτωρ» είναι η πρώτη ομιλούσα ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν, ο οποίος αντιμετώπιζε με καχυποψία τη νέα δυνατότητα της τεχνολογίας, πιστεύοντας πως ο κινηματογράφος είναι εικόνα και δεν έχει ανάγκη από τον ήχο. Εν τέλει, όμως, δέχτηκε την εξέλιξη, έστω και αργά. Η σκηνή που ο Τσάπλιν χορεύει μπαλέτο με την υδρόγειο θεωρείται σήμερα μια από τις σημαντικότερες στιγμές της κινηματογραφικής ιστορίας ενώ η ομιλία του κεντρικού ήρωα στο τέλος της ταινίας, όπου ο δημιουργός έμμεσα εκφράζει το όραμα του για την ανθρωπότητα, επίσης μνημονεύεται για το ανθρωπιστικό της μήνυμα. Ο Τσάπλιν είχε την ιδέα για τη δημιουργία της ταινίας όταν ο βρετανός σκηνοθέτης Αλεξάντερ Κόρντα, του επισήμανε τη φυσική ομοιότητά του με τον Χίτλερ. Αργότερα έμαθε μάλιστα ότι είχαν γεννηθεί με μια εβδομάδα διαφορά, είχαν περίπου το ίδιο ύψος και βάρος και ότι και οι δύο μεγάλωσαν μέσα στη φτώχεια, ώσπου κατάφεραν να πετύχουν ο καθένας στο χώρο του. Όταν πλέον ο Τσάπλιν άρχισε να πληροφορείται τις πολιτικές πεποιθήσεις του Χίτλερ που βασίζονταν στο ρατσισμό και τις επεκτατικές ιδέες, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την ομοιότητά τους αυτή προκειμένου να επιτεθεί στο Χίτλερ μέσω της ταινίας.

 Η ταινία, ήταν υποψήφια για πέντε Όσκαρ: σκηνοθεσίας, πρωτότυπου σεναρίου, μουσικής, α΄ και β΄ ανδρικού ρόλου. Φυσικά δεν κέρδισε τίποτα, άλλωστε είναι γνωστό, πως ο μεγάλος αυτός σκηνοθέτης και ηθοποιός, ουδέποτε τιμήθηκε με το βραβείο της αμερικανικής ακαδημίας κινηματογράφου. {...}
Στράτος Κερσανίδης, ένας απόφοιτος του 4ου Γυμνασίου.

Η πειθώ στον πολιτικό λόγο (άσκηση σε έναν ιστορικό λόγο)

Εξοχώτατε κύριε Πρόεδρε,

  Η σύγχρονη Ελλάς, κύριε Πρόεδρε, όπως καλώς γνωρίζετε, είναι κράτος ειρηνικό, σεβόμενο απολύτως τις διεθνείς υποχρεώσεις του με άριστα λειτουργούν δημοκρατικό πολίτευμα, με ισχυρά και αναπτυσσόμενη οικονομία, μέλος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και πολλών άλλων διεθνών οργανισμών, σημαντικός παράγων σταθερότητος εις την περιοχήν των Βαλκανίων. Δεν αγαπούμε τον πόλεμον, ούτε τον προβάλλομε ως μέσον επιλύσεως διαφορών, αποδεχόμεθα και στηρίζομε τις αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, σεβόμεθα και επικαλούμεθα το διεθνές δίκαιον και τις διεθνείς συνθήκες και διατηρούμε φιλικές σχέσεις με όλους τους γείτονές μας, μη έχοντας άλλα προβλήματα πέραν αυτών που προκαλούνται εις βάρος μας από την επιθετική πολιτική της Τουρκίας.

  Επωφελούμενος από το μεγάλο προσωπικό ενδιαφέρον σας για την επίλυση του επί 25ετίαν χρονίζοντος Κυπριακού προβλήματος, επιτρέψτε μου να υπενθυμίσω προς όλους τους παρευρισκομένους ότι το πρόβλημα αυτό προκλήθηκε από την στρατιωτική εισβολή της Τουρκίας στη νήσο, προς αποκατάστασιν, όπως τότε είπε, του διαταραχθέντος από την απόπειρα κατά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου νομίμου πολιτεύματος, ότι έκτοτε και παρά την αποκατάσταση της νομιμότητος συνεχίζει την κατοχή του 38% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας και αρνείται να συμμορφωθεί προς τις αποφάσεις και τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.{…}

  Αλλά υπάρχουν και οι λεγόμενες διαφορές στο Αιγαίο. Ο προσδιορισμός των ορίων της υφαλοκρηπίδος, του μόνου δηλαδή υπαρκτού προβλήματος, θα είχε επιτευχθεί εάν η Τουρκία εδέχετο ότι τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα όπως προβλέπουν οι διατάξεις του δικαίου της θαλάσσης, το οποίον έχει αποδεχθεί και η μεγάλη σας χώρα, οι διεκδικήσεις επί διαφόρων νήσων και νησίδων του Αιγαίου δεν θα έπρεπε ούτε ως σκέψεις να διατυπωθούν, αν η Τουρκία ενθυμείτο τις υποχρεώσεις της τις προκύπτουσες από τη Συνθήκη της Λωζάννης συμφώνως προς τα άρθρα 12 και 16 της οποίας παρητήθη παντός δικαιώματος και οποιουδήποτε τίτλου επί νήσων κειμένων πέραν των τριών μιλλίων από τις ακτές της, με εξαίρεση την Ίμβρο, Τένεδο και τη νήσο των Λαγωών, η απειλή πολέμου δεν επιτρέπεται να διατυπώνεται σε καμιά περίπτωση από τις αρχές των Ηνωμένων Εθνών, πολύ περισσότερο όταν διατυπώνεται εν σχέσει με την άσκηση δικαιώματος αναγνωριζομένου από το Δίκαιο της Θαλάσσης, όπως είναι η επέκταση των χωρικών υδάτων.

  Ηδη οι σεισμοί που έπληξαν και τις δύο χώρες προκάλεσαν ισχυρό λαϊκό αίσθημα αμοιβαίας συμπαθείας και αλληλεγγύης, το οποίον όλοι διακαώς ελπίζομε να ενισχυθεί με λόγους και ενέργειες προς την κατεύθυνση της φιλίας και της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Κανείς περισσότερο της Ελλάδος δεν επιθυμεί αυτή τη φιλία και συνεργασία η οποία θα αποβεί ευεργετική για την περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη των δύο χωρών με την αποφυγή των πολυδαπάνων εξοπλισμών. Η Ελλάς έχει προτείνει προς κάθε κατεύθυνση και βεβαίως προς την Τουρκία την διαδικασία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, η οποία έχει τις εγγυήσεις αλλά και την δεσμευτικότητα των αποφάσεων του Δικαστηρίου αυτού και επικουρείται η πρόταση αυτή από την διεθνή κοινότητα.

  Η διεθνής κοινότης γνωρίζει πολύ καλά τας διατάξεις του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συνθηκών. Γνωρίζει το Δίκαιον της Θαλάσσης, γνωρίζει τις ρυθμίσεις της Συνθήκης της Λωζάννης, όπως γνωρίζει και τα άρθρα των πρωτοκόλλων που υπεγράφησαν μεταξύ Τουρκίας και Ιταλίας για τα Δωδεκάνησα. Η διεθνής κοινότης γνωρίζουσα όλα αυτά και μη λαμβάνουσα θέση, φοβούμαι ότι άθελά της ενισχύει τις αβάσιμες διεκδικήσεις και τις επιθετικές διαθέσεις. Η Ελλάς δεν ζητεί από κανένα να μεσολαβήσει υπέρ αυτής, επικαλείται απλώς το δίκαιον και τη νομιμότητα, διότι πιστεύει ότι βασικό στοιχείο του πολιτισμού μας δεν είναι τόσον η στήριξη των πάσης φύσεως συμφερόντων μας, όσον η στήριξη της νομιμότητος. Ορθότερο θα ήτο αν έλεγα ότι πρωταρχικό συμφέρον όλων είναι η υπεράσπιση της νομιμότητος.{…}

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Να βρείτε τους τρόπους και τα μέσα πειθούς του κειμένου

2. Να εντοπίσετε τα χαρακτηριστικά του πολιτικού λόγου

3. Να αναγνωριστεί το είδος της σύνταξης της παρακάτω περιόδου και να μετατραπεί στην αντίθετη : Η Ελλάς έχει προτείνει προς κάθε κατεύθυνση και βεβαίως προς την Τουρκία την διαδικασία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, η οποία έχει τις εγγυήσεις αλλά και την δεσμευτικότητα των αποφάσεων του Δικαστηρίου αυτού και επικουρείται η πρόταση αυτή από την διεθνή κοινότητα.

4. Να βρείτε τα δομικά στοιχεία της τρίτης παραγράφου.

5. Να βρείτε με ποιες λέξεις του κειμένου έχουν ετυμολογική συγγένεια οι παρακάτω λέξεις: κλήση, βεληνεκές, αίτημα, οπλοστάσιο, οισοφάγος

Προτεινόμενο θέμα στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα & Γραμματεία (Διδαγμένο-Αδίδακτο)

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ

Πλάτωνος, Πρωταγόρας ΕΝΟΤΗΤΑ 6^η (324a-c)

Από το κείμενο που σας δίδεται να μεταφράσετε το τμήμα: «ἔν­θα δὴ πᾶς πα­ντὶ … γοῦν ἕ­νε­κα κο­λά­ζει». (Μονάδες 10)

Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.      Να αναλύσετε το περιεχόμενο των όρων «ἀλογίστως» και «με­τὰ λόγου». (Μονάδες 15)

2.      Πώς η επιβολή της ποινής συνδέεται με το διδακτόν της αρετής; Να αναλύσετε και να αξιολογήσετε τη σχετική επιχειρηματολογία του Πρωταγόρα. (Μονάδες 15)

3.      Ποια μέθοδο χρησιμοποιεί ο Σωκράτης στις φιλοσοφικές του αναλύσεις και πώς αξιολογεί τη «διάλεξη» του Πρωταγόρα; (Μονάδες 10)

4.      Να γράψετε μία λέξη του πρωτότυπου κειμένου ετυμολογικά συγγενή για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: κτήμα, δύναμη, καθηγητής, κόλαση, πράξη, θέση, νους, σύμβουλος, απόδειξη, φανερός. (Μονάδες 10)

Γ. ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΔΙΔΑΚΤΟ

Ξενοφῶντος, Λακεδαιμονίων Πολιτεία 8, 1

Να μεταφράσετε το παρακάτω κείμενο (Μονάδες 20)

Ἀλλὰ γὰρ ὅτι μὲν ἐν Σπάρτῃ μάλιστα πείθονται ταῖς ἀρχαῖς τε καὶ τοῖς νόμοις, ἴσμεν ἅπαντες. ἐγὼ μέντοι οὐδ' ἐγχειρῆσαι οἶμαι πρότερον τὸν Λυκοῦργον ταύτην τὴν εὐταξίαν καθιστάναι πρὶν ὁμογνώμονας ἐποιήσατο τοὺς κρατίστους τῶν ἐν τῇ πόλει. τεκμαίρομαι δὲ ταῦτα, ὅτι ἐν μὲν ταῖς ἄλλαις πόλεσιν οἱ δυνατώτεροι οὐδὲ βούλονται δοκεῖν τὰς ἀρχὰς φοβεῖσθαι, ἀλλὰ νομίζουσι τοῦτο ἀνελεύθερον εἶναι· ἐν δὲ τῇ Σπάρτῃ οἱ κράτιστοι καὶ ὑπέρχονται μάλιστα τὰς ἀρχὰς καὶ τῷ ταπεινοὶ εἶναι μεγαλύνονται καὶ τῷ ὅταν καλῶνται τρέχοντες ἀλλὰ μὴ βαδίζοντες ὑπακούειν, νομίζοντες, ἢν αὐτοὶ κατάρχωσι τοῦ σφόδρα πείθεσθαι, ἕψεσθαι καὶ τοὺς ἄλλους· ὅπερ καὶ γεγένηται.

