Τρίτη 17 Μαρτίου 2020

Εξ αποστάσεως επανάληψη...Απαρέμφατο ενεργητικού ενεστώτα συνηρημένων ρημάτων


Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση αποτέλεσε και αποτελεί μια επιλογή του συγκεκριμένου ιστολογίου και της διαχειρίστριάς του, της ερανίστριας, πάντα ως συνέχεια της διά ζώσης διδασκαλίας στην τάξη και με απώτερο σκοπό την καλύτερη και την πιο εποπτική εκμάθηση βασικών γνώσεων των επιμέρους μαθημάτων (Αρχαία Ελληνικά, Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία). Οι συνθήκες της υποχρεωτικής διακοπής μαθημάτων και του εγκλεισμού στα σπίτια μας, λόγω της πανδημίας του Κορωνοϊού, διαμορφώνουν μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Έτσι, εκτός από την ενδυνάμωση των οικογενειακών σχέσεών μας οι μαθητές έχουν περισσότερο ελεύθερο χρόνο για διάβασμα και επαναλήψεις για την ύλη που έχουν διδαχθεί. Ως εκ τούτου, αφού διαβάσουν από τα σχολικά εγχειρίδιά τους τις διδακτικές ενότητες μπορούν να αξιοποιήσουν και την αρωγή που τους προσφέρει το διαδίκτυο, και συγκεκριμένα το παρόν ιστολόγιο.




   Η αρχική μηχανιστική εκμάθηση της κλίσης των ρηματικών τύπων εγείρει, συχνά, απορίες για κάποιες "ιδιορρυθμίες" των ρημάτων. Έτσι, πολλές φορές, οι μαθητές διερωτώνται γιατί το απαρέμφατο ενεργητικού ενεστώτα των συνηρημένων σε -αω δεν σχηματίζεται -ᾷν, εφόσον, και σύμφωνα με την αρχική γνώση περί σχηματισμού του απαρεμφάτου ενεστώτα ενεργητικής φωνής, η κατάληξή του είναι -ειν (τιμα-ειν----τιμᾷν). Το ίδιο ισχύει και για τα συνηρημένα ρήματα σε -οω. Σύμφωνα με τα παραπάνω το απαρέμφατο στο δηλόω έπρεπε να γίνει δηλο-ειν----οῖν.

   Φυσικά, ο σωστός σχηματισμός του απαρεμφάτου ενεστώτα της ενεργητικής φωνής αφενός για τα συνηρημένα α΄τάξης (-αω) γίνεται σε -ᾶν, π.χ. τιμάω>τιμά-εν>τιμᾶν και αφετέρου για τα συνηρημένα γ΄τάξης (-οω) γίνεται σε οῦν, π.χ. δηλόω>δηλό-εν>δηλοῦν .

   Είναι απαραίτητο εξαρχής να δηλώνεται στους μαθητές ότι όλοι οι τύποι του ενεστώτα, παρατατικού και του μέλλοντα (ενεργητικής και μέσης φωνής) σε όλες τις εγκλίσεις, εκτός από την υποτακτική, καθώς και στο απαρέμφατο και τη μετοχή, έχουν το θεματικό φωνήεν ε και ο : λύ-ο-μεν, ἔ-λυ-ο-ν, λύσ-ο-μεν κτλ. Επίσης, οι τύποι του ενεργητικού απαρεμφάτου λύειν, γράφειν κτλ. σχηματίστηκαν από αρχικούς τύπους λύ-ε-εν στους οποίους συναιρέθηκε το θεματικό φωνήεν ε με το επόμενο ε της αρχικής κατάληξης και έτσι παρουσιάζεται η κατάληξη -ειν.

   Συνεπώς, είναι αναγκαίο, όταν διδάσκουμε τον σχηματισμό των ρηματικών τύπων, να τον παρουσιάζουμε με επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο, ώστε να είμαστε σε θέση στη συνέχεια να λύνουμε τις εύλογες απορίες των μαθητών. Άρα, η κατάληξη του απαρεμφάτου του ενεργητικού ενεστώτα σχηματίζεται σε -εν και όχι σε -ειν.


Για την τεκμηρίωση: Μ. Οικονόμου, Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής,Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη, 1989, σελίδες: 155-156 και σημ., 186 και σημ.1. 


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου