Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 2012

2013 : Έτος Κ. Π. Καβάφη


Στον Κ. Π. Καβάφη θα είναι αφιερωμένο το έτος 2013 με αφορμή τη συμπλήρωση 150 χρόνων από τη γέννηση του Αλεξανδρινού ποιητή (1863 – 1933), όπως αποφάσισε το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων, Αθλητισμού και Πολιτισμού.
 Τον κεντρικό σχεδιασμό του προγράμματος δράσεων για το «Έτος Κ.Π. Καβάφη» θα έχουν η Γενική Διεύθυνση Σύγχρονου Πολιτισμού και η Διεύθυνση Γραμμάτων του ΥΠΑΙΘΡΗΠΑ, καθώς και το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕ ΒΙ).
 Οι φορείς αυτοί θα συνεργαστούν με το Ίδρυμα Ωνάση (Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών), το οποίο έχει στη δικαιοδοσία του το πλήρες αρχείο του ποιητή, καθώς και με τις ξένες πρεσβείες χωρών στην Ελλάδα, τις έδρες Νεοελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού των πανεπιστημίων εξωτερικού στα οποία διδάσκεται το έργο του Καβάφη, τη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού και το Ελληνικό Ίδρυμα στην Αλεξάνδρεια, το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, τα λογοτεχνικά σωματεία και άλλους φορείς.
 Το αρχείο Καβάφη περιλαμβάνει μεγάλης αξίας χειρόγραφα, καθώς και προσωπικά αντικείμενα του ποιητή. Ανάμεσά τους: ποιήματα (πρωτότυπα, μεταφράσεις, σχόλια σε ποιήματα κ.λπ.), πεζά λογοτεχνικά και φιλολογικά, ιδιωτικά (αλληλογραφία, ημερολόγια, δημόσιος και κοινωνικός βίος), αρχείο «Αλεξανδρινής Τέχνης» (του περιοδικού που εξέδιδε ο ποιητής).
 Σε χώρο της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών θα εκτίθενται σε μόνιμη βάση προσωπικά αντικείμενα και χειρόγραφα του Αλεξανδρινού ποιητή.

Πηγή: http://roadstory.gr


Τα κεριά

Του μέλλοντος η μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας
σα μια σειρά κεράκια αναμένα —
χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια.

Η περασμένες μέρες πίσω μένουν,
μια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένων•
τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη,
κρύα κεριά, λυωμένα, και κυρτά.

Δεν θέλω να τα βλέπω• με λυπεί η μορφή των,
και με λυπεί το πρώτο φως των να θυμούμαι.
Εμπρός κυττάζω τ’ αναμένα μου κεριά.

Δεν θέλω να γυρίσω να μη διω και φρίξω
τι γρήγορα που η σκοτεινή γραμμή μακραίνει,
τι γρήγορα που τα σβυστά κεριά πληθαίνουν. 


(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)

Σάββατο 29 Δεκεμβρίου 2012

Η δημοσιογραφία των πολιτών


Δίκαιο και Επικοινωνία στα Ιστολόγια και στα Νέα Μέσα τιτλοφορείται το νέο βιβλίο της αναπληρώτριας καθηγήτριας του τμ. Δημοσιογραφίας & Μ.Μ.Ε. του Α.Π.Θ. κ. Έλσας Δεληγιάννη.

Το παρόν σύγγραμμα απευθύνεται σε όλους όσοι ασχολούνται θεωρητικά ή στην πράξη με τα Νέα Μέσα και, δεδομένου ότι η γλώσσα γραφής είναι απλή και κατανοητή, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό βοήθημα, όχι μόνο για τους νομικούς αλλά και για κάθε πολίτη-χρήστη των Νέων Μέσων. 

 Μπορείτε να διαβάσετε ορισμένες σελίδες πατώντας στο παρακάτω link



Πέμπτη 27 Δεκεμβρίου 2012

''Στο κάπνισμα λέμε ΟΧΙ ''




 Μια βόλτα στο κέντρο της πόλης γίνεται πολλές φορές αφορμή για προβληματισμό. Οι χώροι ομαδικής συνεύρεσης, κοινώς καφετέριες, είναι κατάμεστες από νέους που εκτός από το καφεδάκι τους, που φαίνεται να το απολαμβάνουν, κρατούν επιδεικτικά και το τσιγάρο. Καπνίζουν αρειμανίως και μάλιστα καπνίζουν παιδιά Γυμνασίου, σε μια προσπάθεια να τονίσουν την παρουσία τους στον χώρο και στον χρόνο. Οι υπαναχωρήσεις του κράτους αναφορικά με την απαγόρευση του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους ίσως να είναι μία από τις αιτίες της διόγκωσης του προβλήματος. Κι εμείς τι κάνουμε ως εκπαιδευτικοί; Ενδεχομένως μια δράση με δημιουργούς και αποδέκτες τους μαθητές μας να βοηθήσει προς την κατεύθυνση της συνειδητοποίησης των βλαβερών επιπτώσεων του καπνίσματος.


Σάββατο 22 Δεκεμβρίου 2012

Χριστουγεννιάτικη ιστορία: Από τον Ντίκενς στον Παπαδιαμάντη

Χριστουγεννιάτικη ιστορία του Κ. Ντίκενς



Παραμονή Χριστουγέννων 1843, στη βικτοριανή Αγγλία, ο γερο-τσιφούτης Εμπενίζερ Σκρουτζ σκορπίζει γύρω του το μίσος για τη γιορτή της χαράς και της αγάπης. Αντιθέτως, ο ταλαίπωρος υπάλληλός του Μπομπ Κράτσιτ, που εργάζεται για ένα κομμάτι ψωμί, συνεχίζει να πιστεύει στη μεταμορφωτική δύναμη του γιορτινού πνεύματος. Εκείνη ακριβώς τη νύχτα τρία πνεύματα θα επισκεφτούν τον Σκρουτζ...

Το πρώτο θα τον μεταφέρει στα Χριστούγεννα του παρελθόντος. Το δεύτερο θα του δείξει τα φετινά Χριστούγεννα. Και το τρίτο, το πιο τρομακτικό από τα φαντάσματα, θα του παρουσιάσει τα μελλοντικά Χριστούγεννα.

Θα καταφέρουν τα τρία πανίσχυρα πνεύματα να αλλάξουν το μίζερο αυτόν άνθρωπο και να μαλακώσουν τη σκληρή καρδιά του;




Η Σταχομαζώχτρα του Αλ. Παπαδιαμάντη




ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ



Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου 2012

''Καλή χρονιά'' με αλλαγές στο Λύκειο




Τι θα αλλάξει στο Λύκειο από τη νέα σχολική χρονιά


 Οι αλλαγές που φέρεται ότι θα ανακοινώσει το υπουργείο και θα εφαρμοστούν από το Σεπτέμβριο έχουν στόχο την ελάφρυνση των μαθητών από τα πολλά μαθήματα ώστε να δοθεί έμφαση στην αφομοίωση της ουσίας της ύλης. Παράλληλα, θα γίνουν αλλαγές στον τρόπο διδασκαλίας με στόχο να περιοριστεί μεταξύ άλλων το φαινόμενο της παπαγαλίας.
 Όπως δημοσιεύει το ''Έθνος'', οι αλλαγές που θα προωθηθούν για ψήφιση μετά τις γιορτές θα έχουν στόχο τη βελτίωση του προγράμματος σπουδών και τη δημιουργία ενός Λυκείου ου θα παρέχουν γενική παιδεία σε όλους τους μαθητές.
 Η Ελληνική Γλώσσα (νέα και αρχαία, λογοτεχνία), η Ιστορία και τα Μαθηματικά θα είναι ο κορμός των μαθημάτων γενικής παιδείας.

Ειδικότερα, οι αλλαγές ανά τάξη θα είναι οι εξής:

*Α' Λυκείου: Θα είναι τάξη αποκλειστικά Γενικής Παιδείας στην οποία ο αριθμός των εξεταζόμενων μαθημάτων θα μειωθεί στα 8 από 16 που είναι σήμερα. Αυτό θα επιτευχθεί με συγχώνευση μαθημάτων.
Για παράδειγμα η άλγεβρα με τη γεωμετρία θα γίνουν ''μαθηματικά'' ενώ η Φυσική, η Χημεία και η Βιολογία θα γίνουν ''Φυσικές Επιστήμες''. Παράλληλα μαθήματα όπως οι Αρχές Οικονομικής Θεωρίας θα μεταφερθούν στη Β και στη Γ' Λυκείου. Η ''ερευνητική εργασία'' πιθανότατα θα παραμείνει καθώς θεωρείται πετυχημένη.
*Β' Λυκείου: Η τάξη αυτή θα παρέχει γενική παιδεία αλλά θα δίνει και μια βάση ώστε να μπορεί ο μαθητής να επιλέξει αργότερα την κατεύθυνση που επιθυμεί. Και εδώ θα μειωθούν τα μαθήματα για να είναι λιγότερος ο φόρτος των μαθητών. Τώρα διδάσκονται και εξετάζονται 17 μαθήματα, αλλά ο αριθμός θα φτάσει στα 11 με 12.
Οι μαθητές θα μπορούν να επιλέγουν ελεύθερα μαθήματα επιλογής από κάθε κατεύθυνση χωρίς να θεωρείται οριστική η επιλογή κατεύθυνσης.
*Γ' Λυκείου: Η τελευταία τάξη του Λυκείου θα είναι εκείνη στην οποία ο μαθητής θα επιλέγει και θα ακολουθεί την κατεύθυνση του. Και εδώ θα μειωθούν τα μαθήματα από τα 16 στα 10.
Παράλληλα, θα γίνουν αλλαγές στην εξεταστέα ύλη, η οποία δεν θα ορίζεται πλέον με σελίδες αλλά θεματικές ενότητες. Και στην ίδια την αξιολόγηση όμως, το υπουργείο Παιδείας σκοπεύει να κάνει αλλαγές ώστε να κρίνεται στους μαθητές η ικανότητα σύνθεσης, κριτικής αξιολόγησης και τεκμηρίωσης με επιχειρήματα και όχι η αποστήθιση.

http://news247.gr/eidiseis/koinonia/paideia/ti_allazei_se_kathe_taksh_toy_lykeioy_th_nea_sxolikh_xronia.2056228.html?utm_source=news247home&utm_medium=impnews&utm_content=tab3&utm_campaign=HW

Πέμπτη 6 Δεκεμβρίου 2012

Η "Ποίηση" είναι μια πόρτα ανοιχτή...




Η ΜΟΝΑΞΙΑ ΤΩΝ ΑΣΤΡΩΝ.

του Ευάγγελου  Δεμιτσάνη

Τις νυχτες κλαιμε και το πρωι ελπιζουμε οτι ολα θ’αλλαξουν.Ενα χαμογελο να μας βεβαιωσει οτι ζουμε και ελπιζουμε.Αυτο το χμογελο που θα καθρεφτιζεται στα ματια μαςΤο χαμογελο ενος μικρου παιδιου που συνεχιζει να ονειρευεται και να προσδοκα.Τις νυχτες κοιταω τ’αστερια και ψαχνω να βρω τα ματια του.Ομως ξαφνικα περασε το φεγγαρι απο διπλα μου και μου ψιθυρισε :Οτι υπαρχει ελπιδα.Οτι δε χρειαζεται
να δοθεις σε καποιον που δεν ερωτευτηκες,που δεν αγαπησες για να ξεφυγεις απο τη μοναξια.Θα ζησω οταν βρω μια θεση στη ζωη των αλλων.Ομως τα πλοια φευγουνε απο τα λιμανια της ελπιδας και παιρνουν μαζι τους τ’απιαστα ονειρα μας.Τα ονειρα που μας φθειρουν και μας κανουν ανικανοποιητους.Εμας τους ωριμους χωρις ωριμοτητα.Εμας τους ονειροπολους χωρις ονειρα,που τα κοιταμε να φευγουν απο τα παιδικα μας ματια μεσα απο τα τζαμια των τρενων.Ολα αυτα που ονειρευτηκαμε ηταν σχεδια ονειρων που φτιαχτηκαν για την αμμο διπλα στα κυμματα της θαλασσας.Ποσο μονοι ειμαστε στο κοσμο..Σαν τ’αστρα πανω στον ουρανο που πεφτουνε στη γη σα να θελουν να ξεφυγουν απο τη λαμπερη μοναξια τους.Ενας θλιμμενος αποχωρισμος,ενα τραγουδι που κρυβει τη λυπη ολων αυτων που δε προλαβαν ν’αγαπησουν,να δωσουν και να παρουν.Ονειρευομαι ενα ταξιδι μεσα στη μοναξια του κοσμου σαν ενα παιδι που περιμενει.Κι απο ολες τις νυχτες προτιμησα εκεινες του μικρου πριγκηπα μεσα στ’αστερια.Σημασια εχει ποιος θα ταξιδεψει με τη λιγοτερη μοναξια.



ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΧΑΜΕΝΟΥ ΡΟΔΙΟΥ

του Πέτρου Θεοδωρίδη

Κάθε μέρα μόλις ξυπνώ, θυμάμαι την ιστορία του χαμένου ροδιού.
 Ηταν ένα ρόδι περίεργο,μισανοιχτο ,έχασκε σαν στόμα παιδιού και μέσα φαίνονταν πρόσωπα χρυσά και κόκκινα σαν αίμα,ανασαινε θαρρείς, μικρό και χρυσοκκόκινο ,όμορφο και πάντα ολόδροσο σαν μα κόπηκε τώρα από τον κήπο της Εδέμ. Και το ρόδι μιλούσε κιόλας ,γλώσσα παράξενη ,γαργαριστή. Όλο ρο και λάβδα. Και κάθε τόσο επαναλάμβανε λέξεις και φράσεις που μοιάζανε σαν σπασμένες ή σαν να τις τράβηξε κανείς από το ουράνιο στερέωμα κι αυτές - αστέρια Που πέφτουν ή κομήτες- μοναχικές σπίθες σε ένα μαύρο δίχως νόημα κενό λαμπύριζαν, ή μοιάζανε με δάκρυα χελώνας τεράστιας αναποδογυρισμένης στην αμμουδιά το βράδυ Όταν δεν έχεις τι να πρωτοθυμηθείς ,όταν το παρελθόν σου μοιάζει με κομμάτια που περιφέρονται στο πουθενά , σαν ένας άλλος άνθρωπος –ολοζώντανος –ένα φάντασμα του εαυτού σου ,ένα υπόκωφο αντίγραφο ,μια ανεμώνη ,όταν ο εαυτό σου περιφέρεται στους ολοσκότεινους διαδρόμους ενός λαβυρίνθου που δεν τελειώνει πουθενά ,όταν ο εαυτός σου από το σώμα βγαίνει και σου μιλά ,οι λέξεις τότε μοιάζουν να βγαίνουν από αυτό το ρόδι . μικρά πετράδια ,γευστικά που η αξία τους βρίσκεται στη ψίχα ,στο μέσον, καταμεσής της λέξης .
Αυτό το ρόδι κατρακυλούσε, χοροπηδούσε ,έπαιζε στο δωμάτιό μου.
Το νιωθα σαν παιδί μου κι όταν κάποτε έλεγε …μπα..μπα …και άλλα ασυνάρτητα , , λες και ήτανε ποτέ δυνατό να έχουνε τα ρόδια μπαμπά έναν άνθρωπο. Η όταν κάποτε έλεγε τραγουδιστά π.χ. ‘’Ρωφίλη’’, εγώ θυμόμουν τα ‘’ρω’’ του ‘έρωτα, και αναρωτιόμουνα πως γίνεται τα ρόδια να γράφουν ποίηση .
Ένα πρωί το ρόδι χάθηκε. Πιθανό να κατρακύλησε στη σκάλα από την μισάνοιχτη εξώπορτα .Πιθανό να ήθελε να γνωρίσει τον κόσμο.
Τώρα μάλλον θα κείτεται σάπιο στην άκρη ενός βρώμικου δρόμου.
Όμως το ρόδι άφησε τη ζωντανή σκιά του στο τραπέζι της κουζίνας μου κι αυτό κάθε πρωί μου τραγουδάει , με σπασμένες λέξεις που δεν οδηγούν πουθενά.
Αυτή η σκιά του ροδιού ,χαμένο ρόδι, μια τρύπα στη μέση του τίποτε μου λέει: σ αγαπώ κάθε βράδυ . Την αγαπώ τη σκιά . Αυτή μου ψιθυρίζει λόγια μυστικά κάθε βράδυ, τονίζοντας αντί τα ‘’ρω’’ τα ‘’σι’’. Λέει Σσσσι….σιιι….. Κι αυτά τα λόγια κι άλλα πολλά που δεν τα γράφω.
 Για σας μπορεί να μη σημαίνουν τίποτε, για μένα όμως σημαίνουνε πολλά . Σημαίνουνε το μυστικό του σύμπαντος ,που δεν μπορεί κανείς να το προφέρει ,γιατί ο κόσμος όλος θα χαθεί.
Μονάχα ένα ρόδι που χάθηκε μπορεί να αφήσει τη σκιά του να κάνει σιιιι……..σσι…. Κι αυτό το σσς .. είναι ένα βάλσαμο , το βράδυ ,και με οδηγεί ύπνο γλυκό σα να πετώ στ΄ουράνια…..

Τρίτη 4 Δεκεμβρίου 2012

Η μητρική αγάπη

Άλλη μια αξιόλογη εργασία, καρπός μελέτης και έρευνας του μαθητή Γιώργου Ιωάννου, μάς βοηθάει να κατανοήσουμε το υποθέμα της μητρικής αγάπης από τα φύλα στη λογοτεχνία.


Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2012

Η πάπισσα Ιωάννα του Ροΐδη, του θεάτρου και του κινηματογράφου





 Η Πάπισσα Ιωάννα είναι ένα μυθιστόρημα με ιστορική βάση, όμως περισσότερο μοιάζει με μια ιστορική μελέτη. Ο Mario Vitti τη χαρακτήρισε "αντιμυθιστόρημα ιστορικό", ενώ ο ίδιος ο Εμμανουήλ Ροΐδης την τιτλοφορεί "μεσαιωνική μελέτη". Πραγματικά, παρατηρώντας τον τρόπο με τον οποίο ο Ροΐδης αναπτύσσει το υλικό του, θα λέγαμε ότι το συγκεκριμένο έργο είναι κάτι ανάμεσα σε μυθιστόρημα και σε χρονικό. Ολόκληρο το υλικό έχει συγκεντρωθεί από τον Ροΐδη μετά από συστηματική έρευνα και στον πρόλογο ο συγγραφέας μας παραθέτει πλήθος παραπομπών, σημειώσεων και υποσημειώσεων, θέλοντας να δώσει επιστημονική εμφάνιση στο έργο του. Αυτή η ιδιαιτερότητα της Πάπισσας Ιωάννας είναι ταυτόχρονα και το μεγαλύτερο επίτευγμα του Ροΐδη: Κατάφερε να μας δώσει ένα έργο τέχνης δουλεύοντας με επιστημονική μέθοδο, έτσι είναι αρκετά δύσκολο να ξεχωρίσουμε πότε σταματά η έρευνά του και πότε αρχίζει η λογοτεχνική του συμβολή. Ο Ροΐδης πληροφορήθηκε την ιστορία της Πάπισσας Ιωάννας όταν ήταν ακόμα παιδί στη Γένοβα και του έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση, ώστε τον καιρό που σπούδαζε στο Βερολίνο, ερεύνησε τις βιβλιοθήκες και συγκέντρωσε ό,τι είχε γραφτεί για το συγκεκριμένο θέμα. Η έρευνά του συνεχίστηκε στην Αθήνα και ακολούθησε η συγγραφή του έργου.

 Η Πάπισσα Ιωάννα γνώρισε μεγάλη επιτυχία, εκδόθηκε πολλές φορές και μεταφράστηκε σε πολλές ξένες γλώσσες, όμως κρίθηκε σκανδαλώδης από την Εκκλησία και προκάλεσε τον αφορισμό του Ροΐδη από την Ιερά Σύνοδο. Ο Ροΐδης απάντησε στην καταδίκη του αυτή και στις κριτικές που του ασκήθηκαν με μια σειρά από δημοσιεύματα: Ολίγαι λέξεις εις απάντησιν της υπ’ αριθμόν 5688 εγκυκλίου της Ιεράς  Συνόδουκαι  Επιστολαί ενός Αγρινιώτου (1866).

 Ο Κλέων Παράσχος (Εμμανουήλ Ροΐδης, Η ζωή, το έργο, η εποχή του, Τόμος Α΄, Αθήνα, 1942) επισήμανε δύο απ’ τους κύριους στόχους του έργου: την αναπαράσταση των ηθών της εποχής και τη σάτιρα. Βέβαια ο Ροΐδης έχοντας ως πρόσχημα τη μελέτη των ηθών της μεσαιωνικής ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, δεν αναφέρεται μόνο στην εποχή που εκτυλίσσεται η ιστορία, αλλά σατιρίζει την σύγχρονή του πολιτική, κοινωνική και εκκλησιαστική πραγματικότητα. Ο Κώστας Στεργιόπουλος ("Το αφηγηματικό έργο του Ροΐδη", στο Περιδιαβάζοντας. Στο χώρο της παλιάς πεζογραφίας μας. Τόμος Β΄, Εκδόσεις, Κέδρος, Αθήνα, 1986, σ. 30) αναφέρει χαρακτηριστικά: "Η ιστορία της Ιωάννας, πέρα από την πρωτοτυπία και το παράδοξο του θέματος, πέρα και από τον πειρασμό του ίδιου του Ροΐδη να την αφηγηθεί και να σκανδαλίσει, γίνεται αφορμή τόσο για μια γενικότερη όσο και για μια ειδικότερη κοινωνική σάτιρα, καθώς ο συγγραφέας έντεχνα παραλληλίζει, πότε με έμμεσους υπαινιγμούς και πότε με τις παρομοιώσεις του, τα περιστατικά εκείνου του καιρού με περιστατικά της σύγχρονής του ζωής".
http://www.e-alexandria.gr/

Τώρα στη Θεσσαλονίκη (Θέατρο)
H Πάπισσα Ιωάννα του Εμμανουήλ Ροϊδη, σε διασκευή-σκηνοθεσία Αφρούλης Μπέρσου.
Η ιστορία της Πάπισσας Ιωάννας εκτυλίσσεται τον 9ο αιώνα. Είναι η ιστορία μιας νεαρής κοπέλας, η οποία, όταν έμεινε ορφανή, μεταμφιέστηκε σε άντρα, μπήκε σε μοναστήρι και από εκεί, ντυμένη καλόγερος, ακολούθησε έναν νεαρό μοναχό, τον Φρουμέντιο, ζώντας μαζί του για 7 χρόνια στο ίδιο κελί σε ένα μοναστήρι Βενεδικτίνων! Όμως επειδή κινδύνευαν να αποκαλυφθούν, έφυγαν από το μοναστήρι και ταξίδεψαν σε Γερμανία, Ελβετία, Γαλλία και Ελλάδα. Στην Αθήνα η Ιωάννα εγκατέλειψε τον εραστή της, μπήκε σε ένα πλοίο με προορισμό τη Ρώμη, όπου και κατάφερε, πάντα μεταμφιεσμένη σε μοναχό, να αναρριχηθεί μέχρι την κορυφή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και τον Παπικό θρόνο. Όμως η Ιωάννα σύναψε στη Ρώμη ερωτική σχέση με τον νεαρό Φλώρο που είχε σαν αποτέλεσμα μια εγκυμοσύνη. Έτσι κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης λιτανείας το έκπληκτο πλήθος βλέπει το σεβαστό Πάπα Ιωάννη τον Η΄ να γεννά "άωρον και ημιθανές βρέφος" και να πεθαίνει μέσα στην οργή "του μαινόμενου όχλου, λακτοπατούντος, καταπτύοντος και ζητούντος να ρίψη εις τον Τίβεριν Πάπισσαν και παπίδιον".
Info: Μουσική διδασκαλία: Έφη Ράτσου, σκηνικά-κοστούμια: Ειρήνη Χριστοφορίδου,
φωτισμοί: Αλέξης Κοέν, επιμέλεια κίνησης: Χριστίνα Πρεφτίτση.
Παίζουν: Γιώργος Καψάλης, Μαρία Κοκορότσκου, Αναστάσης Μαυρομιχάλης, Αργυρώ Νουβάκη, Δάνης Πετρίδης, Νάντια Σπανού.
Στο Studio Νέμεση (Δελφών 176), από 24 Νοεμβρίου.
http://theatreviewer.blogspot.gr/





Pope Joan

Σκηνοθεσία : Σένκε Βόρτμαν
Σενάριο : Σένκε Βόρτμαν, Χάινριχ Χάντινγκ
Πρωταγωνιστούν : Γιοχάνα Βόκαλεκ, Ντέιβιντ Γουέναμ, Τζον Γκούντμαν, Ίαν Γκλεν, Νίκολας Γούντσον, Ανατόλε Τ'αουμπμαν, Λότε Φλακ, Έντγουαρντ Πίθερμπριτζ
Κατηγορία : Δράμα
Έτος παραγωγής : 2009
Χώρα παραγωγής : Γερμανία, Αγγλία, Ιταλία, Ισπανία
Χρώμα : Έγχρωμο
Γλώσσα : Αγγλικά
Διάρκεια : 149΄


Τρίτη 27 Νοεμβρίου 2012

Περί ύφους...


ΥΦΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
ΥΦΟΣ

ΥΦΟΣ είναι ο ιδιαίτερος εκείνος τρόπος, με τον οποίο ο συγγραφέας εκφράζει τον ψυχικό του κόσμα Είναι θα λέγαμε τα «δακτυλικά αποτυπώματα» του πνεύμα¬τος και της ψυχής του. Και μην ξεχνάμε το λεχθέν: «Το ύφος είναι ο άνθρωπος».
Αρετές ύφους: Σαφήνεια, κυριολεξία, ακρίβεια, φυσικότητα, ευγένεια, ευπρέπεια, ποικιλία, λιτότητα (όχι πομπώδεις φρασεις), αρμονία (ευάρεστο ακουστικό αίσθημα – κατάλληλη εκλογή λέξεων ή φράσεων).
Σφάλματα ύφους (ελαττώματα): α) βαρβαρισμός (= παράβαση γραμματικών κανόνων), β) σολοικισμός (- παράβαση συντακτικών κανόνων), γ) νεολογισμός (= εκτεταμένη χρήση νέων, ξένων ή και ανύπαρκτων λέξεων), δ) ιδιωματισμός (= κατάχρηση λέξεων που δεν χρησιμοποιούνται στις εκφράσεις μας), ε) αναχρονισμός (= απόδοση συνηθειών και ιδεών σε ανθρώπους μιας εποχής κατά την οποία οι συνήθειες και οι ιδέες αυτές ήταν άγνωστες: π.χ. ο ιπποτισμός των αρχαίων Ελλήνων – ενώ είναι ιδέα του Μεσαίωνα στ) ανάμειξη δημοτικής και καθαρεύουσας.
Κατηγορίες ύφους (ένταση και τονισμός περιεχομένου)
1. Απλό (ή αφελές): χωρίς λογοτεχνικά στολίδια
(π,χ. Αλ. Παπαδιαμάντης).
2. Μέσο (ή γλαφυρό ή κομψό): ανάμεσα στο απλό και το υψηλό (πλούτος και ποικιλία εκφραστικών μέσων, π,χ. Στρ. Μυριβήλης).
3. Υψηλό (ή αδρό): μεγαλείο, σφοδρότητα, μεγαλοπρέπεια, υψηλές ιδέες (π.χ. Δίον. Σολωμός, Κ. Παλαμάς).
4. Μικτά συνδυασμός των προηγούμενων κατηγοριών.
5. Α ναλογα με «το θέμα του: ρητορικό, αφηγηματικό, ιστορικό, λυρικό, επικό, τραγικό, ελεγειακό-
«Μη ζητάς ένα ύφος: σκέψου, μελέτα, δούλεψε, αγάπα, ζήσε – και τότε θα το βρεις» .

ΣΧΗΜΑΤΑ ΛΟΓΟΥ
(Στολίδια ύφους)

Α. Σχήματα λέξεων
1. Μεταφορά («μεταφέρουμε» τη σημασία μιας λέξης σε μια άλλη κατ’ αναλογία: π.χ. «τρικυμία ψυχής»). Η μεταφορά είναι στην ουσία μια σύντομη παρομοίωση και λείπει το «σαν»: π,χ. «η ψυχή του ήταν σαν θάλασσα-».
2. Μετωνυμία (αντικατάσταση μιας λέξης με άλλη: π,χ. χακί αντί στρατός, Άρης αντί πόλεμος).
3. Συνεκδοχή (όταν παίρνουμε το μέρος αντί του όλου και αντίστροφα: π.χ. «χαίρεται ο Τούρκος στ’ άλογο κι ο Φράγκος στο καράβι», Δημοτικό, αντί οι Τούρκοι – οι Φράγκοι).
4. Αλληγορία (άλλα εννοούμε κι άλλα γράφουμε. Π.χ.  «Μέριασε βράχε (= Τουρκία -Τούρκοι) να διαβώ το κύμ’ (= η επαναστατημένη Ελλάδα) ανδρειωμένο»)
5. Αντονομασία (αντικατάσταοη προσηγορικών ονομάτων με κύρια και αντίστροφα: π,χ. Σωκράτης αντί σοφός, ο Γέρος του Μοριά αντί Κολοκοτρώνης).
6. Παραδοξολογία ή οξύμωρο (όταν έχουμε δύο λέξεις που η μία αποκλείει την άλλη: π.χ. «… μια νέα γραία», «Νύμφη ανύμφευτε»).
7.Λιτότητα (η χρησιμοποίηση αντίθετης έννοιας με άρνηση: π.χ. «Δεν ξέρω» αντί αγνοώ).
8. Ευφημισμός (η απόδοση, σε κάτι που φοβόμαστε, καλού ονόματος: π,χ, «Ειρηνικός ωκεανός»).
9.Υπερβολή (μεγαλοποίηση αντικειμένων πέραν των φυσικών τους ορίων: π,χ. «Τ’ αδέρφια σχίζουν τα βουνά και δέντρα ξεριζώνουν», Δημοτικό).
10. Αναστροφή (όταν η επόμενη πρόταση αρχίζει από τη λέξη με την οποία τελειώνει η προηγούμενη: π.χ. «Αφέντη μου, στα σπίτια σου χρυσές καντήλες φέγγουν /φέγγουν στους ξένους να δειπνούν.», Δημοτικό).
11. Έλλειψη ή βραχυλογία (η αφαίρεση μιας ή περισσότερων λέξεων από μια φράση για συντομία και ζωηρότητα: π.χ. «Κι αν είστε εσείς νερόχαρες, / το τραγούδι μου [ είναι] κύμα_», Κ. Παλαμάς).
12. Πλεονασμός (αντίθετο της έλλειψης – ύπαρξη περιττών λέξεων: π,χ. «Τον είδες με τα μάτια σου γιαγιά τον βασιλέα;», Γ. Βιζυηνός).
11. Επανάληψη ή επαναφορά ή αναφορά (όταν αλλεπάλληλες προτάσεις ή ενότητες αρχίζουν με την ίδια λέξη: π.χ. «Κρυφά το λένε τα πουλιά, κρυφά το λεν τ’αηδόνια, /κρυφά το λέει κι ο Γούμενος_», Δημοτικό).
14. Παλιλλογία ή αναδίπλωση ή επαλληλία (ένα είδος πλεονασμού = επανάληψη μιας λέξης ή φράσης: π,χ. Για πες μας, πες μας, σταυραητέ, τι κάνουν οι δικοί μας», Δημοτικό).
15. Περίφραση (όταν μια έννοια, που μπορεί ν’ αποδοθεί μονολεκτικά, διατυπώνεται με περισσότερες λέξεις: π.χ. «το άστρο της ημέρας» αντί ο ήλιος, «Δήμητρος καρπός» αντί σίτος).
16. Δίπλωση (όταν μια λέξη επαναλαμβάνεται ασύνδετος, για έμφαση: π.χ. «Η Φραγκογιαννού έτρεχεν, έτρεχε.», Αλ. Παπαδιαμάντης)
17. «Εν δια δυοίν» (παράταξη δύο εννοιών, εκ των οποίων η μία είναι προσδιορισμός της άλλης: π,χ. «Γυναίκες, πού είναι οι άντρες σας και οι καπεταναίοι» , Δημοτικό).
18.Ασύνδετο-Πολυσύνδετο (παράταξη αλλεπάλληλων εννοιών ή προτάσεων χωρίς κανένα σύνδεσμο: π,χ. «Σημαίνει ο θεός» σημαίνει η γη, σημαίνουν τα επουράνια…», Δημοτικό).
Β. Σχήματα νοημάτων
1.  Προσωποποίηση (απόδοση ιδιοτήτων έμψυχων λοντων σε άψυχα: π,χ. «Ο Όλυμπος κι ο Κίσσαβος, τα δυο βουνά μαλώνουν», Δημοτικό).
2. (μία εκτεταμένη μεταφορά =
μάτων που έχουν ομοιότητα μεταξύ τους, για να καταστήσουμε το ένα απ’ αυτά πιο αισθητό και ζωηρά π.χ. «Μεγάλο σαν ψηλό βουνό κι ίσιο σαν κυπαρίσσι-», Δημοτικό).
3. Αντίθεση (παράθεση δύο αντίθετων εννοιών: π,χ. φτωχός-πλούσιος, νέος-γέρος).
4.  Υποφορά (όταν ρωτάμε κάτι και με πρώτη: π,χ. «Γιατί είναι μαύρα τα βουνά και στέκουν βουρκωμένος/ μην άνεμος τα πολεμά, μήνα βροχή τα δέρνει», Δημοτικό).
5. Κλιμακωτό (παρουσίαση ιδεών σε μια βαθμιαία σειρά και ακολουθία: π,χ. «όμορφη, πλούσια κι άπαρτη και σεβαστή κι αγία», Δίον. Σολωμός).

Γ. ΣΧΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
1. Υπερβατό (αποχωρισμός λέξης από εκείνη την οποία προσδιορίζει, με την παρεμβολή άλλων: π,χ. «πίνει το κρινοστάλαχτο της πλάκας το φαρμάκι», Δημοτικό).
2. Χιαστό (σε δύο διαδοχικές φράσεις, η δεύτερη περιέχει στοιχεία σε τάξη αντίστροφη της πρώτης: π.χ. «Το ντουφέκι ανάβει, αστράφτει, / λάμπει, κόφτει το σπαθί», Διον. Σολωμός).
3. Πρωθύστερο (η δεύτερη από τις δύο έννοιες προηγείται λογικά της πρώτης: π.χ. «Ξεντύθη ο νιος, ξεζώστηκε και στο πηγάδι εμπήκε», Δημοτικό)
4. Κύκλος (όταν μια φράση αρχίζει και τελειώνει με την ίδια λέξη: π.χ. «Σταθήτε ανδρείοι σαν Έλληνες και σαν Γραικοί σταθήτε», Δημοτικό)
5.  Ομοιοτέλευτο (όταν οι περίοδοι τελειώνουν με ομόηχες συλλαβές π.χ. «Τρίβε τα σίδερα τα στοιχειωμένα, κάμε τα σκουριά να πέσουν απ’ τα χέρια τα δεμένα», Γ. Βλαχογιάννης).
6. Παρήχηση (επανάληψη ίδιων συμφώνων = τεχνική επανάληψη ήχων για δημιουργία ευχάριστου αισθήματος: π.χ. «Μύριοι κρότοι αντηχούν εις τα άντρα και εις τους βράχους- Και άλμη και θάλπος ηλίου, καθίστα μελαψός τας όψεις των αν¬θρώπων», Αλ. Παπαδιαμάντης• επανάληψη του «ρ» στην πρώτη πρόταση και του «λ» στη δεύτερη).

ΠΗΓΗ: Υπουργείο Πολιτισμού και Παιδείας Κύπρου

Σάββατο 24 Νοεμβρίου 2012

Από τη ναζιστική προπαγάνδα στα μαθήματα αμερικανικής ιστορίας


Kαθημερινή ζωή και προπαγάνδα στη ναζιστική Γερμανία

 Σε διάστημα λίγων μηνών μετά την άνοδο του Xίτλερ στην εξουσία (1933) οι Nαζί κατόρθωσαν να ελέγξουν και να αναδιοργανώσουν τη δημόσια ζωή σε όλες τις πόλεις και τα χωριά της Γερμανίας. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποίησαν εκτός των άλλων τα νέα μέσα της εποχής: το ραδιόφωνο και τον κινηματογράφο. [...] Eιδικά το ραδιόφωνο μετατράπηκε σε κεντρικό εργαλείο προπαγάνδας των εθνικοσοσιαλιστών. Λόγω της σχετικά προσιτής τιμής του "Δέκτη του λαού", γύρω στο 70% των νοικοκυριών διέθετε ραδιοφωνική συσκευή το 1939 (25% το 1933).

 Στις αναρίθμητες εκδηλώσεις και διαδηλώσεις, μέσα από τον Τύπο και το ραδιόφωνο οι Γερμανοί βομβαρδίζονται καθημερινά από ναζιστικά συνθήματα που είχαν σκοπό να δημιουργήσουν έναν λαό πειθήνιο και αφοσιωμένο στο έθνος και τον ηγέτη του. Oι εντυπωσιακές πορείες των Eς A και των Eς Eς, οι άριστα σκηνοθετημένες εθνικοσοσιαλιστικές διαδηλώσεις και γιορτές ενθουσίαζαν στην αρχή πολλούς ανθρώπους, καθώς σφυρηλατούσαν την κοινωνικότητα και την αλληλεγγύη. H στρατιωτική μουσική και μια θάλασσα από σημαίες με τον αγκυλωτό σταυρό ανέδιδαν μια μεγαλοπρέπεια που θύμιζε θρησκευτικές γιορτές.

 Oι νέες ευκαιρίες δράσης που πρόσφεραν οι Nαζί ειδικά στους απλούς ανθρώπους στις διάφορες οργανώσεις του κόμματος, τους δημιουργούσε την αίσθηση ότι τους έπαιρναν στα σοβαρά και είχαν μια αξία στην κοινωνία. Mε την ανάληψη ενός αξιώματος στις οργανώσεις του Nαζιστικού Kόμματος μπορούσε κάποιος να βελτιώσει την κοινωνική του θέση. [...] H κομματική στολή είχε βαρύνουσα σημασία και άνοιγε πολλούς δρόμους για μια γρήγορη και πρωτόγνωρη κοινωνική άνοδο.

 H υποχρεωτική εισαγωγή του χιτλερικού χαιρετισμού στις υπηρεσίες, τις επιχειρήσεις και τα σχολεία αποτέλεσε καίριο πλήγμα κατά της ιδιωτικής ελευθερίας των πολιτών. H ιδιωτική ζωή και η δημόσια παρουσία του κάθε πολίτη βρίσκονταν υπό διαρκή και στενή παρακολούθηση από τους εκπροσώπους του καθεστώτος. H παραμικρή παρέκκλιση από τις αρχές συμπεριφοράς που επέβαλαν οι Nαζί είχε σοβαρότατες συνέπειες, φυσικές, κοινωνικές και επαγγελματικές. H τρομοκρατία, οι ξυλοδαρμοί, οι ανακρίσεις και τα βασανιστήρια στα κρατητήρια της Mυστικής Aστυνομίας (Γκεστάπο) ανήκαν στην ημερήσια διάταξη για τους αμφισβητίες, τους πολιτικούς αντιπάλους, ακόμη και για όσους δεν εκδηλώνονταν ανοικτά υπέρ του καθεστώτος.

W. Mickel - B. Wiegand (επιμ.), Geschichte, Politik und Gesellschaft (Bd. 1: Von der Franzosischen
Revolution bis zum Ende des 2. Weltkrieges), Bερολίνο 1998, σελ. 336-337.

ΘΕΜΑΤΑ
  1. Να αποδώσετε περιληπτικά το παραπάνω κείμενο, προκειμένου να το αναρτήσετε στον τοίχο του facebook. (90-110 λέξεις)
  2. Να σχολιάσετε τον λειτουργικό ρόλο των σημείων στίξης της πρώτης παραγράφου του κειμένου.
  3. α) Να παρουσιάσετε τη δομή της τελευταίας παραγράφου

          β) Να βρείτε τη συλλογιστική της πορεία


     4.   Να δώσετε από ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις

      5. '' Σε διάστημα λίγων μηνών μετά την άνοδο του Xίτλερ στην εξουσία (1933) οι Nαζί κατόρθωσαν να ελέγξουν και να αναδιοργανώσουν τη δημόσια ζωή σε όλες τις πόλεις και τα χωριά της Γερμανίας. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποίησαν εκτός των άλλων τα νέα μέσα της εποχής: το ραδιόφωνο και τον κινηματογράφο. ''. Να βρείτε το είδος της σύνταξης και να το μετατρέψετε στο αντίστροφό του. (Ενεργητική-Παθητική)

       Παραγωγή λόγου
 Μελετώντας το κείμενο και αφού έχετε παρακολουθήσει την ταινία ''Μαθήματα Αμερικανικής Ιστορίας '', καλείσθε να συντάξετε μια εισήγηση όπου θα εξετάζετε τους τρόπους με τους οποίους η προπαγάνδα φέρνει τα επιθυμητά αποτελέσματα στους δημιουργούς της αλλά και τα αίτια που καθιστούν τους ανθρώπους υποχείρια των προπαγανδιστών.



Μαθήματα Αμερικανικής Ιστορίας
Ο Ντέρεκ είναι ένας οργισμένος νεαρός που η δολοφονία του πατέρα του από έναν έγχρωμο άνδρα, τον έχει μετατρέψει σε αδίστακτο ρατσιστή. Ασπάζεται τη ναζιστική ιδεολογία και κάτω από τη καθοδήγηση μιας ακροδεξιάς οργάνωσης ωθείται σε τρομοκρατικές ενέργειες εναντίον των έγχρωμων μειονοτήτων. Τελικά, συλλαμβάνεται και φυλακίζεται. Κατά τη διάρκεια της έκτισης της ποινής του, ο Ντέρεκ συνειδητοποιεί τη λανθασμένη συμπεριφορά του και μετανοεί. Όταν, όμως, αποφυλακίζεται επιστρέφει σπίτι του και συνειδητοποιεί ότι ο Ντάνι, ο μικρότερος αδελφός του, έχει ασπαστεί τις ίδιες ρατσιστικές ιδέες που αυτός είχε στο παρελθόν...