KEIMENO
Κρίση Οικονομική ή Κρίση Αξιών;
«Οι καλοί άνθρωποι δεν χρειάζονται τους νόμους για να τους θυμίζουν ότι πρέπει να δρουν υπεύθυνα, ούτε και οι κακοί επειδή βρίσκουν πάντα έναν τρόπο για να τους παρακάμψουν».
(Πλάτωνας)
Είναι άραγε η θεά Αθηνά ευχαριστημένη; Η πόλη της θεωρείται η πιο
αρχαία πρωτεύουσα της Ευρώπης και κάποτε ήταν το κέντρο των τεχνών, της παιδείας και της φιλοσοφίας. Ένας τόπος με πρωτιές παιδείας όπου ο Πλάτωνας ίδρυσε την περίφημη Ακαδημία του και ο Αριστοτέλης το Λύκειό του. Υπήρξε η γενέτειρα της δημοκρατίας. Η μυθολογία αναφέρει ότι ζητήθηκε από τους κατοίκους να διαλέξουν τον προστάτη της πόλης τους: εκείνη ή τον Ποσειδώνα. Ο Ποσειδώνας πονηρά τους προσέφερε το άλογο, σύμβολο της δύναμης και της εξουσίας. Η Αθηνά τούς προσέφερε την ελιά, σύμβολο της ειρήνης και της
ευημερίας. Απευθύνθηκε σε κάτι ανώτερο μέσα στην ελληνική ψυχή. Αφυπνίστηκε η ανώτερη συνειδητότητα και γεννήθηκε η δημοκρατία, οι θεοί επέτρεψαν στους κοινούς θνητούς να επιλέξουν, παρόλο που μια πλειοψηφία των ανθρώπων, οι γυναίκες, οι σκλάβοι και οι μη Αθηναίοι δεν είχαν αυτή την δυνατότητα. Ήταν όμως μια αρχή.
Η εξέλιξη της δημοκρατίας μέχρι την παρούσα χρονική στιγμή με έμφαση στην ισότητα, στα ανθρώπινα δικαιώματα, στην δικαιοσύνη, στην ελευθερία, και στην ακεραιότητα είναι αξιοσημείωτη. Ζούμε στην εποχή όπου καθημερινά δεχόμαστε και κυρίως από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, πολύ αρνητικά μηνύματα, όπως νέα βίας, εγκληματικότητας, επιθετικότητας και πολλά άλλα θέματα. Ποια είναι τα μηνύματα που δεχόμαστε όλοι; Ότι παντού ο κόσμος αντιμετωπίζει κρίση, η οποία εκδηλώνεται με πολλές και διαφορετικές μορφές. Έτσι σχεδόν όλοι μας αντιμετωπίζουμε προσωπικές εσωτερικές κρίσεις, εξαιτίας των οποίων νοιώθουμε θυμό, κούραση, άγχος, σύγχυση και άλλα. Αισθανόμαστε ότι οι πολιτικοί μάς εκμεταλλεύτηκαν και με το πρόσχημα του σωτήρα μάς αφαίμαξαν. Οι λέξεις που περιγράφουν την χώρα, δεν είναι πλέον «τάξη, ομορφιά, αλήθεια, αρμονία, δημιουργικότητα» αλλά οι λέξεις «οικονομικό πρόβλημα, αδυναμία πληρωμών, ανεξέλεγκτη χρεοκοπία».
Όμως, με λίγη διορατικότητα θα μπορούσε κάποιος να δει ότι το πρόβλημα τόσο στην Ελλάδα όσο και στις υπόλοιπες χώρες δεν είναι μόνο οικονομικό. Παγκόσμια, εθνικά και προσωπικά υπάρχει αδυναμία εφαρμογής των ανθρωπίνων αξιών στην πράξη. Υπάρχει κάποιος που δεν πιστεύει στη δικαιοσύνη, στο σεβασμό, στην ειρήνη, στην τάξη, στην ισότητα των δικαιωμάτων; Πού είναι λοιπόν το πρόβλημα; Υπάρχει μεγάλο χάσμα ανάμεσα στα πιστεύω και στην εφαρμογή τους δηλαδή αυτά που λέμε και αυτά που κάνουμε συχνά βρίσκονται σε δύο αντίθετα άκρα• θα έπρεπε να συμβαδίζουν, αλλά συχνά αυτό δεν ισχύει, επειδή στις σχέσεις κυριαρχεί πλέον η ιδιοτέλεια.
Η έκρηξη της κρίσης χτύπησε τον πλανήτη επηρεάζοντας τους πάντες και τα πάντα με τον ένα ή άλλο τρόπο. Πώς μπορούμε να βάλουμε πάλι τα πράγματα στη θέση τους; Μπορούμε; Πρέπει; Βεβαίως και δεν μπορούμε να τα αφήσουμε όλα στη μοίρα τους, ούτε όμως χρειάζεται να πανικοβαλλόμαστε ή να καταφεύγουμε στη βία. Οι Έλληνες είχαν ορισμένους διορατικούς προγόνους. Ο Σωκράτης προκάλεσε το ιερό κύρος του ιδεολογικού συστήματος των Αθηναίων. Αν και εξυμνήθηκε από μερικούς, οι πολλοί τον αποκήρυξαν. Η Αθηναϊκή Δικαιοσύνη τον καταδίκασε σε θάνατο. Πριν πεθάνει ο Σωκράτης είπε ότι «ένας βίος ανεξέταστος είναι βίος αβίωτος». Οι αξίες και οι αρετές αναπτύσσονται όταν οι άνθρωποι εξετάζουν με ειλικρίνεια, τα κίνητρα και τον σκοπό τους: «Γιατί κάνουμε αυτά που κάνουμε;». Οι κυβερνήσεις γιατί συνεχίζουν να δημιουργούν τόσους πολλούς νόμους; Συνήθως για να αποτρέψουν την πλήρη κατάρρευση. Όμως, η μακροπρόθεσμη επίλυση δεν επιτυγχάνεται μέσα από τη νομοθέτηση «γρήγορων λύσεων» που ως μόνο στόχο έχουν το «μπάλωμα» καταστάσεων. Χρειάζεται βαθύτερη επίγνωση της πραγματικότητας, πέρα από φιλοδοξίες και το κυνήγι για θέση και εξουσία. Αυτό που χρειάζεται είναι η εφαρμογή αρχών, όπως ο σεβασμός, η ελευθερία, η ισότητα, η αυτοεκτίμηση, η ανιδιοτελής προσφορά, η ταπεινότητα και η αυτοπεποίθηση. Κρίση υπάρχει γιατί πλέον οι αξίες απουσιάζουν και έτσι τα πράγματα δεν λειτουργούν. Όμως αυτή είναι η πλέον κατάλληλη εποχή, γιατί μας δίνονται πολύ καλές ευκαιρίες.
Η κρίση είναι η άλλη όψη της ευκαιρίας. Οι πραγματικές λύσεις βρίσκονται πέρα από τη θρησκεία, την πολιτική και τα οικονομικά• βρίσκονται στον εσωτερικό μας κόσμο και στη στάση του νου μας. Γνωρίζοντας τον εαυτό μας μπορούμε να τον κυβερνήσουμε, αλλιώς θα νιώθουμε το θύμα ενός μηχανοποιημένου συστήματος οργανισμών, που στερούνται αγάπης και ευσπλαχνίας και που συνεχώς επιδιώκουν την διόγκωσή τους. Χρειάζεται εσωτερική συνοχή και διαρκής αναζήτηση γνώσης. Ο διάλογος, η συζήτηση, η ενθάρρυνση νέων προοπτικών, ο στοχασμός και η σιωπή αποτελούν μεθόδους εκπαιδευτικής διαδικασίας για την καλλιέργεια της ανθρωπιάς στα ανθρώπινα όντα και την κοινωνία. Οι Αθηναίοι το έκαναν κάποτε αυτό• ίσως και να το κάνουμε πάλι ξανά. Σημάδι σοφίας είναι το να σκεφτεί κανείς πώς να φέρει γαλήνη και παρηγοριά στην κοινωνία. Καθώς οι απολιθωμένες καταστάσεις καταρρέουν απροειδοποίητα, βγαίνουν στο φως πολλές ευκαιρίες. Μπορούμε λοιπόν να χαρούμε κάθε στιγμή αυτής της ζωής, μέσα στην θετικότητα. Κάντε το αυτό και η καρδιά σας θα είναι πάντα ευτυχισμένη. Ας βρούμε την εσωτερική μας πυξίδα και έτσι τίποτα δεν θα μπορεί να μας κλονίσει.
Ειρήνη Σακελλαράκη, Πολιτικός Επιστήμων Σύμβουλος Επικοινωνίας
ΘΕΜΑΤΑ
Α. Να αποδώσετε σε νεοελληνικό λόγο την περίληψη του κειμένου σε 100-120 λέξεις.
Μονάδες 25
Β1. «Βεβαίως και δεν μπορούμε να τα αφήσουμε όλα στη μοίρα τους, ούτε όμως χρειάζεται να πανικοβαλλόμαστε». Να αναπτύξετε την παραπάνω θέση σε μια παράγραφο 90 - 100 λέξεων.
Μονάδες 12
Β2. Να αναγνωρίσετε το γραμματειακό είδος στο οποίο ανήκει το κείμενο και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας με αναφορά στη σχετική θεωρία.
Μονάδες 5
Β3. Ποια είναι τα μέσα πειθούς που χρησιμοποιούνται στην τέταρτη παράγραφο του κειμένου (‘’Η έκρηξη της κρίσης…ευκαιρίες’’);
Μονάδες 8
Β4. Να εξετάσετε τη συνοχή στη δεύτερη παράγραφο του κειμένου .
Μονάδες 5
Β5. Να δώσετε τα συνώνυμα των παρακάτω λέξεων: πλειοψηφία, διορατικότητα, πανικοβαλλόμαστε, μακροπρόθεσμη, φιλοδοξίες.
Μονάδες 5
Γ. Σε άρθρο σας που θα δημοσιευθεί στo ιστολόγιο του σχολείου σας, παρουσιάζετε τις κυριότερες αξίες που διέρχονται κρίση στην εποχή μας, αναζητώντας τα αίτια και σχολιάζοντας τα αποτελέσματα του φαινομένου. Στο τέλος, να προτείνετε στους νέους τρόπους για να αντιδράσουν. Το κείμενό σας να έχει έκταση 450 – 500 λέξεων.
Μονάδες 40
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου