ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ)

Το δοκίμιο του Ε. Παπανούτσου "Η ψυχολογία των Νεοελλήνων" στο οποίο γίνεται λόγος για τη χρήση του αυτοκινήτου από τους νεοέλληνες σε συνδυασμό με τα θέματα που σχετίζονται με την υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος με οδήγησαν στη σύνταξη του παρακάτω κριτηρίου για το μάθημα της έκθεσης της Γ΄Λυκείου. Δείτε  το σαν ένα 'εναλλακτικό' προτεινόμενο θέμα.



 Σήμερα στον 21ο αιώνα που διανύουμε τα παγκοσμιοποιημένα πλέον προβλήματα της ανάπτυξης των πόλεων και των μεταφορικών μέσων έχουν οδηγήσει σε μία ιδεολογική πάλη ανάμεσα στα συμφέροντα των αυτοκινητοβιομηχανιών και της ανθρώπινης κοινωνίας. Φαίνεται ότι η κυριαρχία του αυτοκινήτου έχει επικρατήσει και η πόλη έχει παραδοθεί στις δικές του ανάγκες.


 Το Ι.Χ αυτοκίνητο έχει κυρίαρχη θέση στην πόλη, στη νοοτροπία μας και την αντίληψη μας για τα πράγματα. Το αυτοκίνητο εξακολουθεί να αποτελεί σύμβολο προσωπικής επιτυχίας. Σε αυτό συμβάλει λιγότερο η λειτουργικότητά του και περισσότερο οι «βομβαρδισμοί» μηνυμάτων από διαφημίσεις, κινηματογραφικές ταινίες, ΜΜΕ, πιστωτικά ιδρύματα, ηλεκτρονικά παιχνίδια, κλπ, για περισσότερα, μεγαλύτερα και γρηγορότερα αυτοκίνητα. Η μεγάλη ιδεολογική επικράτηση είναι ευθυγραμμισμένη με αυτή των κατασκευαστών αυτοκινήτων, των διαφημιστικών εταιρειών και των πετρελαϊκών εταιρειών. Ειδικά τον αιώνα που ζούμε ο ανταγωνισμός για τους φυσικούς πόρους (ορυκτά καύσιμα, χώρος, κλπ) έχει ενταθεί και από τις αναδυόμενες χώρες του τρίτου κόσμου. Είναι φανερό ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να λειτουργούμε και να σχεδιάζουμε το μέλλον με τα ίδια παλιά δεδομένα και με τις γνωστές πρακτικές ανάπτυξης. Εάν θέλουμε να πετύχουμε την διαφοροποίηση των αντιλήψεων αυτών, πρέπει να αντιπαρατεθούμε με τα τεράστια βιομηχανικά και άλλα οικονομικά συμφέροντα. Είναι πια θέμα ιδεολογίας και πολιτικών αποφάσεων. Όπως έχουμε ως παγκόσμια κοινότητα αποδεχθεί ότι το κάπνισμα και άλλες εθιστικές ουσίες είναι βλαβερές, πρέπει να αποδεχτούμε ότι το ιδιωτικό αυτοκίνητο είναι εξίσου βλαβερό για την υγεία μας. Οι στατιστικές δείχνουν ότι σε πολλές πλούσιες χώρες το κάπνισμα είναι η πρώτη αιτία πρόωρου θανάτου και τα τροχαία δυστυχήματα είναι η δεύτερη αιτία. Όπως έχουμε κατορθώσει στην Ευρώπη (με ελάχιστες εξαιρέσεις όπως η Ελλάδα) να εξοστρακιστεί το κάπνισμα από κλειστούς δημόσιους χώρους μπορούμε να εξοστρακίσουμε το αυτοκίνητο από τους ανοιχτούς δημόσιους χώρους των πόλεων μας.

 Το επιχείρημα του κινδύνου για την δημόσια υγεία είναι πραγματικό και έχει αποδειχθεί με στατιστικές και μετρήσεις, όπως ατμοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου, τροχαίων ατυχημάτων, προβλημάτων υγείας σχετιζόμενων με το κυκλοφορικό (βλ. στρες, καρδιακά νοσήματα, εγκεφαλικά), κλπ. Η αλλαγή μπορεί να γίνει μόνο μέσα από την αναμόρφωση της παιδείας και των προτύπων όπως συμβαίνει άλλωστε και με το κάπνισμα. Χρειάζεται να γίνει εκστρατεία για ενημέρωση των πολιτών ως προς τα οφέλη από τις ήπιες μορφές μετακίνησης και να δημιουργηθεί ένας μοχλός πίεσης προς τους θεσμούς και τα πρόσωπα που παίρνουν τις αποφάσεις, να υποχρεωθούν να συγκρουστούν με τα μεγάλα συμφέροντα, υπέρ των πολιτών. Ιδιαίτερα για το αύριο της ελληνικής πόλης, προκειμένου να αποκτήσουν δυνατότητα εφαρμογής οι παραπάνω προτάσεις, θα πρέπει να συζητηθούν και να ερευνηθούν περεταίρω και τα εξής ζητήματα:

1. Η ανεξέλεγκτη επέκταση των πόλεων με την εκτός σχεδίου δόμηση και η επακόλουθη αναγκαστική μετακίνηση με ιδιωτικά αυτοκίνητα.

2. Η επιθετική οδική συμπεριφορά και η εν γένει παιδεία των ελλήνων.

3. Η ανομία και η αναποτελεσματική αστυνόμευση που επικρατεί στην χώρα.

 Σήμερα με την δυσμενή οικονομική κατάσταση των πολιτών είναι κατάλληλη συγκυρία να συγκρουστούν τα υγιή στοιχεία της κοινωνίας μας, όπως για παράδειγμα η επιστημονική κοινότητα και τα κινήματα των πολιτών αλλά και τα κόμματα, εναντίoν των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων και να γίνει η στροφή, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα των πολιτών και της υγείας τους, επανακτώντας τις πόλεις από τα αυτοκίνητα.

του Φώτη Στάθη


από τον ημερήσιο τύπο

ΘΕΜΑΤΑ

1. Να αποδώσετε περιληπτικά το νόημα του κειμένου

2. «Το αυτοκίνητο εξακολουθεί να αποτελεί σύμβολο προσωπικής επιτυχίας.» Με θεματική περίοδο την παραπάνω να αναπτύξετε μία παράγραφο με αιτιολόγηση

3. Με ποιους τρόπους αναπτύσσεται η δεύτερη παράγραφος του κειμένου;

4. Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική και το αντίστροφο στις παρακάτω περιόδους του κειμένου:

α. Ειδικά τον αιώνα που ζούμε ο ανταγωνισμός για τους φυσικούς πόρους (ορυκτά καύσιμα, χώρος, κλπ) έχει ενταθεί και από τις αναδυόμενες χώρες του τρίτου κόσμου.

β. Ιδιαίτερα για το αύριο της ελληνικής πόλης, προκειμένου να αποκτήσουν δυνατότητα εφαρμογής οι παραπάνω προτάσεις, θα πρέπει να συζητηθούν και να ερευνηθούν περεταίρω και τα εξής ζητήματα

5. α. Να δώσετε από ένα συνώνυμο για τους υπογραμμισμένους τύπους του κειμένου.

β. αναδυόμενες, πρόωρου, κυκλοφορικό, εκστρατεία, ανεξέλεγκτη: Να χωρίσετε τις σύνθετες λέξεις στα συνθετικά τους και με το δεύτερο συνθετικό της καθεμιάς να δημιουργήσετε μία άλλη λέξη (απλή ή σύνθετη).


6. Να εξετάσετε τον λειτουργικό ρόλο των παρενθέσεων που χρησιμοποιούνται στο κείμενο.

7. Σε ημερίδα που διοργανώνει η δημοτική κοινότητα της περιοχής, όπου ζείτε μόνιμα, αναλαμβάνετε να ετοιμάσετε μία γραπτή εισήγηση με θέμα τη δραστική μείωση της χρήσης του αυτοκινήτου μέσα στην πόλη. Σ’ αυτή την εισήγηση καλείσθε να αναπτύξετε τους λόγους που κάνουν επιβεβλημένο τον περιορισμό της χρήσης του αυτοκινήτου, αλλά και να προτείνετε εφικτές λύσεις τόσο για τις αστικές μετακινήσεις των πολιτών όσο και για την προστασία του αστικού περιβάλλοντος.



ΠΟΛΕΙΣ ΜΕ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ




ΠΟΛΕΙΣ ΧΩΡΙΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