Δ. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.      α. πείθονται, νομίζουσι: να αντικαταστήσετε χρονικά τους τύπους. (Μονάδες 3)

β. καθιστάναι, ἴσμεν: να γράψετε το β´ πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα σε όλες τις εγκλίσεις στη φωνή που βρίσκονται. (Μονάδες 4)

γ. δυνατώτεροι, κράτιστοι, μάλιστα: να γράψετε τους άλλους βαθμούς των τύπων. (Μονάδες 3)

2.      α. Να χαρακτηρίσετε τους υποθετικούς λόγους (φανερούς και κρυφούς). (Μονάδες 4)

β. «τεκμαίρομαι δὲ ταῦτα…ἀνελεύθερον εἶναι»: να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις της ημιπεριόδου και να κάνετε πλήρη συντακτική αναγνώριση των δευτερευουσών προτάσεων.

(Μονάδες 6)

Σενάριο στη Νεοελληνική Λογοτεχνία Α΄ Λυκείου με Τ.Π.Ε.

  Το διδακτικό σενάριο που ακολουθεί αποτελεί μια πρόταση  για τη διδασκαλία της ενότητας "Τα φύλα στη Λογοτεχνία". Εφαρμόστηκε στην Α΄Λυκείου και είναι μετάπλαση ενός παλαιότερου σεναρίου, που έχει αναρτηθεί στο ιστολόγιο( βλ. ετικέτα "Τα φύλα στη Λογοτεχνία"), προσαρμοσμένο στις νέες τεχνολογίες. Απαραίτητες προϋποθέσεις για την εφαρμογή του είναι η διάθεση του σχολικού εργαστηρίου  στους φιλολόγους, η σωστή λειτουργία των υπολογιστών και η απρόσκοπτη σύνδεση στο διαδίκτυο, προϋποθέσεις που σήμερα δεν είναι αυτονόητες...

σεναριο στη νεοελληνικη λογοτεχνια1 from Eleni Papadopoulou

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2017 (ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΛΥΚΕΙΑ)

Yp.ap .yli .panel_.2017-1 (1) from Eleni Papadopoulou

Μαθηματικά και Ιστορία : Ένα διαθεματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ- ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

  Με την έναρξη της σχολικής χρονιάς ξεκινάει και ο σχεδιασμός των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και των επιμορφωτικών περιηγήσεων και περιπάτων. Έχοντας ολοκληρώσει τέτοιες δράσεις στο περασμένο σχολικό έτος, θα ήθελα να καταθέσω την προσωπική μου άποψη και να σάς προτείνω ένα διαθεματικό εκπαιδευτικό μουσειακό πρόγραμμα που υλοποιείται στο Βυζαντινό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Το πρόγραμμα στοχεύει στην κατανόηση της έννοιας του χρόνου, τόσο από τη μαθηματική του διάσταση όσο και από την ιστορική. Απευθύνεται, κυρίως, σε μαθητές Γυμνασίου και των δύο τάξεων του Λυκείου και οι ιστορικές περίοδοι που καλύπτονται είναι η Ύστερη Αρχαιότητα και η Βυζαντινή εποχή. Η σύζευξη μαθηματικών και ιστοριογνωσίας καθώς και η διαδικασία της έρευνας στις αίθουσες του μουσείου, στην οποία εμπλέκονται οι μαθητές, συνιστούν ευχάριστους τρόπους κατάκτησης της γνώσης. Μάλιστα, η συνεργασία και οι στρατηγικές που αναπτύσσουν οι μαθητές καθιστούν ακόμη πιο ελκυστική την παρακολούθηση των υποδείξεων των φύλλων εργασίας και πιο διασκεδαστική την περιήγησή τους στο μουσείο!

  Στην εκπόνηση του παραπάνω εκπαιδευτικού προγράμματος καταλυτικό ρόλο είχε η συνάδελφος κ. Μαρία Βάρφη, μαθηματικός και Δρ Μετερεωλογίας, και συνδημιουργός της φιλοσοφίας και της πρακτικής του προγράμματος του Βυζαντινού Μουσείου Θεσσαλονίκης. Περισσότερες λεπτομέρειες για το πρόγραμμα μπορείτε να αντλήσετε από τις οδηγίες προς τους εκπαιδευτικούς που ακολουθούν:

Odigies ekpaideftikouβ from Eleni Papadopoulou

Ψηφιακή εκπαίδευση

ΚΕΙΜΕΝΟ

Το μέλλον αγγίζει την εκπαίδευση – δεν βλέπουμε…

  Ο μοχλός για την ανάπτυξη της καινοτομίας, για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου της ανθρωπότητας, για το κλείσιμο της ψαλίδας σε μεγάλες ανισότητες είναι η Παιδεία. Το οικονομικό θαύμα των τίγρεων της Ασίας και η δραστική μείωση των ανισοτήτων σε εκείνες τις κοινωνίες δεν θα είχαν επιτευχθεί αν δεν είχε προηγηθεί μια μεγάλη επανάσταση στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στη 10ετία του 1970. Όπως δεν θα είχε εκτοξευτεί η φινλανδική οικονομία, αν δεν είχε προηγηθεί η βαθιά μεταρρύθμιση στο εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας.[…]


  Τα επόμενα χρόνια, η ψηφιακή τεχνολογία που αναπτύχθηκε τις δύο τελευταίες 10ετίες θεωρείται βέβαιο ότι θα επιφέρει δραματικές ανατροπές στον τρόπο που παρέχεται η εκπαίδευση. Τα καλά νέα είναι ότι συγκριτικά με άλλους τομείς (όπως media, λιανεμπόριο, τράπεζες, μεταποίηση κλπ.) η εκπαίδευση έχει μείνει τρομακτικά πίσω όσον αφορά τη χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας –γράφουν οι Erik Brynjolfsson- Andrew McFee («The Second Machine Age», 2014). Κι είναι καλά αυτά τα νέα, διότι δείχνουν ότι εύκολα μπορεί να υπάρξουν μεγάλα οφέλη για την εκπαίδευση, αρκεί να φτάσει στο τεχνολογικό επίπεδο που ήδη έχουν φτάσει οι άλλοι τομείς.

  Μέσα στην επόμενη 10ετία, η καινοτομία στην εκπαίδευση μπορεί να φέρει την τεράστια διαφορά. Κεντρικό σημείο αναφοράς, η ιδέα των μαζικών online ανοικτών μαθημάτων, που επιτρέπει στους μετέχοντες να έχουν δικό τους ρυθμό, ελαστικό ωράριο ανάλογα με τις ανάγκες τους και να δίνουν κανονικές εξετάσεις αξιολόγησης της επίδοσής τους. Πλέον γνωστό υπόδειγμα, η Khan Academy, που ξεκίνησε ως δωρεάν online βοήθεια για παιδιά του δημοτικού και έφτασε να προσφέρει επιμόρφωση πανεπιστημιακού επιπέδου σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους από όλο τον κόσμο, μαζί -για παράδειγμα- με τους φοιτητές του Stanford (2011).

  Αλλά δύο είναι από τις πιο πρακτικές συνέπειες της ψηφιακής επανάστασης στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, γύρω από τις οποίες ήδη εξελίσσονται προσπάθειες και πολιτικές. Πρώτο, ότι ο κάθε μαθητής μπορεί να απολαμβάνει τις βέλτιστες παραδόσεις, από τους καλύτερους δασκάλους, με το καλύτερο και δοκιμασμένο εποπτικό υλικό. Ολες οι παραδόσεις μπορούν να μεταδίδονται διαδικτυακά ή να είναι φορτωμένες ως προγράμματα στον σκληρό δίσκο ενός φορητού υπολογιστή. Οπως μπορείς να παρακολουθήσεις και να απολαύσεις μια μοναδική ερμηνεία ενός έργου κλασικής ή ροκ μουσικής, έτσι μπορείς να παρακολουθήσεις την πιο διεξοδική και κατανοητή παρουσίαση ενός μαθηματικού θεωρήματος ή την πιο εμπνευσμένη εισαγωγή στην Αναγέννηση - να οργανωθούν συστήματα παραδόσεων με πολλά   ISO. Δεύτερο, το προηγούμενο επιτρέπει την ανατροπή της γνωστής έως σήμερα διδακτικής διαδικασίας: Ο μαθητής θα παρακολουθεί την παράδοση από τον φορητό υπολογιστή στο σπίτι του, ενώ θα κάνει όλη την εργασία για την αφομοίωση και εμπέδωση της ύλης, τις ασκήσεις, στην αίθουσα του σχολείου […]

  Αυτό που συζητείται στον άλλο κόσμο, είτε για να αναστρέψουν την καθοδική πορεία πρωτοβάθμιας-δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (στις ΗΠΑ...) είτε για να βελτιώσουν ένα ήδη αποδοτικό σύστημα (Σκανδιναβία...), είναι η αναδιοργάνωση της εκπαίδευσης (α) στη βάση της ψηφιακής τεχνολογίας και (β) αναβάθμισης δασκάλου και διδασκαλίας, με νέες συμφωνίες που θα προσελκύουν επαρκώς καταρτισμένους δασκάλους, για περισσότερες ώρες διδασκαλίας καθημερινά, περισσότερες ημέρες διδασκαλίας και μεγαλύτερο διδακτικό έτος, και διαδικασίες αξιολόγησης χωρίς δικαιολογίες (no excuses philosophy) για τους δασκάλους αλλά και τους μαθητές.[…].
Κ. Καλλίτσης
Διασκευασμένο άρθρο από την ηλεκτρονική έκδοση της Καθημερινής

ΘΕΜΑΤΑ

 Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το παραπάνω κείμενο σε 100-120 λέξεις

Β1. Να εντοπίσετε δύο τρόπους και δύο μέσα πειθούς στο κείμενο

Β2. Με ποιους τρόπους αναπτύσσεται η τέταρτη παράγραφος του κειμένου;

Β3. Να δώσετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις λέξεις: ανάπτυξη, ανατροπές, ελαστικό, φορτωμένες, αφομοίωση

Β4. Να βρείτε τα δομικά στοιχεία της πρώτης παραγράφου

Γ.  Σε ένα μαθητικό συνέδριο για την εκπαίδευση στον 21ο αιώνα, συμμετέχεις ως εκπρόσωπος του μαθητικού συμβουλίου του σχολείου σου και παρουσιάζεις με τη μορφή της γραπτής εισήγησης τα καίρια προβλήματα της εκπαίδευσης σήμερα, και ιδιαιτέρως της ψηφιακής εκπαίδευσης, και προτείνεις στρατηγικές για την υπέρβασή τους. (500-600 λέξεις)

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ, ο κλασσικός φιλόλογος (1929-2016)

Με το άκουσμα του θανάτου του μεγάλου κλασσικού φιλολόγου και δασκάλου μου στα πρώτα χρόνια των σπουδών μου, θυμήθηκα μια από τις πολλές ρήσεις του: "Προτιμώ τα ποιήματα από τους ποιητές.". Ας είναι ευτυχισμένος στα Ηλύσια Πεδία, συντροφιά με τον Συκουτρή και τον Κακριδή, μια χορεία Φιλολόγων!

Ο Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη (1929). Γυμνασιακές σπουδές στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Προπτυχιακές σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου. Μεταπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμια της πρώην Δυτικής Γερμανίας με υποτροφία της Humboldt-Stiftung. Διδάκτωρ και εντεταλμένος υφηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης έως το 1967. Απολύεται, συλλαμβάνεται και βασανίζεται από τη στρατιωτική χούντα. Επανέρχεται και παραμένει καθηγητής της ίδιας Σχολής από το 1975 έως το 1996. Επισκέπτης καθηγητής σε πανεπιστήμια της Γερμανίας, Αυστρίας και Κύπρου και των ΗΠΑ. Από το 1994 έως το 2001 πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη. Εφεξής συντονιστής του προγράμματος "Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση", που εκπονείται στο πλαίσιο του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας. Έγραψε βιβλία, μονογραφίες, και άρθρα για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ηρόδοτο, τον Αλκαίο, τη Σαπφώ, που, ενμέρει ή εν όλω, και μετέφρασε. Προέχει η συντελεσμένη μετάφραση της "Οδύσσειας". Συγχρόνως μελέτησε και δημοσίευσε δοκίμια για μείζονες νεοέλληνες ποιητές και πεζογράφους, επιμένοντας σε εκπροσώπους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς.

πηγή: biblionet


Δημήτρης Μαρωνίτης

Από την ιδεοληψία στην ιστορία

Της Αννας Γριμανη

H ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;

Η λέξη «ελληνικότητα» είναι, κατά τη γνώμη μου, γλωσσικά δύσκαμπτη, σημασιολογικά ασαφής και ιδεολογικά επιβαρυμένη. Αντ' αυτής προτιμώ τον όρο «ρωμιοσύνη», τόσο για το ιστορικό του απόθεμα όσο και για το συνειδησιακό του βάθος. Τον καθιέρωσαν εξάλλου στα νεοελληνικά μας γράμματα δύο μείζονες ποιητές: ο Γιώργος Σεφέρης και ο Γιάννης Ρίτσος. Ο Σεφέρης μιλώντας για το ψηφιδωτό και τον καημό της ρωμιοσύνης· ο Ρίτσος ομολογώντας: τη ρωμιοσύνη μην την κλαις.

Tι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα;

Το μονόχωρο, νοικιασμένο σπίτι στη Δήλου 4 (συνοικισμός Ευαγγελιστρίας, Θεσσαλονίκη), όπου πέρασα δύσκολα παιδικά χρόνια (γερμανική κατοχή, κατοχική πείνα), διαβάζοντας τα πρώτα βιβλία, καθισμένος σ' ένα παλιό μπαούλο, ακουμπώντας στον υγρό τοίχο του ενός δωματίου.

Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα.

Δεν συμμερίζομαι την ιδεολογία περί ελληνικής υπεροχής, ούτε διαχρονικά (με αναφορές στην ελληνική αρχαιότητα) ούτε συγχρονικά (έναντι των βαλκανικών γειτόνων και των Ευρωπαίων εταίρων). Ενδιαφέρει, κατά τη γνώμη μου, περισσότερο το πραγματικό «έχειν» μας (που φαίνεται να διατηρεί ακόμη έναν ανθεκτικό πυρήνα) από το φανταστικό «υπερέχειν» μας (που καιρός είναι να το προσγειώσουμε, αφαιρώντας του την παραπλανητική πρόθεση «υπέρ»).

Aυτό που με χαλάει.

Αλλοτε και αλλού η υπεροψία και η μέθη των ισχυρών, άλλοτε και αλλού η παθητική μιζέρια των αδυνάτων. Στη μια περίπτωση έχουμε προκλητικό περίσσευμα, στην άλλη θλιβερό έλλειμμα. Το ζητούμενο είναι αν προβλέπεται και επιχειρείται κάποια εξισορρόπηση περισσεύματος και ελλείμματος με γνώμονα την αρχή της έμπρακτης κοινωνικής δικαιοσύνης. Οπου λανθάνουν κάποια γενναία παραδείγματα, τα οποία όμως τείνουν να ξεχαστούν.

Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;

Ούτε το ένα ούτε το άλλο. Γιατί το ένα εκτρέφει συχνά το ρατσισμό, το άλλο τον εύκολο συμβιβασμό. Στην πραγματικότητα, εξάλλου, πρόκειται για πλαστό μεν, εκμεταλλεύσιμο δε, δίλημμα. Ετσι, το προσόν σερβίρεται συνήθως ως παρηγοριά για τις ελλείψεις μας· το μειονέκτημα ως εύκολος έλεγχος της κακοδαιμονίας μας.

Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή παραμένει προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;

Αυτοφυής, αυτόνομος και αυτόφωτος πολιτισμός δεν υπάρχει - ευτυχώς. Ενδέχεται όμως (και αυτό συμβαίνει συχνά στον τόπο μας) ο πολιτισμός μιας χώρας, επειδή είναι προβληματικός στο παρόν, να επικαλείται το ίνδαλμα ενός υψηλού πολιτισμικού παρελθόντος Ετσι όμως υπονομεύεται και νοθεύεται η νεοελληνική μας αυτογνωσία, που τη μια φουσκώνει από έπαρση, την άλλη ξεφουσκώνει από μιζέρια και οκνηρία.

Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο κόσμο;

Προφανώς με αυτήν που πράγματι έχει και όχι με αυτήν που φαντάζεται πως έχει. Εξάλλου, η ταυτότητα είναι συντελεστής ανθρωπολογικός και ιστορικός, όχι θεολογικός και μεταφυσικός. Στην πραγματικότητα, η όποια εθνική ταυτότητα είναι μείγμα του δικού και του ξένου. Το οποίο στις ευτυχέστερες περιπτώσεις καταλήγει σε χημική ένωση. Δεν θα 'λεγα ότι η νεοελληνική μας ταυτότητα διαθέτει αυτό το προσόν: το δικό και το ξένο σε εμάς συνήθως διακρίνονται έντονα, όταν δεν συγκρούονται με εμπάθεια· σπανίως συμφιλιώνονται και σμίγουν.

Το ελληνικό μου «γιατί» και ένα «πρέπει» που πέταξα.

Η αναγνώριση του «γιατί» είναι δύσκολη υπόθεση σε κάθε περίπτωση: προϋποθέτει όρεξη έρευνας και διάθεση αιτιακής (που σημαίνει επιστημονικής) γνώσης. Το «πρέπει», όταν μάλιστα αποσυνδέεται από το «γιατί» και το «προς τι», ανήκει περισσότερο στη σφαίρα της ηθικής και της ηθικολογίας και τελικώς ευνοεί την αυταρχική και διατακτική συμπεριφορά, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό μας βίο.

Ο Ελληνας ποιητής μου.

Προτιμώ τα ποιήματα από τους ποιητές.

Δεδομένου μάλιστα ότι καλά ποιήματα δεν γράφουν μόνο οι καλοί ή οι διάσημοι ποιητές. Τούτο σημαίνει ότι με ενδιαφέρει περισσότερο η Ιλιάδα, που μεταφράζω τον τελευταίο καιρό, από τον Ομηρο, για να μείνω σε ένα μόνο θεμελιακό παράδειγμα. Το οποίο, πλην των άλλων, είναι έπος με ανοιχτό ορίζοντα και μετέωρο τέλος· προκαλώντας από μόνο του τη μετάφρασή του, προκειμένου να επιβιώσει, γεφυρώνοντας το παρελθόν με τον παρόν.

Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη - ορίστε την.

Προτιμώ να κινούμαι «Στην οδόν των Φιλελλήνων», που τη χάραξε εύστοχα και οριστικά στο ομότιτλο ποίημά του ο Ανδρέας Εμπειρίκος. Πρόκειται για αποκαλυπτικό δρόμο, που προχωρεί ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, στον ύμνο της ζωής και στην κατάφαση του θανάτου. Προπαντός δεν υποχωρεί, από δειλία και φόβο, περπατώντας με αξιοπρέπεια πάνω στον παγκόσμιο χάρτη.

Μια αγκαλιά βιβλία για το καλοκαίρι!

Καλό καλοκαίρι και Καλή ανάγνωση κάτω από τον ήλιο ή τη σκιά του ελληνικού καλοκαιριού!

Το ποίημα της Ροδάνθης

 Η Ροδάνθη Λάκκα, μαθήτρια του 1ου ΓΕΛ. Σταυρούπολης, πολιτογραφήθηκε στην "πόλη" της ποιητικής Τέχνης εδώ κι αρκετό καιρό, γράφοντας ποιήματα ιδιαίτερης τεχνοτροπίας κι έμπνευσης. Ένα από τα πολλά ποιήματά της είναι κι αυτό που πρόσφατα πήρε το πρώτο βραβείο στον 8ο μαθητικό διαγωνισμό ποίησης και διηγήματος που διοργάνωσε ο Μορφωτικός Όμιλος Πετρούπολης  υπό την αιγίδα της Unesco.

Φοβάμαι…

Φοβάμαι τους ανθρώπους που είναι μόνοι

Και το βλέμμα τους είναι άδειο, κενό

Γιατί η ψυχή τους ουρλιάζει για βοήθεια

Και τα ουρλιαχτά αυτά γκρεμίζονται σε τείχη θεόρατα.

Φοβάμαι τους ανθρώπους που υπομένουν τα πάντα

Γιατί αφήνουν τους άλλους να τους πατάνε

Μα έρχεται μια μέρα που αγανακτούν και ο ίσκιος σου τους τρέμει.

Φοβάμαι τους ανθρώπους που είναι «φυσιολογικοί»

Γιατί έχουν «απόψεις» και σε κρίνουν δίχως να ξέρουν

Μ’ αρέσουν οι παράξενοι άνθρωποι

Γιατί φωτίζουν τον ουρανό που σκοτείνιασαν εκείνοι.

Φοβάμαι τους μικροπρεπείς ανθρώπους

Γιατί καταστρέφουν τα όνειρά σου

Επειδή δεν είχαν τη δύναμη να πραγματοποιήσουν τα δικά τους

Και φοβήθηκαν να μην βρεθείς ένα βήμα εμπρός τους.

Φοβάμαι, φοβάμαι πολλούς ανθρώπους!

Γιατί τα φαντάσματα που έβλεπα στον ύπνο μου

Ήταν αυτοί και ζούσαν δίπλα μου.

Ροδάνθη Λάκκα

https://encrypted-tbn0.gstatic.com/images?

ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΟΡΙΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016

http://www.pe03.gr/soft/moria-2016/moria-2016.htm

http://www.pe03.gr/soft/moria-2016/moria-2016.htm

ΘΕΜΑΤΑ & ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016 (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

Αν λάβουμε υπόψη μας την περιορισμένη ύλη του μαθήματος, τα σημερινά θέματα απαιτούν από τους υποψηφίους την πολύ καλή γνώση της γραμματικής και την άριστη γνώση του συντακτικού. Ωστόσο, η συγκεκριμένη εξέταση δεν πιστοποιεί τη γνώση της λατινικής γλώσσας! Σκόπιμο είναι να γίνει μια αναθεώρηση στη διδακτική του μαθήματος εκτός κι αν υπάρχει πρόθεση να "οβελιστούν" και τα Λατινικά όπως διαφαίνεται ότι δρομολογείται και με τα Αρχαία Ελληνικά από τη Δευτεροβάθμια Εκπάιδευση.

ΛΑΤΙΝΙΚΑ 2016 from Eleni Papadopoulou

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ

ΓΙβ ficus praecox allata est a Catone ex Carthagine...

Γ1γ στάση σε τόπο: in curia, κίνηση από τόπο: de, ex, ab curia

Γ1δ  1. ne ad haec verba Augustus risit(ne)?

         2. num ad haec verba Augustus risit?

         3. nonne ad haec verba Augustus risit?
         4. Ad haec verba Augustus risit?

Γ2α  quae erat praecox

         quae praetenta erant

Γ2γ postquam exclusus est

        cum exterritus esset

        cum Caesar audivisse salutationem

ερανίστρια: ΛΑΤΙΝΙΚΑ SOS!

ερανίστρια: ΛΑΤΙΝΙΚΑ SOS!: λατινικα γ΄λυκειου from Eleni Papadopoulou

Θέματα & Απαντήσεις Αρχαίων Ελληνικών Πανελλαδικών Εξετάσεων 2016

Για το Διδαγμένο κείμενο είναι όλα γνωστά και αναλυμένα με επάρκεια. Το Αδίδακτο κείμενο διαθέτει νοηματική αυτοτέλεια και οι παρατηρήσεις του διατρέχουν το μεγαλύτερο δυνατό μέρος της γραμματικής και του συντακτικού. Ίσως, θα ήταν καλό να δοθούν οι ερμηνείες των λέξεων που αναφέρονται στις οχιές και στις αράχνες, καθώς οι συγκεκριμένες λέξεις ανήκουν σε ειδικό λεξιλόγιο και δεν απαντώνται συχνά στα κείμενα προς εξάσκηση. Πολύ καλή επιλογή!

Arxaia2016 from Eleni Papadopoulou


ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΔΙΔΑΚΤΟΥ

― Έχω τη γνώμη, είπα, ότι το στοιχείο που αναφέρεις ως ένδειξη ότι η τέχνη να γράφεις λόγους δεν είναι εκείνη που θα έκανε ευτυχισμένο όποιον θα την κάτεχε, είναι βάσιμο. Μόλο που εγώ νόμιζα πως κάπου εδώ θα εντοπιζόταν η επιστήμη που τόσην ώρα ψάχνουμε να βρούμε. Γιατί πραγματικά οι άνθρωποι αυτοί, που γράφουν τους λόγους, μου δίνουν, Κλεινία, την εντύπωση, όταν τους έχω δίπλα μου, πως είναι κάτι παραπάνω από σοφοί, κι η τέχνη τους θεϊκή και μεγάλη. Κι αυτό δεν είναι διόλου παράδοξο: αποτελεί, βλέπεις, τμήμα της τέχνης των μάγων, ελάχιστα κατώτερη από εκείνη. Γιατί η μια, η τέχνη των μάγων, γοητεύει φίδια, αράχνες, σκορπιούς και άλλα ζώα καθώς και αρρώστιες, ενώ αυτή γοητεύει και πείθει δικαστές, μέλη της εκκλησίας του δήμου και άλλα πλήθη·

Ν. Μ. Σκουτερόπουλος

Γ3α
1. δοτική του κρίνοντος προσώπου από το δοκεις
2. κατηγορούμενο στο τις μέσω του ειη
3. αντικείμενο στο ζητουμεν
4. γενική συγκριτική από το υποδεεστέρα
5. κατηγορηματική μετοχή από το τυγχάνει
Γ3β
κτησάμενος: υποθετική μετοχή (λανθάνων υποθετικός λόγος) με την απόδοση αν ειη δημιουργεί το είδος της απλής σκέψης του λέγοντος. Υπόθεση: ει κτήσαιτο.

(ζητώ κατανόηση για την απουσία πνευμάτων και περισπωμένης αλλά το blog δε διαθέτει αυτή τη δυνατότητα).

Ενδεικτικές Απαντήσεις Κ.Ε.Ε. Νεοελληνικής Γλώσσας Πανελλαδικών Εξετάσεων 2016

Αθλητισμός και "ντόπινγκ":Προτεινόμενο Θέμα Νεοελληνικής Γλώσσας Πανελλαδικών Εξετάσεων

Για μια τελευταία άσκηση στη Νεοελληνική Γλώσσα των Πανελλαδικών Εξετάσεων.

Καλή δύναμη!

http://www.news.gr/athlhtika/alla-athlhmata/article/190241/germania-sth-fylakh-osoi-pianontai-ntoparismenoi.html

ΚΕΙΜΕΝΟ
 Ο αθλητισμός είναι μια από τις δημοφιλέστερες ενασχολήσεις του ανθρώπου που του δίνουν την ευκαιρία να αναμετρηθεί με άλλους ανθρώπους και να βιώσει το αίσθημα της νίκης. Η προσπάθεια βελτίωσης της αθλητικής απόδοσης έχει οδηγήσει στη χρήση αθέμιτων μέσων με μοναδικό στόχο τη νίκη. Αυτό βέβαια δεν είναι χαρακτηριστικό της σύγχρονης μόνο εποχής.

 Η χρήση διεγερτικών παυσίπονων και άλλων φαρμάκων χρονολογείται από την αρχαία εποχή, όπως προκύπτει από αναφορές στην Αίγυπτο και τη Ρώμη. Στη νεότερη εποχή, ένα εκχύλισμα καρπών του φυτού κόλα με οινόπνευμα ήταν η βάση ενός διεγερτικού ποτού από τη Νότια Αφρική που ονομάστηκε ντοπ και από εκεί προέκυψε αργότερα και η λέξη ντόπινγκ (doping).

 Το ζήτημα όμως του ντόπινγκ έχει δύο πλευρές, όπως πολλά θέματα στην ανθρώπινη κοινωνία.

Οι υποστηρικτές της χρήσης του ντόπινγκ αντιμετωπίζουν τη συμμετοχή σε μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις, στις οποίες και επικρατεί το ντόπινγκ, αποκλειστικά ως ένα επάγγελμα. Επομένως, βρίσκουν λογικό ένας επαγγελματίας να κάνει ό,τι είναι δυνατό προκειμένου να βελτιώσει την απόδοσή του και να γίνει ο καλύτερος στον επαγγελματικό του χώρο. Με αυτό το σκεπτικό, βρίσκουν θετική τη χρήση ντόπινγκ και την υπερασπίζονται προς το όφελος του ανθρώπου, και άρα και του αθλητή. Γιατί για παράδειγμα να καταδικάζεται η βελτίωση (με τη χρήση της πιο σύγχρονης και αποτελεσματικής τεχνολογίας όπως είναι το γονιδιακό ντόπινγκ) ενός χαρακτηριστικού της φυσικής κατάστασης, όπως είναι για παράδειγμα η αντοχή, σε έναν αθλητή μεγάλων αποστάσεων και να θεωρείται θεμιτή η βελτίωση της εξωτερικής εμφάνισης ατόμων που το επάγγελμά τους έχει να κάνει με την προβολή της εικόνας τους στο κοινό, όπως είναι για παράδειγμα τα μοντέλα, οι ηθοποιοί ή οι παρουσιαστές; Και στις δύο περιπτώσεις δεν παραποιείται η εκ γενετής κατάσταση του ατόμου; Και στις δύο περιπτώσεις δεν γίνεται προσπάθεια απόκτησης πλεονεκτικής θέσης σε σχέση με τους αντιπάλους με στόχο την επαγγελματική καταξίωση και πρωτιά;

 Επιπρόσθετα, οι υποστηρικτές της χρήσης του ντόπινγκ θεωρούν ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να επιλέγει την πορεία του στη ζωή και μέχρι ποιο σημείο θα ρισκάρει προσωπικά αγαθά, προκειμένου να πραγματοποιήσει τα όνειρά του, ως απάντηση στις ανησυχίες για τις επιβλαβείς επιδράσεις του ντόπινγκ στην υγεία των αθλητών.

 Επιπλέον, στους υποστηρικτές της χρήσης του ντόπινγκ, όπως και της χρήσης και άλλων θεμιτών και αθέμιτων μέσων, με στόχο την πρωτιά, σημαντικό ρόλο παίζουν το χρήμα και η δόξα. Τα χρηματικά έπαθλα που οι σύγχρονες κοινωνίες δίνουν στους νικητές των μεγάλων αθλητικών διοργανώσεων είναι τόσο μεγάλα που εξασφαλίζεται όχι μόνο ολόκληρη η ζωή των πρωταθλητών, αλλά και της οικογένειάς τους, ακόμη και των προπονητών τους. Ετσι, το κίνητρο για τη νίκη είναι πολύ μεγάλο. Το χρηματικό έπαθλο ενισχύεται και από την αναγνώριση που εισπράττουν οι πρωταθλητές από το κοινωνικό σύνολο. Η έπαρση της δόξας και του φανατισμού των οπαδών ενισχύει ακόμη περισσότερο τον μοναδικό στόχο της νίκης.

 Στην άλλη όχθη βρίσκονται οι υποστηρικτές της απαγόρευσης της χρήσης ντόπινγκ με στόχο την αύξηση της αθλητικής απόδοσης.

 Οι κανόνες των αθλημάτων βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση με την τακτική αυτή των αθλητών, οι οποίοι εν γνώσει τους τις περισσότερες φορές παραβαίνουν τις «εναγώνιες» διατάξεις. Η χρήση του ντόπινγκ καταπατά την ηθική του αθλητισμού, αφού υπονομεύει την ευγενική άμιλλα και τη νίκη του καλύτερου. Ο αθλητικός συναγωνισμός χαρακτηρίζεται ως η καλύτερη και η πλέον άμεμπτη από ηθικής άποψης μορφή του ανθρώπινου συναγωνισμού, διότι οι κανόνες είναι ίδιοι για όλους τους αθλητές και έτσι ο καλύτερος έχει πάρα πολλές πιθανότητες να κερδίσει. Η χρήση όμως του ντόπινγκ θέτει σε αμφιβολία την παραπάνω άποψη, αφού οι αθλητές που κερδίζουν δεν είναι συνήθως οι καλύτεροι, αλλά αυτοί που έκαναν χρήση απαγορευμένων ουσιών και μεθόδων.

 Τελικά, μήπως πρέπει να αποφασίσουμε αν θέλουμε ο αθλητισμός να είναι ένα εμπόριο ικανοτήτων, όπου θα κυριαρχεί η εκμετάλλευση των αθλητών, η χρησιμοποίησή τους ακόμη και μέσω γενετικής τους τροποποίησης ή και χωρίς αυτήν, μέχρι την κερδοφόρα τους προσφορά, κι έπειτα η απόσυρσή τους, χωρίς να νοιάζεται κανείς για τις επιπτώσεις όλης αυτής της εκμετάλλευσης στην υγεία των αθλητών και τη ζωή τους γενικότερα; Ή μήπως όχι;

 Μήπως το βασικό, όμως, που πρέπει να αλλάξει είναι η αντίληψη για τον αθλητισμό και τον πρωταθλητισμό; Το ντόπινγκ είναι κοινωνικό φαινόμενο και όταν κυρίαρχο μοντέλο είναι η επιτυχία πάση θυσία, τότε η θυσία μπορεί να αφορά τον ίδιο τον αθλητή, την υγεία του και τη ζωή του. Είναι τελικά η κοινωνία και η πολιτεία που έχουν μεγάλες ευθύνες; Ισως η επιστροφή του ήθους και του σκοπού της άθλησης πρέπει να ξεκινήσει από την αναθεώρηση των κινήτρων, σκοπών και στόχων των διάφορων αθλητικών οργανισμών και σωματείων που έχουν τόσο πολύ εμπορευματοποιήσει την έννοια της άθλησης και τελικά την έχουν εκτροχιάσει από την αρχική της αγνή και ωφέλιμη ταυτότητα του «ευ αγωνίζεσθαι». Δύσκολο ε;

Δημήτρης  Κουρέτας, Καθηγητής, αναπληρωτής πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Ανατολή Πετρίδου  Δρ Βιοχημείας της Ασκησης.

Επιμέλεια-έρευνα: Ελένη Παπαδοπούλου, φιλόλογος

ΘΕΜΑΤΑ

Α. Να αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο σε 100-120 λέξεις

Β. Να εξετάσετε τη συνοχή και τη συνεκτικότητα του κειμένου

Γ. Να βρείτε τα δομικά στοιχεία της έκτης παραγράφου

Δ. Σε ποιο κειμενικό είδος ανήκει το κείμενο . Να χαρακτηρίσετε το ύφος του

Ε. Να βρείτε τις συνώνυμες των υπογραμμισμένων λέξεων

ΣΤ. Να μεταγραφεί το απόσπασμα με διαφορετική σύνταξη (Παθητική-Ενεργητική ή το αντίστροφο)

Ζ. Ποιος είναι ο λειτουργικός ρόλος της τρίτης και έβδομης παραγράφου του κειμένου;