Παγιδευμένοι στα κοινωνικά δίκτυα

Ο «Αντίχριστος της Σίλικον Βάλεϊ», όπως αρέσκεται να αποκαλεί τον εαυτό του ο συγγραφέας και επιχειρηματίας Αντριου Κιν, έχει εξαπολύσει πόλεμο στο facebook και στο twitter, τονίζοντας πως η επανάστασή τους «μας διχάζει, μας μικραίνει και μας αποπροσανατολίζει»

Πόσο ελεύθεροι αισθάνεστε κάθε φορά που κάνετε «like» στο facebook ή ανεβάζετε ένα σχόλιο στο twitter; Τα κοινωνικά δίκτυα έφεραν την πληροφορία κυριολεκτικά στα χέρια μας, δίνοντας για πρώτη φορά την ευκαιρία σε εκατομμύρια ανθρώπους να γίνουν παραγωγοί και όχι απλώς καταναλωτές περιεχομένου. Δεν έχουν, όμως, όλοι την ίδια γνώμη.

Τα social media δεν είναι το βασίλειο της απόλυτης ελευθερίας. Αναδεικνύουν τον πιο κακό εαυτό μας, προκαλούν εθισμό και μας αναγκάζουν να ζούμε σε μια γυάλινη σφαίρα, εκχωρώντας τα τελευταία ψήγματα ιδιωτικότητας που μας έχουν απομείνει.

Ο «φιλιππικός» εναντίον των κοινωνικών δικτύων ανήκει στον βρετανοαμερικανό συγγραφέα και επιχειρηματία Αντριου Κιν, ο οποίος αποτελεί εμβληματική φυσιογνωμία του «κινήματος» ενάντια στην κοινωνική δικτύωση.

Οπου σταθεί κι όπου βρεθεί δεν χάνει την ευκαιρία να κατακεραυνώνει το facebook, ανάγοντάς το σε εχθρό τόσο του ατόμου όσο και της κοινωνίας.

Στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Ψηφιακός ίλιγγος: Πώς η ηλεκτρονική κοινωνική επανάσταση του σήμερα μας διχάζει, μας μικραίνει και μας αποπροσανατολίζει», ο Κιν περιγράφει την κοινωνική δικτύωση ως την πιο «βασανιστική πολιτιστική μεταμόρφωση από την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης».

Το facebook και τα υπόλοιπα δίκτυα, υποστηρίζει, μας οδηγούν στην υπερκατανάλωση πληροφοριών τις οποίες δεν προλαβαίνουμε να αφομοιώσουμε και καλλιεργούν ένα υπερτροφικό Εγώ, κάνοντας τον χρήστη να θεωρεί ότι όλος ο κόσμος περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του - ή, μάλλον, από το ψηφιακό προφίλ του.

Οι απόψεις αυτές - υπερβολικές και κινδυνολογικές κατά πολλούς - προκαλούν θύελλα αντιδράσεων κάθε φορά που διατυπώνονται. Πριν από λίγα χρόνια ένας μπλόγκερ μπήκε στον ιστότοπο του Κιν και τον χαρακτήρισε «διανοητική πόρνη του κατεστημένου».

Ο ίδιος, πάλι, αρέσκεται να αποκαλεί τον εαυτό του «Αντίχριστο της Σίλικον Βάλεϊ» - όπου έχουν την έδρα τους οι μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας του κόσμου.
Παραδόξως, ο Αντριου Κιν υπήρξε ένας από τους πρώτους επιχειρηματίες του Ιντερνετ, ιδρύοντας την εταιρεία Audiocafe.com το 1995. Ωστόσο, εναντιώθηκε εξαρχής στην κοινωνική δικτύωση.

Ο 52χρονος συγγραφέας έγινε ευρέως γνωστός το 2007, όταν εκδόθηκε το βιβλίο του «Η λατρεία του ερασιτέχνη: Πώς το Ιντερνετ σκοτώνει τον πολιτισμό μας» - που μεταφράστηκε σε 17 γλώσσες - στο οποίο καταφέρεται εναντίον της δωρεάν διανομής περιεχομένου μέσω του Διαδικτύου, υποστηρίζοντας ότι οι ερασιτεχνικές προσπάθειες υπονομεύουν την ποιότητα.

Τούτου δοθέντος, δεν αποτελεί έκπληξη το μίσος του Κιν για τη διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia, τα λήμματα της οποίας δεν συντάσσονται από ειδικούς, αλλά από απλούς χρήστες: «Η Wikipedia είναι χαζή. Η ποιότητα του περιεχομένου που παράγεται από το πλήθος είναι χαμηλή», έχει δηλώσει.

Πυρά κατά facebook. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο ιταλικό περιοδικό «Εσπρέσο» ο Κιν ανέλυσε τους τρεις λόγους για τους οποίους «το να μοιράζεσαι περιεχόμενο (μέσω των κοινωνικών δικτύων) είναι παγίδα».

«Πρώτον, το facebook και το Google έχουν μετατραπεί σε προϊόντα προς πώληση στους διαφημιστές. Οι καταναλωτές πιέζονται διαρκώς να αποκαλύψουν προσωπικές τους πληροφορίες, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν με αναρίθμητους τρόπους, ακόμη και για να αρνηθεί μια εταιρεία να δώσει δουλειά σε κάποιον ή να του παράσχει ιατρική κάλυψη. Δεύτερον, οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν τα social media για να συλλέξουν δεδομένα για τους πολίτες. Τρίτον, τα κοινωνικά δίκτυα είναι εθιστικά, όπως τα αναψυκτικά ή τα τσιγάρα. Ο εθισμός που προκαλούν τροφοδοτείται από τον ναρκισσισμό μας, οδηγώντας μας σε παιδιάστικα καμώματα».

Ο Κιν δεν διστάζει να συγκρίνει τον ιδρυτή του facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ με τον βρετανό φιλόσοφο Τζέρεμι Μπένθαμ, ο οποίος το 1785 ανέπτυξε τη θεωρία του «Πανοπτικού», μιας φυλακής στην οποία οι κρατούμενοι είναι υπό εικοσιτετράωρη παρακολούθηση.

«Η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα ή ως τραγωδία», δήλωσε, περιγράφοντας το facebook με τα πιο μελανά χρώματα: «Πράγματα που είναι πολύ καλά για να είναι αληθινά, συνήθως στρέφονται εναντίον μας με σκοπό να μας καταστρέψουν. Αυτό συμβαίνει και με τα ελεύθερα κοινωνικά δίκτυα».

Ο ίδιος, πάντως, έχει ξεμπερδέψει από καιρό με το facebook. «Ντρεπόμουν για το περιεχόμενο που αναρτούσαν οι χρήστες κι έτσι αποφάσισα να κλείσω τον λογαριασμό μου. Σας πληροφορώ ότι δεν μου λείπει καθόλου», είπε στην αμερικανική εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς».

Το ελληνικό παράδειγμα. Παρά το μίσος του για τα κοινωνικά δίκτυα, ο Κιν δεν διστάζει να ενθαρρύνει τους νέους να ασχοληθούν με το Ιντερνετ, φέρνοντας ως παράδειγμα την... Ελλάδα.
«Μέσα στη γενικότερη απελπισία που επικρατεί στην Ελλάδα, συντελείται μια ψηφιακή αναγέννηση της οποίας ηγείται μια νέα γενιά ταλαντούχων επιχειρηματιών», δήλωσε πρόσφατα στο CNN.



TA NEA