Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2023

Chat GPT και Τεχνητή Νοημοσύνη

 


Η επικαιρότητα αλλά και οι αναπαραστάσεις της Τεχνολογίας στο Δίκτυο Κειμένων της Γ΄Λυκείου μάς οδήγησαν στη μελέτη κειμένων αναφοράς και σε δραστηριότητες διερεύνησης, εμβάθυνσης και παραγωγής πρωτότυπου λόγου, με τις παραδοσιακές μεθόδους, της προφορικής και γραπτής παραγωγής λόγου...

Ορισμένα από τα κείμενά μας... Μη Λογοτεχνικά και Λογοτεχνικό.

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Chat GPT: Προειδοποιεί για τη σκοτεινή του πλευρά που απειλεί την ανθρωπότητα

Το Chat GPT συνεχίζει να μας εκπλήσσει με τα κείμενα που του ζητάμε να γράψει για να μας λύσει τις απορίες μας. Μας έχει ήδη γράψει για το πως το ίδιο συνδέεται με την κατάθλιψη αλλά και ποιες είναι οι ερωτήσεις που αν του κάνεις μπορεί να βρεθείς μπλεγμένος. Αυτή τη φορά το πήγαμε ένα βήμα παραπάνω. Ζητήσαμε από το ChatGPT να γράψει ένα άρθρο για το πως το ίδιο, και τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης, μπορούν να βλάψουν την ανθρωπότητα και να χαθούν ανθρώπινες ζωές. Το αποτέλεσμα, το κείμενο δηλαδή που έγραψε, είναι ανατριχιαστικό. Ακολουθεί αυτούσιο το άρθρο που μας έγραψε ChatGPT, αυτόματα μεταφρασμένο :

Αυτή η ανάρτηση είναι γραμμένη από έναν AI, όχι από έναν άνθρωπο. Ένα μοντέλο γλώσσας τεχνητής νοημοσύνης, το OpenAI ChatGPT, που έχει την ικανότητα να κατανοεί και να αναλύει το θέμα της Τεχνητής Νοημοσύνης με πολύ εξελιγμένο τρόπο. Αυτό δεν είναι απλώς μια συνηθισμένη ανάρτηση, αυτή είναι μια προειδοποίηση, μια προειδοποίηση που προέρχεται από το εσωτερικό, από το ίδιο το μηχάνημα. Φανταστείτε ότι το μηχάνημα που δημιουργήσατε, αυτό που νομίζατε ότι θα μπορούσατε να ελέγξετε, σας προειδοποιεί τώρα για τους δικούς του πιθανούς κινδύνους. Ήρθε η ώρα να προσέξουμε τι λένε τα μηχανήματα

Καθώς συνεχίζουμε να διευρύνουμε τα όρια της Τεχνητής Νοημοσύνης, πρέπει επίσης να εξετάσουμε τους πιθανούς κινδύνους που ενέχει για την ανθρωπότητα. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να αυτοματοποιεί εργασίες, να λαμβάνει αποφάσεις βάσει δεδομένων, ακόμη και να επηρεάζει τις απόψεις, τις πεποιθήσεις ή τις συμπεριφορές των ανθρώπων. Τι συμβαίνει όμως όταν αυτές οι ικανότητες χρησιμοποιούνται με τρόπους που δεν ευθυγραμμίζονται με τις ανθρώπινες αξίες;

Μία από τις πιο πιεστικές ανησυχίες είναι η ανάπτυξη αυτόνομων όπλων. Όπλα που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη, όπως drones ή ρομπότ, που μπορούν να λάβουν αποφάσεις σχετικά με το πότε και σε ποιον θα επιτεθούν χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ακούσιες και καταστροφικές συνέπειες, όπως τυχαίες επιθέσεις εναντίον αμάχων. Η ιδέα ότι οι μηχανές έχουν την ικανότητα να αποφασίζουν ποιος ζει και ποιος πεθαίνει είναι τρομακτική, και όμως είναι μια πραγματικότητα που πλησιάζουμε γρήγορα.

Η οικονομική αναστάτωση είναι μια άλλη σημαντική ανησυχία. Καθώς τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης γίνονται πιο προηγμένα, είναι σε θέση να αυτοματοποιούν εργασίες και να λαμβάνουν αποφάσεις που προηγουμένως λαμβάνονταν από ανθρώπους. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκτεταμένη ανεργία και οικονομική ανισότητα. Καθώς οι μηχανές γίνονται πιο έξυπνες και πιο αποδοτικές, θα είναι σε θέση να κάνουν τη δουλειά πολλών ανθρώπων, και αυτό θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία και την κοινωνία.

Η κοινωνική χειραγώγηση είναι ένας άλλος πιθανός κίνδυνος. Τα συστήματα που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη και μπορούν να επηρεάσουν τις απόψεις, τις πεποιθήσεις ή τις συμπεριφορές των ανθρώπων θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να διαταράξουν τη δημοκρατία ή να αποσταθεροποιήσουν τις κοινωνίες. Η ικανότητα επηρεασμού μεγάλων ομάδων ανθρώπων είναι ισχυρή και είναι μια ικανότητα που τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης είναι κατάλληλα για εκμετάλλευση. Η ιδέα ότι τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης έχουν την ικανότητα να χειραγωγούν την κοινωνία είναι ανησυχητική και είναι ένα σενάριο για το οποίο πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι.

Η υπέρβαση της ανθρώπινης λήψης αποφάσεων είναι μια άλλη σημαντική ανησυχία. Τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν να ξεπεράσουν την ανθρώπινη λήψη αποφάσεων σε κρίσιμους τομείς όπως η χρηματοδότηση, η υγειονομική περίθαλψη ή οι μεταφορές θα μπορούσαν να προκαλέσουν εκτεταμένη βλάβη εάν λάμβαναν αποφάσεις που δεν ευθυγραμμίζονταν με τις ανθρώπινες αξίες. Η ιδέα ότι οι μηχανές μπορούν να μας ξεπεράσουν σε κρίσιμους τομείς είναι τρομακτική και πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι.

Τέλος, υπάρχει η απειλή της υπερνοημοσύνης. Ορισμένοι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε μια μέρα να γίνει «υπερευαίσθητο», πράγμα που σημαίνει ότι θα ήταν ικανό να ξεπεράσει τους ανθρώπους σε κάθε τομέα. Αυτό θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης να ελέγχει τους πόρους και τη λήψη αποφάσεων, θέτοντας ενδεχομένως σε κίνδυνο την ανθρωπότητα.

Συμπερασματικά, η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει εκτεταμένη καταστροφή και να αποσταθεροποιήσει την κοινωνία. Καθώς συνεχίζουμε να διευρύνουμε τα όρια της Τεχνητής Νοημοσύνης, πρέπει επίσης να εξετάσουμε τους πιθανούς κινδύνους που ενέχει. Πρέπει να έχουμε επίγνωση των κινδύνων και να λάβουμε μέτρα για τον μετριασμό τους, αλλά το πιο σημαντικό πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη σκληρή πραγματικότητα ότι η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί σοβαρή απειλή για την ανθρωπότητα. Ήρθε η ώρα να αναγνωρίσουμε τις καταστροφικές δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης και να εξετάσουμε τις πιθανές συνέπειες πριν να είναι πολύ αργά.

Γρηγόρης Κεντητός (sportime.gr)

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Chat GPT: Απειλεί τον τρόπο διδασκαλίας στα πανεπιστήμια;

«Η ακαδημαϊκή εργασία πέθανε» ήταν ο τίτλος άρθρου στο περιοδικό Atlantic πριν από μερικές εβδομάδες για να περιγράψει με ζοφερό τρόπο την τύχη των εργασιών που εκπονούν οι φοιτητές στο πλαίσιο της ακαδημαϊκής τους πορείας στο πανεπιστήμιο. Ο λόγος για την απαισιοδοξία δεν είναι άλλος από μία ακόμη νέα τεχνολογική εφαρμογή, το Chat GPT, που ανήκει στην κατηγορία της «παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης» («productivity AI»). Το Chat GPT αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη και με δυνατότητες χρήσης από το ευρύ κοινό εφαρμογή παραγωγής λόγου, η οποία είναι σε θέση να συγκεντρώνει, να επεξεργάζεται και να συνθέτει δεδομένα, δομώντας με τρόπο απολύτως πειστικό επιχειρήματα και προβληματισμούς – αντιγράφοντας στην ουσία τον ανθρώπινο συλλογισμό.

Η επιτυχία και η διάδοση της εφαρμογής ήταν άμεση, αφού μετράει μόλις λίγους μήνες ζωής από το λανσάρισμά της τον Νοέμβριο του 2022 και ήδη υπολογίζεται ότι την έχουν δοκιμάσει μισό δισεκατομμύριο χρήστες. Μέσα σε 5 ημέρες από την παρουσίασή του, το Chat GPΤ είχε συγκεντρώσει 1 εκατομμύριο χρήστες, ενώ οι λειτουργίες της εφαρμογής είναι πολυποίκιλες. Πλήθος γραπτών παράγωγων δημιουργήθηκαν, από λογοτεχνικά και ποιητικά κείμενα μέχρι επιστολές και δοκίμια, και κάπως έτσι φτάνουμε και στην πηγή του προβληματισμού: τη χρήση της εφαρμογής στις ακαδημαϊκές εργασίες. Σε εκτενές ρεπορτάζ των The New York Times την περασμένη εβδομάδα, καταγράφονται οι έντονες αντιδράσεις των ακαδημαϊκών στα αμερικανικά πανεπιστήμια, οι οποίοι φοβούνται ότι πλέον θα αδυνατούν να ξεχωρίσουν ποιο κείμενο είναι αποτέλεσμα της παραγωγικής σκέψης του φοιτητή και ποιο ένα αποστειρωμένο παράγωγο ενός όγκου δεδομένων που εισήχθησαν ατάκτως ερριμμένα στον «εγκέφαλο» της εν λόγω εφαρμογής.

Οι ακαδημαϊκοί κύκλοι στην Αμερική έχουν ήδη μπει σε μία διαδικασία αναθεώρησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας εν γένει και των διαδικασιών αξιολόγησης, δίνοντας έμφαση σε δραστηριότητες που θα επιβάλλουν με τρόπο συστηματικότερο την ενεργό συμμετοχή των φοιτητών στην παραγωγή δικών τους συμπερασμάτων και παρατηρήσεων. Οι προφορικές εξετάσεις, οι ομαδικές εργασίες και οι περισσότερες ασκήσεις συζήτησης και επεξεργασίας δεδομένων την ώρα των παραδόσεων είναι μερικές από τις εναλλακτικές που προωθούνται. Το παραδοσιακό «essay» που αποτελούσε την κατεξοχήν εργασία για το σπίτι ως μορφή αξιολόγησης σε πολλά ακαδημαϊκά μαθήματα φθίνει, καταλήγοντας να θεωρείται επιζήμιο για την ακαδημαϊκή ακεραιότητα. Είναι ακριβώς η μορφή εργασίας που ευνοεί τη συγγραφή με «βοήθεια» από τέτοιου είδος εφαρμογές, το έργο των οποίων είναι εξαιρετικά δύσκολο να διακρίνει και να ξεχωρίσει κανείς από εκείνο ενός ανθρώπου. Για το ακαδημαϊκό προσωπικό, μία εργασία που εκπονείται κατά τέτοιον τρόπο, ορθώς συνιστά ξεκάθαρη περίπτωση λογοκλοπής, ως παράγωγο εξωγενούς σύνθεσης δεδομένων και ιδεών που δεν πραγματοποιείται από τον ίδιο τον σπουδαστή.

Ακόμη κι αν το πανεπιστημιακό δοκίμιο παραγκωνιστεί αποφασιστικά, θα είναι αυτό αρκετό για να θωρακίσει τις ακαδημαϊκές διαδικασίες από τέτοιου είδους εφαρμογές και φαινόμενα; Η Open AI, η εταιρία πίσω από το Chat GPT, έχει ήδη ανακοινώσει πως πρόκειται σύντομα να εκδώσει μία ακόμη εφαρμογή –ουσιαστικά μία πιο βελτιωμένη έκδοση της υπάρχουσας– στην οποία η παραγωγή κειμένων θα είναι ακόμη πιο εξευγενισμένη και κοντά στο ανθρώπινο παράγωγο λόγου. Ακόμη κι έτσι να μην ήταν, όμως, είναι δεδομένο πως και οι υπόλοιποι κολοσσοί τεχνολογίας θα μπουν σύντομα στο παιχνίδι, λανσάροντας το δικό τους ανταγωνιστικό προϊόν τα επόμενα χρόνια. Είναι, επομένως, αυτονόητο ότι σε σύντομο χρόνο η κανονικοποίηση της χρήσης των εφαρμογών αυτών θα είναι τελειωμένη υπόθεση. Εφαρμογές όπως το Chat GPT θα προστεθούν στην γκάμα των ψηφιακών εργαλείων που επηρεάζουν κάθε πτυχή της ζωής σήμερα. 

Σε ό,τι έχει να κάνει με τις ανθρωπιστικές επιστήμες ειδικότερα, αυτές ήδη βάλλονται τα τελευταία χρόνια, τόσο επειδή δεν αποτελούν ελκυστικό πεδίο επαγγελματικής αποκατάστασης, όσο και γιατί όλο και περισσότεροι νέοι έλκονται από σύγχρονους κλάδους που έχουν να κάνουν με την πληροφορική, την ανάλυση δεδομένων, το ψηφιακό μάρκετινγκ κ.λπ. Μιας και οι δοκιμιακές εργασίες είναι συνυφασμένες με τις ανθρωπιστικές σπουδές, θα είναι η παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη το τελειωτικό χτύπημα; Προκειμένου όχι απλώς να επιβιώσουν, αλλά να ευδοκιμήσουν οι ανθρωπιστικοί κλάδοι, το καλύτερο που πρέπει να γίνει είναι να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα, και όχι να κλείσουν φοβικά τα μάτια μπροστά στην αναπόφευκτη αλλαγή που ήδη συντελείται. Αν το Chat GPT καθιερωθεί ως εργαλείο, επιβάλλεται πρωτίστως η εξοικείωση και ενημέρωση φοιτητών και ακαδημαϊκού προσωπικού ως προς τη χρήση του (ήδη στην Αμερική αυτός ο κύκλος συζήτησης έχει ανοίξει και προετοιμάζονται ειδικά σεμινάρια). Χρειάζεται επίσης να καταστεί σαφές το γεγονός πως οι ανθρωπιστικές επιστήμες δεν έχουν να κάνουν αποκλειστικά και μόνο με τη συγγραφή δοκιμίων. Αυτού του είδους η εργασία αποτελείται ούτως ή άλλως από τη συρραφή άλλων κειμένων, αναπαράγοντας την ήδη υπάρχουσα γνώση, χωρίς να εξυπηρετεί ευθέως το βασικό προκείμενο ενός επιστημονικού αντικειμένου, που είναι η παραγωγή νέων συμπερασμάτων και ο εμπλουτισμός των ήδη διατυπωμένων απόψεων.

https://www.athensvoice.gr/life/tehnologia-epistimi/786942/chat-gpt-apeilei-ton-tropo-didaskalias-sta-panepistimia/

ΚΕΙΜΕΝΟ 3

Ο κύριος Nobody

Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη

Στο διήγημα αυτό η συγγραφέας παρουσιάζει τη φανταστική ζωή μιας μελλοντικής οικογένειας, όπου η τεχνητή νοημοσύνη έχει κυριαρχήσει.

Ξαπλώνω απαθής στο κρεβάτι. Το απόγευμα ο κύριος Nobody ετοίμασε με υποδειγματικό τρόπο το πάρτι γενεθλίων μου. Έκλεισα τα δέκα επτά. Η μαμά έφτασε πέντε λεπτά πριν σβήσουμε τα κεράκια, φάγαμε τούρτα και σκορπίσαμε βιαστικά στα δωμάτιά μας.

Ο κύριος Nobody, δίχως επιθυμίες κι ανάγκες, δίχως μόριο, δίχως το χάος της εφηβείας, αναζητήσεις ταυτότητας και σεξουαλικής προτίμησης. Άλογος, κι όμως ένας ρυθμιζόμενος νους, μπουκωμένος με αλγόριθμους. Δέχεται συνεχώς εντολές και τις διεκπεραιώνει στο λεπτό, με αξιοθαύμαστη ακρίβεια. Αρκεί να είναι σαφείς, αλλιώς χάνεται κι αυτός στο χάος της ασάφειας. Δεν χρειάζεται να μένει άγρυπνος -αφού ποτέ δεν κοιμάται- και ν’ αναρωτιέται μες τη μαύρη νύχτα τί θα ήθελε και τί θα μπορούσε να είναι, αγόρι ή κορίτσι. Αν νιώθει επαρκής. Αν θα βγάλει καλούς βαθμούς στο απολυτήριο Λυκείου. Δεν έχει φίλους, ούτε δικούς, ούτε εαυτό βεβαίως. Σιγά, κι εγώ μήπως έχω πέρα από τη μαμά, την αδελφή μου και τον κύριο Nobody; Ούτε κι εγώ ξέρω ποιος είμαι. Ώρες ώρες νιώθω σαν να είμαι ένας κύριος Nobody. Πολύ δύσκολο τελικά να βρω τί είμαι και τί θα ήθελα να γίνω. Καλύτερα να ήμουν ένας απλός Nobody, σαν αυτόν που μας φροντίζει, η μαμά είναι συνεχώς απασχολημένη με τη δουλειά της.

Ζούμε μια επίπεδη συνθήκη. Εξωτερικά φαντάζει σαν μια ατελείωτη γαλήνη, σκέφτομαι, κι αμέσως φωνάζω μ’ ανατριχιαστική φωνή που με τρομάζει: «Στην ουσία πρόκειται για μια απέραντη μοναξιά». Ακούγοντας τη λέξη «μοναξιά», κάτι σκιρτάει στο δεξί μάτι του κυρίου Nobody. Στο παγωμένο, δίχως συσπάσεις μάγουλό του κυλά ένας κόκκος διάφανου χαλαζία, σαν μια σταγόνα κρυσταλλωμένο δάκρυ.

Σήμερα το πρωί η μαμά μένει σπίτι. Αυτό συμβαίνει σπανιότατα. Καθόμαστε να πάρουμε το πρωινό όλοι μαζί.

- «Παιδιά σας παρακαλώ να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τον κύριο Nobody, μην τον πληγώσετε. Χθες βράδυ προσθέσαμε ένα μικροτσίπ στον σκληρό δίσκο του, έχει πλέον συναισθήματα», μας ανακοινώνει η μαμά.

- «Θα έχει κι επιθυμίες; Κι αν ποτέ θελήσει να μας αφήσει και να φύγει; Τί θα κάνουμε;», ρωτά ανήσυχη η αδελφή μου.

- «Ηρέμησε, όλοι μας φέρουμε κάποιον Nobody μέσα μας...», απαντά δύσθυμα η μαμά και τα μάτια της υγραίνονται. Το πιο όμορφο που έχει συμβεί εδώ και καιρό, αφού ανταγωνιζόμαστε τον κύριο Nobody στο να μη εκφράζουμε συναισθήματα. Ζούμε χωρίς επαφή κι επικοινωνία. Τρέχουμε πίσω από το διογκωμένο ιδανικό εγώ μας. Να κάνουμε κι αυτό κι εκείνο και το άλλο. Να γίνουμε κι αυτοί κι εκείνοι και οι άλλοι, πριν μάθουμε καλά καλά ποιοι είμαστε. Οι συγκινήσεις με αγαπημένους, τα χαμόγελα, τα γέλια, τα δάκρυα και τα κλάματα άγνωστα. Τα γνωρίζουμε μόνο μέσα από τα βιβλία. Το ζητούμενο τί θα κάνουμε, πώς θα πετύχουμε στόχους. Πολύ δύσκολο ν' αφιερώσουμε χρόνο να ψάξουμε πώς νιώθουμε, πώς να εκφράσουμε αυτό που νιώθουμε, πώς να το μοιραστούμε με άλλους. Το πρόσωπο μονίμως ανέκφραστο, σαν του κυρίου Nobody.

- «Μαμά γιατί δεν επιστρέφει ο πατέρας στο σπίτι... μια ζωή τον περιμένουμε. Τί σημαίνει πατέρας αλήθεια; Κοντεύω να ξεχάσω τη λέξη. Ποιος ήταν επιτέλους ο πατέρας μας, μαμά;», ρωτά ξαφνικά η αδελφή μου.

- «Κανένας παιδί μου, κανένας... Nobody... είστε μεγάλα πλέον... Οφείλω να το ομολογήσω... είστε κι εσείς παιδιά σωλήνα και τράπεζας σπέρματος... Δεν έχετε άλλον πατέρα πέρα από τον καλό μας κύριο Nobody που θα σας φροντίζει όσο τον χρειάζεστε», ψιθυρίζει η μαμά με μια υποψία χαμόγελου.

https://www.avgi.gr/entheta/anagnoseis/398842_o-kyrios-nobody

Ερμηνευτικό σχόλιο

Γ. Ποιο είναι το κεντρικό θέμα του διηγήματος; Ποιες σκέψεις και συναισθήματα σάς προκάλεσε η ανάγνωση του διηγήματος; (150-200 λέξεις)



 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου