Σάββατο 31 Μαρτίου 2012

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ S.O.S.

Στη συνεδρία του σαββατιάτικου πρωινού{αναφέρομαι στο Ι΄Πανελλήνιο Συνέδριο : Η γλώσσα της Παιδείας και των Μεταρρυθμίσεων}είχα την ευκαιρία και την αγαθή τύχη να ακούσω τον συγγραφέα και μάχιμο φιλόλογο, Κώστα Ακρίβο, να εκφράζει πικρές αλήθειες για τη διδασκαλία του μαθήματος της νεοελληνικής λογοτεχνίας στα σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Όσοι και όσες διδάσκουμε το μάθημα, νομίζω ότι θα συμφωνήσουμε πως δεν έχουμε καταφέρει να προσελκύσουμε τους μαθητές μας, ώστε να τους κάνουμε συνειδητούς αναγνώστες των λογοτεχνικών κειμένων. Μολονότι το θέμα της ανακοίνωσης του Κώστα Ακρίβου είναι κάπως πεσσιμιστικό "Σχολείο και λογοτεχνία: σκουριασμένο παρόν, θολό μέλλον" ο ίδιος με τις προτάσεις που έκανε προδιέγραψε ένα ελπιδοφόρο μέλλον για τη διδασκαλία και την πρόσληψη του μαθήματος από τους μαθητές, αρκεί βέβαια, να θελήσουμε να απαλλαγούμε από το βρόχο της καθιερωμένης διδακτικής και να επιχειρήσουμε κάποιες από τις πρωτοποριακές πρακτικές που μας προτείνει. Παρακάτω παρουσιάζω το άρθρο που δημοσίευσε ο συγγραφέας στην εφημερίδα ΒΗΜΑ (Βήμα Ιδεών) και στο οποίο στηρίχτηκε σήμερα στο μεγαλύτερο μέρος της ανακοίνωσής του.

Λογοτεχνία SΟS
Κώστας Ακρίβος, συγγραφεας

Ο νειρεύομαι τη μέρα που στα γυμνάσια και στα λύκεια θα αρχίσει να διδάσκεται ένα καινούργιο μάθημα, το μάθημα της Λογοτεχνίας. Οι μαθητές θα έρχονται σε επαφή με έργα της ελληνικής και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, που με τη σωστή διδακτική προσέγγιση θα τους βοηθούν να πλουτίσουν τον συναισθηματικό τους κόσμο και να οξύνουν ακόμη περισσότερο την κοινωνική ευαισθησία τους. Μέσα από την ανάγνωση και την προσπέλαση των κειμένων οι έφηβοι θα ανιχνεύουν τις αγωνίες και τους προβληματισμούς των δημιουργών, θα σχολιάζουν τις αξίες και τη δράση των λογοτεχνικών προσώπων και θα έχουν την ευκαιρία να δουν πώς καθρεφτίζεται η δική τους προσωπικότητα στους ήρωες, θετικούς ή μη, των βιβλίων.

«Μα», ακούω την ένσταση, «αυτό το μάθημα ήδη υπάρχει στα σχολεία και διδάσκεται εδώ και χρόνια!».

Πικρή διαπίστωση: όσοι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο εμπλέκονται στη διδασκαλία του συγκεκριμένου μαθήματος στον χώρο της μέσης εκπαίδευσης, κυρίως όσοι το διδάσκουμε στην τάξη και δεν τρεφόμαστε με μεγαλοϊδεατισμούς ή από καθέδρας θεωρίες, όλοι λίγο- πολύ έχουμε καταλήξει στο οδυνηρό συμπέρασμα ότι τέτοιο μάθημα δεν υφίσταται. Εκτός αν θεωρούμε μάθημα Λογοτεχνίας τα δεκάδες αποσπάσματα από ευρύτερες αφηγηματικές ή ποιητικές συνθέσεις που ένας μαθητής «διδάσκεται» τα έξι χρόνια της φοίτησής του, την πληθώρα γραμματολογικών-φιλολογικών πληροφοριών με τις οποίες βομβαρδίζεται, την ύπαρξη διδακτικού στόχου σε κάθε ανάλυση κειμένου (λες και το κείμενο είναι κυνηγετικό θήραμα), την ισοπεδωτική εισβολή της αφηγηματολογίας (δεκατριάχρονα παιδιά πρέπει να μάθουν για τις οπτικές αφήγησης...), τις κατευθυνόμενες ερωτήσεις-ασκήσεις για το ξεκλείδωμα του εκάστοτε αποσπάσματος (πολλές από τις οποίες ανήκουν σε άλλο γνωστικό αντικείμενο, π.χ. ο χωρισμός σε παραγράφους και η εύρεση πλαγιότιτλων) ή τον τραγέλαφο των εξετάσεων.

Αποτέλεσμα; Ενας μαθητής Γυμνασίου ή Λυκείου λίγο καιρό μετά δεν θυμάται το παραμικρό απ΄ όσα διδάχθηκε σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς (το πολύ πολύ να έχει συγκρατήσει το κείμενο που «έπεσε» στις εξετάσεις του Ιουνίου). Και το χειρότερο, δεν του έχει δοθεί η ευκαιρία να αγαπήσει στο ελάχιστο τη λογοτεχνία. Για το αν έγινε βιβλιόφιλος ή επαρκής αναγνώστης, καλύτερα ας μην το συζητήσουμε.

Εκείνο λοιπόν που πρέπει να γίνει το ταχύτερο δυνατόν είναι το μάθημα της Λογοτεχνίας να επανιδρυθεί- κι ας μην είναι πολιτικό κόμμα. Σε μια τέτοια διαδικασία το πρώτο που πρέπει να αλλάξει είναι η φιλοσοφία του μαθήματος. Να συνειδητοποιήσουμε μια και καλή ότι πέρασαν οι εποχές όπου χρησιμοποιούσαμε τη Λογοτεχνία στο σχολείο για να μεταβιβάσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά. Το μοντέλο αυτό έχει πια ξεπεραστεί. Τη μετάδοση του λογοτεχνικού Κανόνα από γενιά σε γενιά την έχει επισκιάσει σήμερα- καλώς!- η ανάγκη των μαθητών να έρθουν σε επαφή με κείμενα που τους προκαλούν πολλαπλώς το ενδιαφέρον και τους βοηθούν στην αυτοέκφραση. Με μια τέτοια αλλαγή πλεύσης και προσανατολισμού η σχολική τάξη θα μπορέσει να λειτουργήσει σαν μικρή λέσχη ανάγνωσης, με τον εκπαιδευτικό στον ρόλο του κατηρτισμένου και έξυπνου συντονιστή, και εν συνεχεία σαν ένα μικρό εργαστήρι δημιουργικής γραφής. Οσοι από εμάς παίρνουμε κατά καιρούς μέρος στο πρόγραμμα του ΕΚΕΒΙ «Συγγραφείς στα σχολεία» γνωρίζουμε από πρώτο χέρι με πόση επιτυχία οι μαθητές προσεγγίζουν το λογοτεχνικό έργο όταν δεν έχουν στα πόδια τους τα βαρίδια της γραμματολογίας, αλλά τους δίδεται η ευκαιρία να γίνουν οι ίδιοι συν-δημιουργοί επεμβαίνοντας δημιουργικά στο κείμενο και παράγοντας λόγο, προφορικό ή γραπτό.
Και επιτέλους να καθιερωθεί και στη χώρα μας η διδασκαλία ολόκληρου λογοτεχνικού έργου- διαδικασία αυτονόητη και δοκιμασμένη στα σχολεία της Ευρώπης εδώ και πολλά χρόνια. Ας αναλογιστούμε τι μεγάλο κέρδος θα είναι για έναν έφηβο αν, τελειώνοντας το σχολείο, έχει διαβάσει κάποια από τα παρακάτω έργα (ενδεικτικός ο κατάλογος, μα όχι τυχαίος, ούτε βέβαια εξαντλητικός): Ηλιος ο Πρώτος, Ο Βασίλης ο Αρβανίτης,Η φόνισσα,Ο μικρός πρίγκιπας, Ο γέρος και η θάλασσα,Το τέλος της μικρής μας πόλης,Στροφή,Ο φύλακας στη σίκαλη, Ιστορία ενός αιχμαλώτου, Το λίγο του κόσμου, Τέταρτη διάσταση, Το ημερολόγιο της Αννας Φρανκ, Η τιμή και το χρήμα, Ασκητική, Για ένα φιλότιμο, Το πλατύ ποτάμι,Λεωνής,Σύγνεφο με παντελόνια,Μοσκώβ Σελήμ,Τα ρω του έρωτα... Να έχει πάρει μια καλή και ποικίλη γεύση από την ελληνική και την παγκόσμια λογοτεχνία, παλαιότερη και σύγχρονη, από το μυθιστόρημα και το διήγημα, από την πρόζα και την ποίηση. Αποφοιτώντας δηλαδή να έχει στο δισάκι της βιβλιοφιλίας του 5- 10 έργα που ίσως του αλλάξουν τον τρόπο να βλέπει τον κόσμο. Αν μάλιστα σ΄ αυτή τη διαδικασία προστεθούν ο εμπλουτισμός και η στήριξη των σχολικών βιβλιοθηκών, η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών για τη διδασκαλία του μαθήματος, καθώς και η συνδρομή της Εταιρείας Συγγραφέων- συνάδελφοι, δεν είμαστε μόνο συνδικαλιστικό όργανο-, τότε μπορούμε να μιλάμε για ένα νέο δυναμικό ξεκίνημα. Να, λοιπόν, πεδίο σύγκλισης και συνεργασίας για τα υπουργεία Παιδείας και Πολιτισμού.
Από ένα τέτοιο (καινούργιο) μάθημα κερδισμένοι θα βγούμε όλοι, ιδίως οι νέοι. Και το σημαντικότερο: από τη στιγμή που θα έχει πλαστεί ένα ποιοτικό αναγνωστικό κοινό εικοσάρηδες να περνούν το κατώφλι του βιβλιοπωλείου-, αυτόματα διασφαλίζεται το μέλλον της ανάγνωσης. Με λίγα λόγια, η ίδια η λογοτεχνία.






Τετάρτη 28 Μαρτίου 2012

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΑΛΒΟΥ-ΣΟΛΩΜΟΥ (Τα ηφαίστεια-Ελεύθεροι Πολιορκημένοι σχεδίασμα Γ΄)

Να συγκρίνετε τα ηφαίστεια του Α. Κάλβου με τους Ελεύθερους Πολιορκημένους(Σχεδίασμα Γ΄) του Δ. Σολωμού ως προς το περιεχόμενο και τη μορφή


Ανδρέας Κάλβος (Ζάκυνθος 1792 - Λονδίνο 1869) Ο Ανδρέας Κάλβος γεννήθηκε στην Ζάκυνθο το 1792. . Το 1801-2 ο πατέρας εγκαταλείπει τη μητέρα, παίρνει μαζί του τα δυο παιδιά, τον Ανδρέα και τον αδελφό του Νικόλαο, και εγκαθίσταται στο Λιβόρνο της Ιταλίας, όπου πεθαίνει το 1812. . Ο Ανδρέας πηγαίνει στην Φλωρεντία όπου γνωρίζει τον μεγάλο λόγιο και ποιητή Ούγκο Φώσκολο. Η φιλία τους θα κρατήσει χρόνια. Ο Ανδρέας Κάλβος σπουδάζει Ελληνική, Λατινική και Ιταλική φιλολογία, ταυτόχρονα παραδίδει μαθήματα, αρχίζει τις πρώτες λογοτεχνικές του προσπάθειες και συμμερίζεται τις φιλελεύθερες ιδέες του Φώσκολου. Οι δυο φίλοι, κατατρεχόμενοι για τις ιδέες τους, καταφεύγουν το 1815 στην Ελβετία και την επόμενη χρονιά στην Αγγλία, όπου ο Φώσκολος πεθαίνει δώδεκα χρόνια αργότερα. Στο Λονδίνο διδάσκει, γράφει, μεταφράζει. Επιστρέφει στην Φλωρεντία και από εκεί ξανά στην Ελβετία, όταν ξεσπά η Ελληνική Επανάσταση. Με διαλέξεις, ομιλίες, δημοσιεύματα ενθαρρύνει Έλληνες και Φιλέλληνες. Το 1824 τυπώνει στην Γενεύη τις πρώτες δέκα Ωδές και στο Παρίσι, όπου συνεχίζει την πατριωτική δράση, το 1826, τις δέκα επόμενες. Εδώ ο Κάλβος σταματά την δημιουργική ενασχόλησή του με την ποίηση και, φλεγόμενος από ενθουσιασμό, κατεβαίνει στο Ναύπλιο να πολεμήσει. Ήδη όμως έχουν αρχίσει οι εμφύλιες διαμάχες, οι οποίες τον απογοητεύουν. Έτσι, μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια εγκαταλείπει το Ναύπλιο και εγκαθίσταται στην Κέρκυρα, όπου στην αρχή εργάζεται ως οικοδιδάσκαλος, μετά γίνεται καθηγητής της "θεωρητικής φιλοσοφίας" στην Ιόνιο Ακαδημία και το 1841 διευθυντής στο Ιόνιο Γυμνάσιο. Απογοητευμένος από τις περιστάσεις, τα παρατά όλα και ξαναγυρίζει το 1852 στο Λονδίνο, όπου ξεκινά μια νέα ζωή. Πέθανε στο Λονδίνο, στις 30 Νοεμβρίου 1869. Το 1888, σε μια διάλεξη στον "Παρνασσό", ο Κωστής Παλαμάς προβάλλει το έργο του Κάλβου, το οποίο από τότε κερδίζει ευρεία αναγνώριση.
  τα ηφαίστεια, Ανδρέα Κάλβου


τα ηφαίστεια, Ανδρέα Κάλβου

 
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης

 

Ελεύθεροι Πολιορκημένοι Σχεδίασμα Γ΄, Διονυσίου Σολωμού


Διονύσιος Σολωμός   

Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός γεννήθηκε στις 8 Απριλίου του 1798 στη Ζάκυνθο, ως εξώγαμο τέκνο του κόντε Νικόλαου Σολωμού και της υπηρέτριάς του Αγγελικής Νίκλη.
Σε πολύ μικρή ηλικία έμεινε ορφανός και το 1808 έφυγε για σπουδές στην Ιταλία, με τη συνοδεία του ιταλού δασκάλου του Ρώσση. Επτά χρόνια αργότερα πήρε το απολυτήριο από το Λύκειο της Κρεμόνας και γράφτηκε στο πανεπιστήμιο της Πάβιας, απ' όπου πήρε το πτυχίο της Νομικής. Παράλληλα με τις σπουδές στη νομική, για την οποία ουδέποτε ενδιαφέρθηκε, άρχισε να γράφει στίχους στην ιταλική γλώσσα, ενώ ήρθε σε επαφή με διαπρεπείς φιλοσόφους, φιλολόγους και αξιόλογους εκπροσώπους της λογοτεχνικής κίνησης της εποχής.
Το 1818 επέστρεψε στη Ζάκυνθο, όπου παρέμεινε για δέκα χρόνια. Εκεί άρχισε να γράφει τα πρώτα του αξιόλογα στιχουργήματα στα ελληνικά. Το πρώτο εκτενές ελληνικό ποίημά του και πλέον γνωστό είναι ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν», απόσπασμα του οποίου καθιερώθηκε ως Εθνικός μας Ύμνος. Λίγο αργότερα, συνέθεσε το λυρικό ποίημα «Εις τον θάνατο του Λορδ Μπάυρον» και ακολούθησαν «Η καταστροφή των Ψαρών», «Η Φαρμακωμένη», «Ο Λάμπρος», «Εις Μοναχήν», «Ο Κρητικός», «Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι», «Ο Πόρφυρας».
Στα τέλη του 1828 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Κέρκυρα, συνεχίζοντας την ενασχόλησή του με την ποίηση σχεδόν απομονωμένος. Δεν έκανε ούτε ένα ταξίδι στην ελευθερωμένη Ελλάδα, γιατί, όπως υποστηρίζεται, «δεν εσυνηθούσε να θεατρίζει στο εθνικό του φρόνημα αλλά μες το άγιο βήμα της ψυχής».
Στις 3 Φεβρουαρίου του 1849 παρασημοφορήθηκε με το Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος, διότι «με την ποίηση του διέγειρε τα αισθήματα του λαού στον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία».
Πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου του 1857 στην Κέρκυρα, ύστερα από αλλεπάλληλες εγκεφαλικές συμφορήσεις. Τα οστά του μεταφέρθηκαν το 1865 στη Ζάκυνθο και τοποθετήθηκαν αρχικώς σ' ένα μικρό μαυσωλείο στον τάφο του Κάλβου.

Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Σχεδίασμα Γ

Μουσική: Γ. Μαρκόπουλος

ΑΝΑΛΥΣΗ - ΕΡΜΗΝΕΙΑ


Απόσπασμα 1: Σ' αυτό ο ποιητής βλέπει το όραμα της προσωποποιημένης πατρίδας. Τη χαρακτηρίζει μεγαλόψυχη και αξιοπρεπή στις ευχάριστες και τις δυσάρεστες στιγμές. Συγκεκριμένα την αποκαλεί "Μητέρα μεγαλόψυχη στον πόνο και στη δόξα". Τα παιδιά της, δηλαδή οι `Ελληνες, ζουν με την ελπίδα ότι κάποτε θα ελευθερωθεί η Πατρίδα. `Ομως, μόνο ο ποιητής τη βλέπει μπροστά του σε όραμα. Η Πατρίδα παρουσιάζεται ακίνητη, δηλαδή ατάραχη στις δύσκολες στιγμές. Βρίσκεται πάνω σε σωρούς από φύλλα δάφνης και βάγια που φανερώνουν τη δόξα της. `Ισως ο ποιητής να οραματίζεται την πατρίδα τις μέρες της Λαμπρής και των Βαΐων. Στη διαπίστωση αυτή μας οδηγούν τα βάγια, που χρησιμοποιούνται τις άγιες μέρες του Πάσχα. `Ισως πάλι το όραμα αυτό παραπέμπει έμμεσα στην ηρωική έξοδο των Μεσολογγιτών τη νύχτα της 10ης προς την 11η Απριλίου (βλ. απόσπασμα 13). Η Πατρίδα δεν πατάει στη γη, απλώς αιωρείται σαν τον ουρανό. Ο ποιητής απευθύνεται σ' αυτή, της ζητάει να του μιλήσει, για να μπορέσει να ακούσει τα λόγια της και να τα χαρίσει στους `Ελληνες. Την παρακαλεί να τον εμπνεύσει, για να υμνήσει τη θέληση των Μεσολογγιτών να ζήσουν ή να πεθάνουν ελεύθεροι. Τέλος, απευθύνεται σ' αυτήν με τα εξής λόγια: "Δόξα' χ' η μαύρη πέτρα του και το ξερό χορτάρι". Σύμφωνα με την υπόδειξη στο τέλος του αποσπάσματος η θεά απαντά στον ποιητή και τον προστάζει να ψάλλει την πολιορκία του Μεσολογγίου.

Απόσπασμα 3: Οι Μεσολογγίτες συνήθισαν πια τη ζωή του πολέμου. Νομίζουν ότι η ζωή τους συνεχίζεται κανονικά με τα τραγούδια των κοριτσιών και τα παιχνίδια των παιδιών. Οι αναμνήσεις από την παλιά ευτυχισμένη ζωή υπάρχουν στις ψυχές των αγωνιστών. γι' αυτό νομίζουν ότι ο πόλεμος δεν τους επηρεάζει.

Απόσπασμα 6: Σ' αυτό παρουσιάζεται η ομορφιά της φύσης την ωραιότερη εποχή του χρόνου, την άνοιξη. Η μαγεία της φύσης μεγαλώνει την επιθυμία για ζωή και δυσκολεύει τους αγωνιστές να τηρήσουν το χρέος τους προς την πατρίδα. Γι' αυτό και το απόσπασμα έχει τίτλο "Ο πειρασμός". Ο έρωτας, που βρίσκεται σε έξαρση την άνοιξη, χορεύει με τον Απρίλη. Σ' ένα σκιερό μέρος γεμάτο από δροσιά και μυρωδιές ακούγονται τα γλυκά κελαηδίσματα των πουλιών. Από παντού χύνονται δροσερά νερά που ηχούν γλυκά. Η ζωή πλημμυρίζει τη γη, τον ουρανό και τη θάλασσα. Στο πεντακάθαρο και ακίνητο νερό της λίμνης μια πεταλούδα παίζει με τη σκιά της. Μυρίζει πάρα πολύ ωραία, επειδή κοιμήθηκε μέσα σ' ένα κρίνο.

Ο ποιητής ζητά από τον αλαφροΐσκιωτο να του πει τι βλέπει στη φύση. Εκείνος του απαντά ότι αυτή η νύχτα είναι γεμάτη θαύματα και μάγια. Κατά τη λαϊκή πίστη οι αλαφροΐσκιωτοι είχαν την ικανότητα να βλέπουν και να ακούνε όλα τα μυστικά της φύσης. `Ισως ο αλαφροΐσκιωτος συμβολίζει τον ίδιο τον ποιητή. Υπήρχε η αντίληψη ότι οι άνθρωποι που ασχολούνταν με την ποίηση είχαν μια ιδιαίτερη ευαισθησία, που τους επέτρεπε να βλέπουν και να ακούνε πράγματα μη αντιληπτά στους άλλους. Κανένας θόρυβος δεν ταράζει την ηρεμία της νύχτας αυτής. Το φεγγάρι έχει πέσει μέσα στη λίμνη. Ξαφνικά μια όμορφη κοπέλα βγαίνει από το νερό ντυμένη με το φως του φεγγαριού. Η φεγγαροντυμένη ίσως να συμβολίζει την ομορφιά της ζωής ή την Πατρίδα-Ελευθερία ή τη θεά Αφροδίτη που αναδύεται από τη θάλασσα.

Απόσπασμα 13: `Ολα είναι έτοιμα για την ηρωική έξοδο. Οι άντρες με τα σπαθιά τους είναι αποφασισμένοι να πολεμήσουν μέχρι το τέλος. Είναι έτοιμοι να θυσιάσουν τα πάντα για την ελευθερία τους.




Τρίτη 27 Μαρτίου 2012

ΜΝΗΜΗ ΝΙΚΟΥ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ

«Έφυγε» από τη ζωή σε ηλικία 77 ετών, ο φιλόλογος, συνδικαλιστής, συγγραφέας και αγωνιστής του αντιδικτατορικού αγώνα, Νίκος Καλογερόπουλος, χτυπημένος από την επάρατη νόσο.

Γεννήθηκε το 1935 στο Ροδοχώρι Βοϊου. Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, υπηρέτησε σε σχολικές μονάδες της Μακεδονίας, ενώ εργάστηκε ως δάσκαλος λατινικών στο Πανεπιστήμιο και σχολικός σύμβουλος.

Την περίοδο της δικτατορίας δραστηριοποιήθηκε στη Δημοκρατική Αμυνα. Για τον εκλιπόντα, μίλησε στο δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης ο επικεφαλής της παράταξης, «Θεσσαλονίκη -Ανοιχτή Πόλη», Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων ότι ως συνδικαλιστής, προχώρησε στην ανασύσταση της ΟΛΜΕ.



ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ  omikron 2008
 
Ηταν ένα όμορφο καλοκαιρινό απομεσήμερο που μας κάλεσε ο κ. Νίκος Καλογερόπουλος να δούμε τη Μουσειακή Συλλογή που δημιούργησε στο σπίτι του. Αυτή η εικόνα από εκείνη την επίσκεψη έδωσε το ερέθισμα να την καταγράψουμε στις σελίδες του περιοδικού. Δεν ξέρω αν οι εικόνες που κατέγραψε ο φωτογραφικός φακός μπορούν να αποτυπώσουν με ακρίβεια αυτά που υπάρχουν σ' αυτόν τον πανέμορφο και συνάμα ξεχασμένο τόπο. Ίσως όμως μπορεί να αποτελέσουν ένα ερέθισμα για να επισκεφτεί κανείς το Ροδοχώρι. Να συζητήσει με τον κ. Καλογερόπουλο και που αν σταθεί και τυχερός να δοκιμάσει τα πεντανόστιμα φαγητά που μαγειρεύει ο ίδιος.

Κι αυτή την ιστορία προσπάθησε να κρατήσει ζωντανή μ' αυτή του την προσπάθεια. Συνταξιούχος πια καθηγητής Φιλόλογος δεν σταματά στιγμή για τη διάσωση αυτών που έζησε, αυτών που κατέγραψε στην πολυετή ενασχόληση του με τα κοινά. Άρθρα, μελέτες, βιβλία, επιμέλεια συγγραμμάτων για τον αγαπημένο του τόπο το Βόϊο. Και σιγά σιγά όλα αυτά τα χρόνια δημιούργησε μία υπέροχη συλλογή από Οικιακά σκεύη , εργαλεία, όπλα, πετρώματα και απολιθώματα της περιοχής, γλυπτά, έργα στην πέτρα και στο ξύλο ντόπιων καλλιτεχνών αλλά και δικά του, βιβλία τοπικής ιστορίας και φωτογραφίες. Αξίζει πραγματικά τον κόπο κανείς να ανηφορίσει 70 χιλιόμετρα απο την Κοζάνη στο Ροδοχώρι και να απολαύσει όλα αυτά τα εκθέματα που δεν βιάζουν το τοπίο αλλά που μ'ένα μαγικό τρόπο θαρείς πως είναι ένα με το περιβάλλον.

Τα καθημερινά αντικείμενα και τεχνήματα ' γράφει ο ίδιος- δείγματα τεχνολογίας και υλικά τεκμήρια της ζωής των προηγούμενων γενεών, αποτελούν ένα από τα πιο παραμελημένα ' αλλά και τα πιο σημαντικά ' κεφάλαια της Λαογραφίας.

Το 2004 επιμελείται μια ογκώδη έκδοση κοινή των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Κοζάνης και Γρεβενών, 'Κοζάνη ' Γρεβενά : Ο χώρος και οι άνθρωποι'. Εκατό και πλέον συγγραφείς και ερευνητές καθοδηγούμενοι από επιτροπή καθηγητών του Α.Π.Θ. παρουσιάζουν τις θέσεις του σε τρία μεγάλα κεφάλαια : Φυσικό Περιβάλλον, Ιστορία και κοινωνία, Πολιτισμός.

«Θέλαμε να δοθεί έμφαση στην παρουσίαση του Φυσικού περιβάλλοντος, του τοπίου με την πανίδα και χλωρίδα, γιατί εκτός από την αναγκαιότητα της οικολογικής στόχευσης, εκεί διαμορφώνεται ο ανθρώπινος χαρακτήρας και να τονιστεί ιδιαίτερα η νεότερη και σύγχρονη εποχή, γιατί αυτή, ενώ είναι σημαντική για τη γνώση του παρόντος, συνήθως την βρίσκει κανείς παραγκωνισμένη στα σχετικά κείμενα και βιβλία» σημειώνει στον πρόλογο της έκδοσης ο Νίκος Καλογερόπουλος.

Κι αυτό το κομμάτι είναι που προσπαθεί με νύχια και με δόντια και σε αντίξοες συνθήκες και συχνά δεχόμενος πολεμική από διάφορους παράγοντες της περιοχής να κρατήσει ζωντανό ο κύριος Νίκος. Δεν το βάζει κάτω...

Άλλωστε είπαμε: κρατάει μέσα του άσβεστη τη φλόγα και το πάθος του εφήβου.

Μια ζωή πλούσια σε γνώσεις, γεμάτη εμπειρίες, δραστηριότητες και συναισθήματα. Εμείς σας παρουσιάσαμε λίγες γραμμές μόνο από το πλούσιο βιογραφικό της ξεχωριστής μορφής, του ακούραστου και δημιουργικού ανθρώπου, εκ Ροδοχωρίου καταγόμενου, Νίκου Καλογερόπουλου.

Δευτέρα 26 Μαρτίου 2012

CARPE DIEM!

Από τη γνωστή θουκυδίδεια φράση '' οι καιροί ου μενετοί'' οδηγηθήκαμε στο λατινικό carpe diem! κι απ' αυτό στην πολύ γνωστή κι αγαπημένη ταινία '' ο κύκλος των χαμένων ποιητών''. Και  η διαπίστωση των μαθητών: Αυτή είναι η συνέχεια του πνεύματος, η παράδοση, η διακειμενικότητα και η διάχυση των ιδεών.  (Ελπίζω , Δημήτρη, να ικανοποιήσεις τη δίψα για γνώση).



Λατινικό κείμενο

ΟΡΑΤΙΟΣ, 11ο ποίημα των ωδών του

Tu ne quaesieris, scire nefas, quem mihi, quem tibi

finem di dederint, Leuconoe, nec Babylonios

temptaris numeros. Ut melius, quidquid erit, pati.

Seu pluris hiemes seu tribuit Iuppiter ultimam,

quae nunc oppositis debilitat pumicibus mare

Tyrrhenum: sapias, vina liques et spatio brevi

spem longam reseces. Dum loquimur, fugerit invida

aetas: carpe diem quam minimum credula postero.

Μετάφραση στα ελληνικά

Λευκονόη, μη ρωτάς, δεν κάνει να ξέρεις

ποιο τέλος όρισαν οι θεοί για τη ζωή τη δική μου και τη δική σου·

και μη ζητάς τ’ άστρα μελετώντας να τό βρεις.

Πόσο είναι προτιμότερο να δείχνεις υπομονή σ’ ό,τι συμβεί!

Χειμώνες περισσότερους αν μας χρωστά ο Δίας

ή αν αυτόν μάς χάρισε στερνό, που σπάει το κύμα το τυρρηνικό

στ’ αντικρινά τα βράχια, δείξε τη φρονιμάδα σου,

στράγγιζε τα κρασιά σου·

κι αφού η ζωή είναι λίγη, κλάδευε τη μακρινή ελπίδα.

Όσο μιλάμε, θα ’χει πετάξει πια ο φθονερός ο χρόνος.

Απόλαυσε το σήμερα και δείξε όσο το δυνατόν

λιγότερη εμπιστοσύνη στο αύριο.

Ξεκλειδώνοντας το κείμενο

Μια χειμωνιάτικη μέρα βρίσκεται σε κάποια ακτή της τυρρηνικής θάλασσας, προφανώς φιλοξενούμενος της αγαπημένης του Λευκονόης, στην οποία και απευθύνεται. Την αποτρέπει από την ενασχόλησή της με την αστρολογία (Babylonios numeros: Βαβυλώνιοι υπολογισμοί). Είναι ανόσιο να ζητά κανείς να μάθει τα μελλούμενα. Πρέπει να δείχνει υπομονή στη ζωή της και να μη ζει με το άγχος του χρόνου, που τους είναι γραπτός από τους θεούς. Πρέπει να φαίνεται σοφή, περιορίζοντας τη μακρινή ελπίδα. Ο χρόνος είναι φθονερός· με το βιαστικό του πέρασμα συντομεύει όλο και περισσότερο τις χαρές της ζωής. Της συστήνει να απολαμβάνει το παρόν: Carpe diem. Το γνωμικό αυτό του Οράτιου απηχεί το επικούρειο «Καρπίζεσθαι χρόνον». Ἐπίκουρος, Ἐπιστολαί, 3, 126: Ὥσπερ δὲ σιτίον, οὐ τὸ πλεῖον πάντως ἀλλὰ τὸ ἥδιον αἱρεῖται, οὕτω καὶ χρόνον οὐ τὸν μήκιστον ἀλλά τὸν ἥδιστον καρπίζεται: Όπως ακριβώς κάποιος προτιμά όχι την ποσότητα αλλά την ποιότητα στην παραγωγή σταριού, έτσι απολαμβάνει όχι τόσο τη μακροζωία αλλά την ευτυχία.

Το αύριο δεν ανήκει στους ανθρώπους. Η δυσπιστία του ποιητή για το μέλλον, που συχνά τονίζεται στη Ωδές του, έχει επικούρειες ρίζες: Ἐπικουρος, Ἐπιστολαί, 3, 127: Μνημονευτέον δὲ ὡς τὸ μέλλον οὔτε ἡμέτερον οὔτε πάντως οὐχ ἡμέτερον, ἵνα μὴ πάντως προσμένωμεν ὡς ἐσόμενον μήτε ἀπελπίζωμεν ὡς πάντως οὐκ ἐσόμενον: Ας τονιστεί πως το μέλλον ούτε μας ανήκει ούτε δε μας ανήκει· έτσι, ας μην προσμένουμε ότι θα γίνει κάτι ούτε να απελπιζόμαστε αν κάτι δε συμβεί.

Η φιλοσοφική αυτή θεώρηση και η πρόταση του Ορατίου περί ζωής καθίσταται ιδιαίτερα επίκαιρη σήμερα, αν λάβει κανείς υπόψη του πόσοι άνθρωποι, προσπαθώντας να διερευνήσουν το μέλλον τους, πέφτουν θύματα επιτηδείων αστρολόγων, μέντιουμ και λοιπών απατεώνων. Αφετέρου, πόσοι από άγχος και αγωνία για το αύριο επιδίδονται σ’ έναν αγώνα δρόμου, προκειμένου να διασφαλίσουν το μέλλον τους, χάνοντας όμως την ποιότητα της ζωής τους στο σήμερα.


Ο Κύκλος των Χαμένων Ποιητών (αγγλικά: Dead Poets Society) είναι αμερικανική δραματική ταινία, παραγωγής 1989, σε σκηνοθεσία Πίτερ Γουίαρ και σε σενάριο του Τομ Σούλμαν. Η ταινία διαδραματίζεται στην αριστοκρατική και συντηρητική Ακαδημία Γουέλτον στο Βερμόντ το 1959 και αφηγείται την ιστορία ενός καθηγητή που εμπνέει τους μαθητές του διδάσκοντάς τους ποίηση. Πρωταγωνιστούν οι Ρόμπιν Γουίλιαμς, Ρόμπερτ Σον Λέοναρντ, Ίθαν Χοκ, Τζος Τσαρλς και Γκέιλ Χάνσεν.

Η ταινία έλαβε πολύ καλές κριτικές, έγινε μεγάλη εισπρακτική επιτυχία και απέσπασε τέσσερις υποψηφιότητες για Όσκαρ, κερδίζοντας εκείνο του Πρωτότυπου Σεναρίου.





Παρασκευή 23 Μαρτίου 2012

ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΄21 ΚΑΙ ΠΑΡΟΝ




Του Δημήτρη Δανίκα, ΒΗΜΑ, 23.3.12

Θα σας στεναχωρήσω. Με κίνδυνο να χαρακτηριστώ προδότης, ανθέλλην, μίασμα και Μερκελιστής. Διαβάστε λοιπόν. Τους δύο συναρπαστικούς τόμους της «Ελληνικής Επαναστάσεως» υπό του Γεωργίου Φίνλευ, εκδόσεων Βουλής των Ελλήνων. Το «Γεώργιος» όπως ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης μετέφρασε στα ελληνικά το βρετανικό όνομα George. Διαβάστε το για να υποστείτε κλονισμό. Εθνικοπατριωτικό. Για να αντιληφθείτε ένα πράγμα εντελώς διαχρονικό. Η σημερινή τραγωδία προέκταση της εθνικής ανταρσίας και παλιγγενεσίας του 1821. Ετσι ακριβώς. Γιατί δεκάδες οπλαρχηγοί, κλέφτες και αρματωλοί-ανάμεσά τους ας πούμε ο Οδυσσέας Ανδρούτσος αλλά και ο μετανοημένος στο τέλος Καραϊσκάκης-χωμένοι μέχρι τ' αυτιά στα «καπάκια», την προδοσία, την τυφλή και αχόρταγη φιλαυτία. Γιατί τα δύο δάνεια των αγγλικών τραπεζών κατέληξαν στις τσέπες κοτζαμπάσηδων και πολλών ανταρτών. Γιατί ο Πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης ο Υδραίος Κουντουριώτης που ως γνήσιος Αλβανός δεν μιλούσε γρι την ελληνική, μονίμως στην αρπαγή την συνωμοσία, την διαπλοκή. Γιατί την ώρα που ο Ιμπραήμ κούρσευε και κατέκαιε στην Πελοπόννησο κάθε ίχνος πανίδας, χλωρίδας, κάθε ίχνος ελληνικής ζωής, οι επαναστάτες επιδίδοντο σε ένα αχαλίνωτο εμφύλιο πόλεμο κατασπαράσσοντας κάθε γρόσι από τα ταμεία και κάθε ίχνος από το ανελέητο πλιάτσικο που έκαναν στις περιουσίες των Τούρκων.
Γιατί πολλές φορές οι έλληνες φτωχοί αγρότες μπροστά στην πειρατεία ας πούμε των Σουλιωτών η άλλων πατριωτικών ομάδων, έκαμαν τον σταυρό τους προσευχόμενοι να καταφθάσουν οι τουρκαλάδες να τους σώσουν απ' αυτούς τους αχρείους ελληνάρες. Γιατί σχεδόν πάντα παραβιάζαμε τις υποσχέσεις και με πισώπλατα χτυπήματα ορμούσαμε και εξοντώναμε με τον αγριότερο τρόπο ακόμα και τα νεογέννητα μωρά τα οποία οι γενναίοι ημών πρόγονοι τα πετούσαν στους γκρεμούς και στα σκυλιά. Και γιατί λίγο πριν από τη Ναυμαχία στο Ναβαρίνο, ο Αγώνας είχε τελειώσει και το αντάρτικο είχε εκπνεύσει. Τουτέστιν αν οι στόλοι Αγγλίας, Ρωσίας, Γαλλίας δεν κατέφθαναν προκειμένου ν' αρχίσει ο διαμελισμός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, ίσως ακόμα και σήμερα να μην υπήρχε ίχνος ελληνικής, εθνικής κυριαρχίας. Από τότε λοιπόν. Λεπτή σχεδόν αόρατη η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στον ηρωισμό και την προδοσία. Ο ίδιος Ελληνας ήταν ικανός να διαπράξει και τα δύο. Από το τότε ο κοτζαμπασισμός η πεμπτουσία της οικονομικής ολιγαρχίας. Που επί των ημερών μας μετεξελίχθηκε στον αεριτζίδικο καπιταλισμό. Από τότε ο υπέρμετρος ατομικισμός. Από τότε η πλήρης, κάθετη και ανελέητη εχθρότητα ανάμεσα στον πολίτη και το κράτος. Από τότε το αλληλοφάγωμα. Από τότε το προσκύνημα στους ξένους προστάτες με το γαλλόφιλο, αγγλόφιλο και ρωσόφιλο κόμμα. Από τότε τα υπέρογκα δάνεια που κατέληγαν στις τσέπες των εθνοσωτήρων. Από τότε η υποτέλεια προς τους επικυρίαρχους. Από τότε Μπανανία. Τηρουμένων των αναλογιών, η Ναυμαχία του Ναβαρίνου είναι το σημερινό Μνημόνιο μαζί με το PSI και την Δανειακή σύμβαση. Αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα. Όπως έγραφε και ο Διονύσιος Σολωμός «Δυστυχισμένε μου λαέ, καλέ κι αγαπημένε, πάντα ευκολόπιστε και πάντα προδομένε.

(Βαθιά επηρεασμένη από το ύφος και τον προσανατολισμό της φετινής σχολικής μας γιορτής. Συγχαρητήρια  στη Βάσω, την Άννα και τον Φίλιππο).

Πέμπτη 22 Μαρτίου 2012

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ

Το βιβλίο και ο υπολογιστής: Ένα θέμα-διελκυστίνδα που μας έχει απασχολήσει πολλές φορές, με φανατικούς υποστηρικτές και από τις δύο πλευρές αλλά και με θιασώτες της ''κοραϊκής''  μέσης οδού.




Τρίτη 20 Μαρτίου 2012

21 ΜΑΡΤΙΟΥ 2012: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΟΙΗΣΗΣ




Δώρο Ασημένιο Ποίημα, Ελύτης Oδυσσέας



Ξέρω πως είναι τίποτε όλ' αυτά και πως η γλώσσα

που μιλώ δεν έχει αλφάβητο



Aφού και ο ήλιος και τα κύματα είναι μια γραφή συλ-

λαβική που την αποκρυπτογραφείς μονάχα στους και-

ρούς της λύπης και της εξορίας



Kι η πατρίδα μια τοιχογραφία μ' επιστρώσεις διαδο-

χικές φράγκικες ή σλαβικές που αν τύχει και

βαλθείς για να την αποκαταστήσεις πας αμέσως φυλακή

και δίνεις λόγο



Σ' ένα πλήθος Eξουσίες ξένες μέσω της δικής σου

πάντοτε



Όπως γίνεται για τις συμφορές



Όμως ας φανταστούμε σ' ένα παλαιών καιρών αλώνι

που μπορεί να 'ναι και σε πολυκατοικία ότι παίζουνε

παιδιά και ότι αυτός που χάνει




Πρέπει σύμφωνα με τους κανονισμούς να πει στους

άλλους και να δώσει μιαν αλήθεια



Oπόταν βρίσκονται στο τέλος όλοι να κρατούν στο χέρι

τους ένα μικρό



Δώρο ασημένιο ποίημα.






(από το Tο Φωτόδεντρο και η Δέκατη Tέταρτη Oμορφιά, Ίκαρος 1971)








Τρίτη 13 Μαρτίου 2012

Ι' ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Θέμα: Διοργάνωση Ι΄Πανελλήνιου Συνεδρίου με θέμα: «Η γλώσσα της παιδείας και των μεταρρυθμίσεων»


Η Επιτροπή Παιδείας του Α.Π.Θ., ο Τομέας Γλώσσας και Πολιτισμού του Παιδαγωγικού Τμήματος» ο Τομέας Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής, ο Σύλλογος των Αποφοίτων της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. «Φιλόλογος», ο Σύλλογος τον Αποφοίτων του Παιδαγωγικού Τμήματος «Μίλτος Κουντουρας» οργανώνουν τo Ι΄ Πανελλήνιο Συνέδριο για τη διδασκαλία της Ελληνικής Γλώσσας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Οι εργασίες του Συνεδρίου θα γίνουν στις 30, 31 Μαρτίου και 1η Απριλίου (Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή) 2012 στην Αίθουσα Τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Το ειδικότερο θέμα του εν λόγω Συνεδρίου φέρει τον τίτλο «Η γλώσσα της Παιδείας και οι γλώσσες των μεταρρυθμίσεων». Αυτό σημαίνει ότι θα ακουστούν εισηγήσεις για τις διάφορες γλώσσες, οι οποίες διασταυρώνονται στην Εκπαίδευση και στις ανθρώπινες κοινωνίες και οι οποίες εκπηγάζουν από την παιδεία και επιστρέφουν σ'αυτήν. Τέτοιες, π,χ,, είναι: «Η γλώσσα της ποίησης», «Η γλώσσα της φύσης», «Η γλώσσα της παιδείας», «Η γλώσσα των σχολικών βιβλίων», «Η γλώσσα της διδασκαλίας», «Η γλώσσα της λογοτεχνίας», «Η γλώσσα της δημιουργικής γραφής», «Η γλώσσα του Ο. Ελύτη», «Η διδασκαλία της λογοτεχνίας», «Η γλώσσα της μουσικής» κτλ.

Τα θέματα εισηγούνται έμπειροι και διακεκριμένοι εισηγητές: Ε. Αρβελέρ, Δ. Ν. Μαρωνίτης, Φ. I. Κακριδής, Δ. Λυπουρλής, Κ. Γεωργουσόπουλος, Κ. Μπαλάσκας, Ν. Παρίσης, Κ, Ακρίβος, Σ. Νικολαΐδοιυ, Λ. Τσιριμώκου, Γ. Κεχαγιόγλου, Γ. Παγανός, Μ. Σουλιώτης, Ε. Χασάπη, Γ. Καλίνης και άλλοι.

Στο Συνέδριο θα συμμετάσχει η γνωστή πια χορωδία του Μουσικού Σχολείου του Βόλου. Είναι δε αφιερωμένο στα 100 χρόνια από τη γέννηση του Ο. Ελύτη.

Χ. Λ. Τσολάκης

Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου

________________________________________

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

30 ΜΑΡΤΙΟΥ - 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2012

I' Πανελλήνιο Συνέδριο

«Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ»

Αφιερωμένο στα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη

Αίθουσα Τελετών Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Έναρξη εργασιών: 9.30' π.μ.

Παρασκευή (πρωί) 30 Μαρτίου 2012

08.00' - 09.30' ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΥΝΕΔΡΩΝ

Προεδρείο: Δήμητρα Κογκίδου, Θεόδωρος Καρτσιώτης, Γιώργος Ιγνατιάδης

09.30' - 10.00' ΕΝΑΡΞΗ - ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ

Τρία τραγούδια από τη χορωδία του «ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ».

Διευθύνει ο Δημήτρης Αμανατιάδης

Χαιρετισμός Εμμανουήλ Κριαρά

10.00' - 10.30' Δ. Ν. Μαρωνίτης, Ομότιμος Καθηγητής Α.Π.Θ.

«Το πάθος του Οδυσσέα Ελύτη για την ελληνική γλώσσα»

10.30' - 11.00' Παναγιώτης Δόικος, Επίκουρος Καθηγητής Α.Π.Θ.

«Η μεταφυσική του Οδυσσέα Ελύτη»

11.00' - 11.30' Δημήτρης Κόκορης, Επίκουρος Καθηγητής Α.Π.Θ.

«Στοιχεία της ποίησης και της ποιητικής του Οδυσσέα Ελύτη»

11.30' - 12.00' Αναστάσιος Στέφος, Πρόεδρος της Π.Ε.Φ.

«Ο αρχαίος λόγος στον "Μικρό Ναυτίλο" του Ελύτη»

12.00' - 12.30' ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

Προεδρείο:

Γιώργος Κεχαγιόγλου, Γιάννης Καζάζης, Άννα Συμεωνίδου

12.30' - 13.00' ΆσπαΧασιώτη, διδάκτωρ Φιλολογίας

«Η λογοτεχνία γλώσσα της παιδείας»

13.00' - 13.30' Χρίστος Ζερεφός, Ακαδημαϊκός

«Η γλώσσα της φύσης»

13.30'-14.00' ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Παρασκευή (απόγευμα) 30 Μαρτίου 2012

Νεοελληνική Γλώσσα και Σχολείο

(η μεταρρύθμιση της μεταρρύθμισης)



17.00' ΕΝΑΡΞΗ

Προεδρείο: Κώστας Κατσιφαράκης, Καίτη Καρπούζα, 'Αβρα Αυδή

17.00' - 17.30' Κώστας Μπαλάσκας, Σχολικός Σύμβουλος, συγγραφέας

«Μεταρρυθμιστική φλυαρία και εκπαιδευτική αφασία»

17.30' - 17.50' Γιώργος Καλλίνης, φιλόλογος του Πειραματικού Σχολείου

«Τι επιδιώκουμε διδάσκοντας ελληνική γλώσσα; Το διδακτικό εγχειρίδιο Νεοελληνικής Γλώσσας Α' Γυμνασίου»

17.50' -18.10' Τάσος Σαββίδης, φιλόλογοςτου Γυμνασίου «ΚΑΛΑΜΑΡΙ»

«Η αποτελεσματικότητα του βιβλίου της Νεοελληνικής Γλώσσας της Β' Γυμνασίου τόσο στη διδασκαλία όσο και στη διδακτική»

18.10'-18.30' Δημήτρης Χατζημιχαήλ, φιλόλογος του Πειραματικού Σχολείου

«Το βιβλίο της Νέας Ελληνικής Γλώσσας Γ' Γυμνασίου: κριτική παρουσίαση»

18.30' -19.00' ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

Προεδρείο: Δημήτριος Μαυροσκουφης, Γιώργος Γρόλλιος, Αθανάσιος Αϊδίνης

19.00' - 19.20' Ευσεβία Χασάπη, Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων

«Από την έκθεση ιδεών στη διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας: Τα βιβλία Νεοελληνικής Γλώσσας για το Γυμνάσιο (1983-2006) και Εκφραση-Έκθεση για το Λύκειο»

19.20' - 19.40' Παναγιώτης Χριστόπουλος, δάσκαλος

«Πέντε χρόνια μετά: μια δεύτερη ανάγνωση των βιβλίων της Ελληνικής Γλώσσας της Ε' και Στ' Δημοτικού»

19.40' - 20.00' Ελευθερία Συρμαλόγλου, δασκάλα

«Πέντεχρόνια εμπειρίας με τα νέα σχολικά εγχειρίδια Γλώσσας και Μαθηματικών Α 'και Β "Δημοτικού»

20.00' - 20.30' Δ. Ν. Μαρωνίδης, Γ. Παπαναστασίοι»

«Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση»

Σάββατο (πρωί) 31 Μαρτίου 2012

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ

ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΊΤΑΙΔΕΥΣΗ

ΓΙΑ ΕΝΑ «ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΦΟΣΙΩΜΕΝΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ»

09.00' Α' ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Προεδρείο: Λίζυ Τσιριμώκου, Άλκηστη Ζερβοποΰλου

09.00'-10.00' Κώστας Ακρίβος

«Σχολείο και λογοτεχνία: σκουριασμένο παρόν, θολό μέλλον»

10.00' - 10.30' Γιώργος Παγανός

«Το διδακτικό και εξεταστικό πρόβλημα στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση»

10.30' - 11.00' Λάμπρος Βαρελάς

«Απολογισμός της πορείας του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογο τεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: επιτεύγματα και αδυναμίες»

11.00' - 11.30 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

11.30' Β' ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Προεδρείο: Σωτηρία Σταυρακοπούλου, Γιάννης Τζανής

11.30' - 12.00' Νικήτας Παρίσης

«Τα παρένθετα θεωρητικά στοιχεία στη διδασκαλία της λογοτεχνίας: υπερβολή κατάχρησης ή διδακτική αποστροφή;»

12.00'-12.30' Αλέξης Ζήρας

«Οι δυσλειτουργίες της μετάδοσης θεωρητικών γνώσεων για τη λογοτεχνία ως παράγοντας απώθησης των μαθητών»

12.30' -13.00' Μίμης Σουλιώτης

«Η σημασία της συμμετοχής των λογοτεχνών στη σχολική πράξη: σκέψεις για τις αρμόζουσες σχέσεις γλωσσολογίας, φιλολογίας, δημιουργικής γραφής»

13.00' -13.30' Σοφία Νικολαίδου

«Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Δημιουργικής Γραφής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Τρία χρόνια λειτουργίας: πρώτες διαπιστώσεις- πρόγραμμα συνεργασίας με τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση»

13.30'-14.00' ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Σάββατο (απόγευμα) 31 Μαρτίου 2012

17.00' Γ' ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Προεδρείο: Αλέξης Ζήρας, Ευαγγελία Ψυχογιού

17.00'-17.30' Γιάννης Παρίσης

«Προτάσεις για μια ουσιαστική ανανέωση του μαθήματος της λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση»

17.30'-18.00' Αγγελική Λουδη

«Για τη διδασκαλία των παλιότερων κειμένων της νεοελληνικής λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση»

18.00'-18.30' Γιώργος Κεχαγιόγλου

«Σκέψεις και προτάσεις για ένα "Σχολείο αφοσιωμένων στη λογοτεχνία μαθητών"».

18.30'-19.00' ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

19.00' Δ' ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Πρόεδρος: Μίμης Σουλιώτης, Θεοδώρα Χασεκίδου

19.00'-19.30' Σωτηρία Σταυρακοπούλου

«Από την εμπειρία της διδασκαλίας της λογοτεχνίας στην Ανώτατη Εκπαίδευση: σκέψεις και προτάσεις εφαρμογής στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση»

19.30'-20.00' Κατερίνα Τικτοπούλου

«Όψεις της δημιουργικής γραφής του Σολωμού και του Σεφέρη»

20.00'-20.30' Λίζυ Τσιριμώκου

«Σκέψεις για τη διδασκαλία της μεταφρασμένης λογοτεχνίας: το παράδειγμα της "Θρηνωδίας στη σελήνη της επαρχίας" του Ζυλ Λαφόργκ»

20.30'-21.00' ΣΥΖΗΤΗΣΗ

21.00'-22.30' ΡΕΣΙΤΑΛ ΠΙΑΝΟΥ Βασίλης Βαρβαρέσος

Κυριακή (πρωί) 1 Απριλίου 2012

10.00' ΕΝΑΡΞΗ

Προεδρείο: Γιώργος Παπαναστασίου, Μαρία Δημάση, Ζωή Γαβριηλίδου

10.00' -10.30' Μανόλης Λανάρης, Σχολικός Σύμβουλος Φιλολόγων

«"Ποιητική"της γλωσσικής διδασκαλίας»

10.30'- 11.00' Πηνελόπη Τζιώκα, Σχολικός Σύμβουλος

«Το τι, το πώς και το γιατί της γλωσσικής διδασκαλίας»

11.00' -11.30' Κώστας Γεωργουσόπουλος, φιλόλογος κριτικός θεάτρου, πανεπιστημιακός «Οι θεατρικοί κώδικες στο σχολικό θέατρο»

11.30'-12.00' ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

Προεδρείο: Ιωάννα Μπίμπου, Ρούλα Παπαδοπούλου, Πηνελόπη Καμπάκη

12.00' -12.30' Φάνης Κακριδής, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου

«Παρατηρώντας τη γλώσσα»

12.30'- 13.00' Hans Eideneier, Καθηγητής Πανεπιστημίου

«Η γλώσσα των Φιλελλήνων»

13.00'- 13.30' Νίκη Eideneier, φιλόλογος

«Η γλώσσα των μεταναστών»

13.30' - 14.00' Δημήτριος Λυπουρλής, Ομότιμος Καθηγητής Α.Π.Θ.

«Αναζητώντας τις αρχές του ελληνικού επιστημονικού λόγου»

14.00' -14.30' ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Κυριακή (βράδυ) 1 Απριλίου 2012

18.00' ΕΝΑΡΞΗ

Προεδρείο: Κατερίνα Τολίκα, Διονύσης Τάνης, Πέτρος Μπέσπαρης

Η μελωδία, της γλώσσας και η γλώσσα, της μελωδίας

18.00' -18.30' «Η γλώσσα της μουσικής»

Μιλάει η καθηγήτρια της μουσικής Λίτσα Λεμπέση

18.30' - 19.00' Βασίλης Βαρβαρέσος

«Η γλώσσα ως ακρόαση και ως τέχνη»

19.00' - 20.00' «Ανταποκρίσεις μεταξύ των δύο ομηρικών επών»

Διαβάζει ο Δ. Ν. Μαρωνίτης από τη μετάφραση του της Οδύσσειας και της Ιλιάδας.

Αφιερώνεται στη μνήμη του δασκάλου του, I. Θ. Κακριδή

20.00' - 21.30' Τον λόγο έχει το Μουσικό Σχολείο του Βόλου, το οποίο με τη χορωδία και την ορχήστρα του μιλάει τη γλώσσα της μουσικής

Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Α. Κατσιγιάννης, Διεύθυνση Ορχήστρας και Ενορχήστρωση: Ζ. Κουκουσέλης Διδασκαλία Χορωδίας: Κ. Σιάρα, I. Χατζάκη, Διεύθυνση Σχολείου: Α. Τζανετοπούλου





Κυριακή 11 Μαρτίου 2012

ΔΟΜΝΑ ΣΑΜΙΟΥ 1928-2012

Την τελευταία της πνοή άφησε το βράδυ του Σαββάτου η σπουδαία ερμηνεύτρια της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, Δόμνα Σαμίου ...


Η Δόμνα Σαμίου γεννήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 1928 στην Καισαριανή της Αθήνας, και πέθανε στις 10 Μαρτίου 2012. Οι γονείς της ήταν πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, ζούσαν σε ένα χωριό έξω από τη Σμύρνη, το Μπαϊντίρι. H μητέρα της ήρθε με την καταστροφή στην Ελλάδα, ο πατέρας της τέσσερα χρόνια αργότερα, «γιατί έμεινε αιχμάλωτος εκεί». Από εκεί έχει τα πρώτα ακούσματα της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής, όπως η ίδια ομολογεί σε συνέντευξή της. Έτσι μεγαλώνει και αγαπάει το Δημοτικό Τραγούδι.


Σε ηλικία 13 ετών έχει την πρώτη διδακτική επαφή με την μουσική. Πηγαίνει στο "Σύλλογο προς Διάδοσιν της Εθνικής Μουσικής", όπου και μαθητεύει κοντά στον δημιουργό του Σίμωνα Καρρά. Εκεί παίρνει τα πρώτα μαθήματα Βυζαντινής μουσικής και της αποκαλύπτονται τα μυστικά του παραδοσιακού τραγουδιού. Παρακολουθεί παράλληλα νυχτερινό Γυμνάσιο.

Το 1954 αρχίζει μια μακρά σχέση με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.) που τερματίζεται το 1971. Παράλληλα συνεργάζεται με την Ελληνική Τηλεόραση (Ε.Ρ.Τ.) για μια σειρά μουσικών ντοκιμαντέρ με το τίτλο "Μουσικό Οδοιπορικό". Αυτή η προεργασία θα την βοηθήσει να αποκτήσει ένα πλούσιο μουσικό υλικό, που αποδεικνύεται σημαντικό, με απώτερο στόχο την διαφύλαξη της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής.

Το 1971, χρονιά ορόσημο για την μετέπειτα πορεία της, παρουσιάζεται δίπλα στον Διονύση Σαββόπουλο συνερμηνεύοντας παραδοσιακά τραγούδια επί σκηνής. Ήδη όμως το 1960 κυκλοφορούν δίσκοι της σε Ελλάδα, Γαλλία και Σουηδία, που σηματοδοτούν την απήχηση του έργου της στον κυρίως Ελληνισμό και στην Ελληνική Ομογένεια.

Αντιστρατευόμενη την εμπορική εκμετάλλευση και εκλαΐκευση της ελληνικής παράδοσης, αρχίζει να παρουσιάζει επί σειρά ετών την όσο πιο αυθεντική εκτέλεσή της. Έτσι κάνει αμέτρητες συναυλίες στις οποίες τραγουδά η ίδια, αλλά και παρουσιάζει αυθεντικούς καλλιτέχνες και δημιουργούς του δημοτικού τραγουδιού.

Το έργο της ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα και την ελληνική γλώσσα. Παρουσιάζεται σε πολλές χώρες της Ευρώπης, της αμερικανικής ηπείρου και σε πόλεις της Αυστραλίας, όπου και δίνει συναυλίες.


Εμπάτε αγόρια στο χορό... Ηπειρώτικο τραγούδι με τη φωνή της 'αθάνατης' Δόμνας Σαμίου , της τελευταίας θεματοφύλακα της δημοτικής μας παράδοσης.

Παρασκευή 9 Μαρτίου 2012

ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ, ο ναυτικός ποιητής

Το μάθημα στο εργαστήριο της πληροφορικής ενέπνευσε την Μπλιούκα Ελένη από τη Β΄ Λυκείου να ασχοληθεί με τον Ν. Καββαδία. Το αποτέλεσμα της έρευνάς της είναι ιδιαίτερα κατατοπιστικό.


                          

Πέμπτη 8 Μαρτίου 2012

ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΠΟΙΗΜΑ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΗ

Μετά την ολοκλήρωση της συνεξέτασης των τεσσάρων ποιημάτων του Καβάφη:
  • Περιμένοντας τους βαρβάρους
  • Σατραπεία
  • Νέοι της Σιδώνος
  • Αλεξανδρινοί βασιλείς
οι ομάδες των μαθητών της Α΄Λυκείου ανέλαβαν μια ακόμη αποστολή, να παρουσιάσουν, με τον δικό τους τρόπο, το καλύτερο, κατά την άποψή τους, ποίημα και να αιτιολογήσουν την επιλογή τους.
Οι τέσσερις από τις πέντε ομάδες αποφάνθηκαν πως το καλύτερο ποίημα του Καβάφη είναι το Περιμένοντας τους βαρβάρους και μόλις μία ομάδα προέκρινε τους Αλεξανδρινούς βασιλείς.
Η παρουσίαση που θα δείτε έκλεισε με έναν πολύ ευρηματικό τρόπο. Αφού προηγήθηκε η δραματοποίηση του ποιήματος,τα παιδιά μάς έδειξαν ένα βίντεο με μια παράσταση καραγκιόζη σχετική με το ποίημα που 'μίλησε' στις ψυχές τους.


                                   



Σάββατο 3 Μαρτίου 2012

Ο Ανέστης μάς παρουσιάζει τον Καβάφη

Πριν από την επεξεργασία των ποιημάτων του Καβάφη, έγινε η παρουσίαση της προσωπικότητας και του έργου του αλεξανδρινού ποιητή. Ο μαθητής του Α3 Ανέστης Περόντσης ανέλαβε να μάς μυήσει, με σύντομο και πληροφοριακό τρόπο, στην καβαφική δημιουργία.