 |
| Κώστας Λούστας, Christos Bakalakos, Philologist, 1993, oil on panel, 165x122cm (64.9″x48″) |
Οδός Αποστόλου Παύλου
(πρώτη δημοσίευση στο fractal)
Ο κύριος Χρήστος, με το λευκό ψάθινο πλατύγυρο καπέλο και το κόκκινο μαντίλι στον λαιμό, απολαμβάνει το πρωινό καφεδάκι του στην «Πρίγκηπο». Στο ίδιο τραπέζι, κάθε πρωί, απέναντι από τον υπεραιωνόβιο πλάτανο που έχει γείρει απειλητικά από τα χρόνια, αλλά τα κλαδιά του βαρυφορτωμένα από φύλλα δροσίζουν τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού τους θαμώνες του καφενείου και τους περαστικούς της Αποστόλου Παύλου.
Ο κύριος Χρήστος, καθηγητής φιλόλογος, με αμέτρητες ώρες διδασκαλίας στη μακροχρόνια καριέρα του, εδώ και ένα χρόνο συνταξιοδοτήθηκε. Σαν να ήταν μόλις χτες, όταν άφησε τη γενέτειρά του, τη Λάρισα, για να εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη. Πέρασε πρώτος στη Φιλολογία και πρώτος αποφοίτησε και από τη στιγμή που πήρε «επαξίως» το πτυχίο του από το κλασικό τμήμα άρχισε να διδάσκει Αρχαία Ελληνικά. Με τον δικό του τρόπο. Για κάθε συντακτικό φαινόμενο της «νεκρής» γλώσσας ζωντάνευε ένα παράδειγμα από τη ζώσα γλώσσα των δημοτικών τραγουδιών:
-«Για δέστε τον αμάραντο σε τι γκρεμό φυτρώνει!». Αυτό είναι, παιδιά μου, το προληπτικό αντικείμενο που συναντήσαμε στον ρήτορα Ισαίο.
Με τις παραλληλίες αυτές, η αρχαία γλώσσα ζωντάνευε και οι μαθητές του, «παιδιά φανατικά για γράμματα», όπως τους αποκαλούσε, θαύμαζαν τη συνέχεια της γλώσσας, θαύμαζαν και τον ίδιο για την ευρυμάθειά του και προσπαθούσαν να ακολουθήσουν τα χνάρια του. Από «τα χέρια» του βγήκαν πολλοί φιλόλογοι με αγάπη για τη γλώσσα και τη διδασκαλία.
Η διδασκαλία ήταν η μια μεγάλη αγάπη του. Η άλλη αγάπη του και παντοτινή ήταν η γραφή. Έγραφε συνεχώς κείμενα, αφηγήσεις, όχι μυθιστορήματα-ποταμούς ούτε και μικροδιηγήματα σαν κι αυτά που διδάσκονται στις σχολές δημιουργικής γραφής και είναι της μόδας σήμερα. Τα κείμενά του ήταν εκρήξεις έμπνευσης και φαντασίας, φτιαγμένα με λέξεις από παρατηρήσεις και συναισθήματα της στιγμής, των ασήμαντων και περαστικών, με έκταση ανάλογη της ανάγκης του για εξωτερίκευση.
Μετά την αφυπηρέτησή του, συνήθιζε να πηγαίνει στο καφενείο της Αποστόλου Παύλου, την «Πρίγκηπο» και, με το χαρακτηριστικό σπιράλ τετράδιο, με εξώφυλλο ένα καραβάκι του ζωγράφου Λούστα και το μαλακό μολύβι νούμερο 2, έγραφε, παρατηρώντας τους διαβάτες του ιστορικού δρόμου.
Το πρωί, ζωντάνευαν μπροστά του ο Απόστολος Παύλος με τον Σίλα να ανηφορίζουν για τη μονή Βλατάδων, να κηρύξουν το ευαγγέλιο στους εθνικούς Θεσσαλονικείς. Άλλοτε, έβλεπε τον Κεμάλ, παιδάκι κρατώντας το χέρι της μάνας του, της Ζουμπέιντα, να επισκέπτονται τη θεία του στο χαμηλό τουρκόσπιτο δίπλα από τις μουριές. Και τον Γιώργο Ιωάννου, τον παρατηρούσε που ανέβαινε στο 3ο Γυμνάσιο Αρρένων, κρατώντας τη σάκα του, παρέα με εβραιόπουλα λίγες μέρες πριν τα μαζέψουν οι Ναζί για να τα στείλουν με τρένο στον θάνατο. Το μεσημέρι, ο δρόμος γέμιζε γυναίκες και παιδιά με μποξάδες με ρούχα να ανηφορίζουν για να λουστούν στα λουτρά του Ισλαχανέ και μικροπωλητές με τα ζωντανά τους να κατηφορίζουν το πλακόστρωτο, από τα βυζαντινά τείχη μέχρι τη Ροτόντα.
Το απόγευμα, πάλι, συναντούσε με τη ματιά του τους εργάτες από το Μηχανουργείο του Αξυλιθιώτη, κατάκοπους και μαυρισμένους από τα γράσα να ανηφορίζουν για τα καστρόπληκτα της Άνω πόλης. Και σαν βράδιαζε, πολύβουες παρέες, αγοριών και κοριτσιών, φοιτητών του Αριστοτελείου, έπαιρναν τον δρόμο της διασκέδασης για το «Ίγγλις» και τη «Δόξα», τα κουτούκια με το φθηνό φαγητό και τα ρεμπέτικα τραγούδια.
Η πανσπερμία των λαών και η ποικιλία των παροδιτών ανά τους αιώνες κινούνταν αέναα στη φαντασία και στην πραγματικότητα και ο κύριος Χρήστος δεν προλάβαινε να γράφει, ρουφώντας πότε πότε και καμιά γουλιά από ελληνικό καφέ στη χόβολη.
ΕΛΕΝΗ Κ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ
Η Ελένη Παπαδοπούλου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική σχολή του Α.Π.Θ. και παρακολούθησε επιτυχώς μαθήματα του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ίδιου Πανεπιστημίου. Ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στο τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής σχολής του Α.Π.Θ., με ειδίκευση στη Βιβλική και Πατερική Γλώσσα. Έχει διδάξει στην ιδιωτική εκπαίδευση και σήμερα είναι καθηγήτρια στη Δημόσια Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. ΄Εχει εκδώσει μία φιλολογική μελέτη με τίτλο: ΟΔΟΣΗΜΑ ΜΝΗΜΗΣ-ΜΝΗΜΟΝΙΑ ΤΕΧΝΗΣ, Επιτύμβια Επιγράμματα του Γρηγορίου Ναζιανζηνού, Γράφημα, Θεσσαλονίκη 2020. Έχει υλοποιήσει την ιδέα και την επιμέλεια μιας συλλογικής έκδοσης διηγημάτων με τίτλο: Οι εκπαιδευτικοί γράφουν…, Γράφημα, Θεσσαλονίκη 2020, με την επιχορήγηση του Κέντρου Πολιτισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Γράφει άρθρα, βιβλιοκριτικές και λογοτεχνικά κείμενα σε έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά και είναι συντάκτης του φιλολογικού-εκπαιδευτικού ιστολογίου, eranistria.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου