«ΑΥΤΟ που χρειάζεται περισσότερο από καθετί άλλο ο 21ος αιώνας, είναι κοινωνική ελπίδα και ιστορικός ρεαλισμός», συμπέρανε σε μια ομιλία του στο Ιδρυμα Γκορμπατσόφ του Τουρίνου (αρχές Μαρτίου) ο ονομαστός μαρξιστής ιστορικός Eric Hobsbaum.
Φυσικά, η διαπίστωση κάθε άλλο παρά πρωτότυπη είναι. Φτάνει να θυμηθείτε λ.χ. το κουτί της Πανδώρας – το γαμήλιο «δώρο» που έστειλε στους μελλόνυμφους Προμηθέα και Πανδώρα ο Δίας, οργισμένος επειδή ο τιτάνας είχε πλάσει τους ανθρώπους… κι όταν ο αδερφός του Επιμηθέας είχε την αστοχασιά να το ανοίξει, ξεχύθηκαν από μέσα όλες οι συμφορές και οι οδύνες που θα ταλάνιζαν τους θνητούς… και το μοναδικό καλό που απόμεινε στο βάθος του κουτιού, ήταν η ελπίδα.
ΑΛΛΑ με τί υλικά να χτιστεί η ελπίδα για τους ανθρώπους του 21ου αιώνα;
Ο ίδιος ο Χομπσμπάουμ διεκτραγώδησε, στην ομιλία του, τα πολιτικά αδιέξοδα του καιρού μας, όπου «ακόμα και η κρατική ισχύς αποδυναμώνεται από την επίδραση των μη κρατικών οικονομικών παραγόντων» (διεθνές κεφάλαιο, επιχειρήσεις κλπ.).
Ομως, η τραγωδία είναι ακόμα πιο τραγική. Και μέγας θύτης αλλά και μέγα θύμα, ταυτόχρονα, είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, που καταστρέφει αλόγιστα κι ανελέητα την «παμμήτορα» (μάνα των πάντων) Γη.
ΠΑΛΙ για το Περιβάλλον θα μιλήσετε; (ίσως πουν μερικοί ανέμελοι). Μιλάω για τη ζωή, τη δική σας και των παιδιών σας. Γιατί ο κίνδυνος είναι πια άμεσος.
Σε έκθεση, που δημοσιεύτηκε απ’ τον ΟΗΕ τις προάλλες (30 Μαρτίου), 1.300 επιστήμονες από 95 χώρες, προειδοποιούν:
«H ανθρώπινη δραστηριότητα ασκεί τόση πίεση στις φυσικές λειτουργίες της Γης, ώστε η δυνατότητα των οικοσυστημάτων του πλανήτη να συντηρήσουν τις μελλοντικές γενεές, δεν μπορεί πια να θεωρείται σίγουρη».
Κι όταν λένε «μελλοντικές γενεές», πολλοί εννοούν 50 μόλις χρόνια! Δηλαδή, οι νεότεροι – όσοι γεννήθηκαν και θα γεννηθούν απ’ το 1985 και μετά, κινδυνεύουν να βιώσουν φριχτά τον – και να αποβιώσουν φριχτότερα από τον στραγγαλισμό και την ασφυξία του περιβάλλοντος. Και η (πασίγνωστη) τραγική ειρωνεία είναι πως όλοι, όλοι μας συμβάλλουμε σ’ αυτόν τον αυτοχειριασμό, το κατά δύναμιν έκαστος. Κυβερνήσεις και πολίτες.
«H κλιματική αλλαγή είναι παγκόσμιο θέμα. Απαιτεί συντονισμένη αντίδραση από όλον τον κόσμο, διαμήνυσε ο Γ. Γραμματέας του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν, κατά την υπογραφή του Πρωτοκόλου του Κιότο για τη διάσωση του περιβάλλοντος, τον Φεβρουάριο. Και, πώς το είπε, ποιος τον ακούει; 141 χώρες υπέγραψαν το Πρωτόκολλο – αλλά ποιες και πόσο θα το τηρήσουν; Ακόμα καλύτερα: δεν το υπέγραψαν οι ΗΠΑ, ο μεγαλύτερος ρυπαντής της Γης, μια και εκπέμπει το 25% του διοξειδίου του άνθρακος και των άλλων αερίων που προκαλούν την υπερθέρμανση του πλανήτη. Και αρνιούνται τη τζίφρα τους, επειδή, λέει, «θα έχει τεράστιο κόστος για τις αμερικανικές βιομηχανίες». Κόστος σήμερα – θάνατος αύριο…
H ΤΡΑΓΙΚΗ (και πάλι) αντίφαση είναι ότι όσο πληθαίνουμε κι όσο η τεχνολογία καλυτερεύει τον τρόπο ζωής μας, τόσο πιο γρήγορα σκάβουμε τον τάφο μας.
Τα τελευταία 40 χρόνια, ο πληθυσμός της Γης αυξήθηκε από 3 σε 5 δισεκατομμύρια. Ταυτόχρονα, η τεχνολογία, που μας παρέχει περισσότερη τροφή και ανέσεις, εκμεταλλεύεται εξαντλητικά, μέχρις αφανισμού, τις πλουτοπαραγωγικές πηγές. Το βιβλικό «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε (γεμίσετε) και κατακυριεύσατε την γην» έγινε «… κατακυριεύσατε και καταστρέψατε την Γην – και θα το πληρώσετε πανάκριβα όλοι σας…».
ΠΟΥ, λοιπόν, ν’ αναζητήσουμε την ελπίδα; Μήπως στις διακρατικές σχέσεις, στις σχέσεις κράτους και πολίτη, στις σχέσεις μεταξύ των ατόμων; Πώς; Σε μια κοινωνία που γίνεται όλο και πιο βάρβαρη, όλο και πιο ανασφαλής, όλο και πιο απάνθρωπη; Σε μια κοινωνία, όπου η βία, η καταπίεση, η εκμετάλλευση, η κερδοσκοπία, η ανθρωποφαγία έχουν γίνει ο άνομος νόμος της καθημερινότητας; Σε μια κοινωνία, όπου «το αύριο πια σαν αύριο δεν μοιάζει», αφού η κάθε μέρα δεν φέρνει παρά αθλιότητες, συμφορές, εξολοθρεμούς, απόγνωση;
Ο ποιητής Σιμωνίδης ο Αμοργίνος έγραφε: «Ελπίς δε πάντας κ‘απιπειθείη τρέφει» (H ελπίδα και η πίστη τρέφουν τους πάντες)*: Αλλά, έτσι όπως πάμε, ούτε αυτά τα έσχατα καταφύγια θα μπορούν να μας τρέφουν πια…
Μάριος Πλωρίτης, 10-4-2005, Εφημερίδα Το Βήμα
ΘΕΜΑΤΑ
1. Να αποδοθεί περιληπτικά το νόημα του κειμένου (80-100 λέξεις) (25 μον.2. Σε ποιο κειμενικό είδος ανήκει το κείμενο και ποιες μορφές πειθούς έχει χρησιμοποιήσει ο συντάκτης του; (5 μον.)
3. Σύμφωνα με τον Μ. Πλωρίτη, πού και πώς μπορούμε να αναζητήσουμε την ελπίδα σ’ έναν κόσμο που αντιμετωπίζει περιβαλλοντικά προβλήματα; (10 μον.)
4. α. Να βρείτε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις .
β. … ο άνομος νόμος της καθημερινότητας: Ποιο σχήμα λόγου εντοπίζετε στη φράση; (10 μον.)
5. « Όσο η τεχνολογία καλυτερεύει τον τρόπο ζωής μας, τόσο πιο γρήγορα σκάβουμε τον τάφο μας.». Να αναπτύξετε μια παράγραφο με αντίθεση, με βάση το προηγούμενο νόημα. (10 μον.)
6. Αναλαμβάνετε να γράψετε ένα άρθρο για το σχολικό περιοδικό του Λυκείου σας, στο οποίο θα παρουσιάσετε τους κινδύνους που εγκυμονεί η αλόγιστη εκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος και θα προτείνετε τρόπους ατομικής και ομαδικής δράσης για την αποσόβηση των παραπάνω κινδύνων. (40 μον.)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου